16 juli 2023
tekst: Henny Fokkema; foto: Pixabay
Penneproef
Soms moet alles anders
als een begin dat nooit is begonnen
als een herinnering die nooit is bewaard
als een pad dat nooit is bewandeld
als regen die nooit is gevallen
soms moet alles anders
als een geheim dat nooit is verzwegen
als een huis dat nooit is betreden
als een belofte die nooit is vervuld
als tijd die nooit is verstreken
soms moet alles anders
als een hart dat nooit is gebroken
als een cirkel die nooit is gesloten
als een verhaal dat nooit is verteld
als liefde die nooit is bedreven
soms moet alles anders
als een gedicht, dat nooit werd geschreven.
Kees van Domselaar uit de bundel “Een vrouw op het Zuiden”
Het kabinet Rutte IV startte met de intentie alles anders te doen. De recente val van dit kabinet biedt volgens de media ongekende kansen om nu alles anders te gaan doen. Domweg omdat gevonden wordt dat alles “anders moet”. Met dit in het achterhoofd luisterde ik via YouTube naar de raadsvergaderingen van 29 juni en 4 juli in Zeist, want in de politiek is de wens tot verandering al veel langer aanwezig. Mijn vraag is, hoe veranderingsgezind zijn de politieke partijen in de gemeenteraad van Zeist?
In de raadsvergadering van 29 juni herhaalde de VVD naar aanleiding van een motie van de PvdA/GroenLinks om de Individuele Inkomenstoeslag van toepassing te laten zijn op mensen met een inkomen van 130 procent van het sociaal minimum de aloude mantra dat de gemeente Zeist niet aan inkomenspolitiek mag doen.
Van de Zeister VVD verbaast mij dit niet. Maar de afgelopen week twitterde Marjolein Moorman, wethouder van Onderwijs, Armoedebestrijding en Schuldhulpverlening in Amsterdam dat zij bijstandsgezinnen gewoon geld geven. Samen met Kansfonds en de Hogeschool van Amsterdam geeft de gemeente Amsterdam 300 gezinnen maandelijks € 150,- zonder voorwaarden of verplichtingen. Er is blijkbaar landelijk gezien geen verbod op inkomenspolitiek. Het verschil in armoedebestrijding moet eerder worden gezocht in de mentaliteit van de dominante politieke partij. Ook hier in Zeist is de VVD nogal dominant. Hun scheidende voorman Mark Rutte stelde ons met zijn abrupte vertrek juist grote veranderingen in het vooruitzicht.
De gemeente Zeist zou mensen met een te klein inkomen structureel te hulp kunnen schieten en niet steeds onderzoeken laten uitvoeren naar nieuwe regelingen voor de oplossing van deelproblemen. Een schoolvoorbeeld hiervan is het recent gestarte onderzoek naar “menstruatie-armoede” in Zeist waartoe de gemeente aan Een zaak van gedrag en het sociaal projectbureau Stadslab opdracht heeft gegeven. Dergelijke onderzoeken lijken er vooral toe te dienen om het geven van concrete en structurele hulp uit te stellen, dus “als een begin dat nooit is begonnen”.
Men zou in het sociale domein veel meer kunnen bereiken wanneer er in Zeist per onmiddellijke ingang alle onderzoeken worden gestopt en de versnippering wordt tegengegaan door via één loket een beperkt aantal generieke steunmaatregelen aan mensen met een te klein inkomen beschikbaar te stellen. Wanneer daarbij zoals in Amsterdam aan 500 gezinnen € 150,- per maand inkomenssteun wordt verleend, zou dit de gemeente op jaarbasis € 900.000 kosten. Het lijkt een groot bedrag, maar ik durf te stellen dat het met één ‘penneproef’ is op te hoesten: vermindering van onderzoeken door bureautjes, verhoging van de efficiëntie door de 1-loket-systematiek, verlaging van maatschappelijk kosten, want structurele armoede is slecht voor gezondheid en ontwikkeling van opgroeiende kinderen en mocht er toch nog wat te kort komen, dan een verhoging van de Onroerend Zaakbelasting (OZB). Met elkaar doen we het anders en veranderen we in een solidair dorp.
Wat zou het mooi zijn als de politiek in Nederland en dus ook in Zeist plannen en voornemens een penneproef laat ondergaan. Men controleert en bewaakt net zoals indertijd de penneproef bij de ganzenveer werd uitgevoerd of de plannen en voornemens in de praktijk integer, efficiënt, concreet en met weinig kosten uitvoerbaar zijn. Ja, soms moet alles anders, “zoals een beleidsnotitie, die niet geschreven hoeft te worden".
 Henny schreef eerder: Gast bij de Iftar |
 Meer over verandering: Als dingen veranderen |
 Volgende bericht: Bliksembezoek Bart Chabot |
Het moet anders
Inderdaad, wij zijn zo bang dat geld verkeerd terecht komt of beter gezegd onterecht uitgekeerd wordt dat er een veelvoud aan kosten gemaakt wordt om het te beoordelen en te controleren.
Het moet anders
Helemaal eens met wat je schrijft. Het is een woud aan regelgeving waarin degene die er gebruik van zouden kunnen maken, door de bomen het bos niet meer zien. Ik schrok laatst toen ik las dat dit zelfs voor de hulpverleners geldt. Het moet allemaal veel eenvoudiger en generieker. Dat heeft niet alleen als voordeel dat de uitvoering veel goedkoper wordt maar ook dat het voor mensen duidelijk is waar zij al dan niet recht op hebben. Maatwerk dient de uitzondering te zijn en niet de regel. Het idee dat mensen sneller aan het werk gaan als je ze niet helpt kan inmiddels wel als volstrekt archaïsch naar de prullenmand worden verwezen.
Het moet anders
Hoe mooi zou het zijn als alle voorstellen zonder onderzoek uitgevoerd kunnen worden. De politieke realiteit is soms anders. Niet mooi maar wel realiteit. Zoals je weet worden veel ideeën ingediend zonder aanhangend onderzoek. Maar als het overleg vooraf en het debat dreigen te eindigen in het wegstemmen van een goede maatregel dan is het toevoegen van een onderzoek het compromis. Niet mooi maar beter dan niks.