17 juni 2023
tekst: Arend Postma en Ruud Vermaase; foto: Arend Postma
Ruud Vermaase is naar Doorn verhuisd en mailt nu met Arend Postma over de voors en tegens van Doorn versus Zeist. Deze keer behandelen ze hét klassieke thema: is Zeist een stad of een dorp?
Zeist, 4 juni 2023
Hoi Ruud,
De vraag die voortdurend in Zeist gesteld wordt, of Zeist een dorp of een stad is, voelde ik vandaag in het centrum toch wel beantwoord met een duidelijk ‘ja’, het is een stad!
‘Summer in the city’, dat gevoel kreeg ik toen W. en ik op het terras van Pandarve aan het lunchen waren. Ik had een broodje warm vlees en dat is daar voor mij elke keer weer een krankzinnige ervaring. In de tussentijd was de zon mijn schedel dusdanig aan het blakeren dat een hersenbeschadiging niet uitgesloten kon worden.
Pandarve is ingeklemd tussen twee appartementsgebouwen. Zelf heb ik daar geen enkele moeite mee. Deze ogenschijnlijk benauwde ligging geeft een New York-gevoel, waar ik goede herinneringen aan heb. Want in de zomer zijn verkoelende schaduw en gekmakende hitte typisch iets voor New York en dus een stad.
Toen ik in Heerenveen op school zat werd er meewarig over Heerenveen gedaan omdat het geen stad zou zijn. De Elfsteden-status was in Friesland iets tussen Leeuwarden, Sneek, Drachten en Heerenveen. Mijn medescholieren uit Heerenveen zeiden dan dat Heerenveen een dorp met stadsallures was en daar was ik het toen mee eens. Daarom heeft Zeist voor mij ook voldoende stadsallures.
Na de lunch liepen wij over de Slotlaan omdat ik een paar nieuwe schoenen moest hebben. Ook toen voelde ik de grootsteedse drukte en hitte, hoorde het claxonnerende verkeer met in de verte de Oudhollandse oubolligheid van een draaiorgel.
Daarom Ruud: jij bent, volgens mij ondertussen een redelijke Doornaar aan het worden, hoe heb jij de hitte in Doorn vandaag ervaren?
Arend
Doorn, 6 juni
Ha Arend,
Summer in the City. Toch wel in de uitvoering van The Loving Spoonfull hoop ik? En niet die laffe crooner versie van Joe Cocker.
Zo’n gevecht over wel of niet dorp heb ik nooit zo goed begrepen. Zoals je weet voel ik mij een Hagenaar. Ik heb daar mijn lagere schooljeugd doorgebracht, woonde in het Bezuidenhout, voetbalde bij VUC. Mijn middelbare schooltijd woonde ik in Wassenaar en bezocht The Roaring Twenties op het Spui, The Scorer in de Zeestraat en haalde als afsluiter na het stappen een mosselsateetje bij de Haringkoning op het Rijswijkseplein.
Waar ik naartoe wil: Wij Hagenaars vinden het juist leuk dat we nooit stadsrechten hebben gekregen en koketteren ermee een dorp te zijn. Ik heb wat oude Haagse vrienden gepeild, zij denken er allemaal zo over.
En over die hitte, ik hoop dat de échte hitte nog komt.
Ruud
Zeist, 8 juni
Ja Ruud,
Dat kan niet missen - de combinatie ‘Summer in the city’ en The Loving Spoonfull is voor mij de enige echte, want ‘Lonely at the top’. Ik kan geen uitvoering bedenken die zo meedogenloos de hitte, smog, chaos en het kokende van de grote stad vertelt.
Joe Cocker had weer andere kwaliteiten waarmee hij zich behoorlijk onsterfelijk heeft gemaakt. Zijn crooner versie van ‘Summer in the city’ klinkt gewoon beter in een nachtclub in het noorden van Zweden of in de lounge van een cruiseschip van de Holland America Line in de Caraïben.
Ik moet wel zeggen dat Harry Jekkers c.q. Harry Klorkestein met zijn ‘Oh Oh Den Haag’ behoorlijk nauwgezet jouw jeugd in Den Haag bezingt.
De benadering van jou en jouw oude Haagse vrienden van de nooit verkregen stadsrechten vind ik daarom best verfrissend. Want als je al die bruisende en sinistere locaties van Den Haag met het Rijswijkseplein als hoogtepunt bij elkaar optelt, denk je ook: ‘Waar gaan die stadsrechten eigenlijk over? Het is gewoon een non-item.’
Ook ik denk dan: ‘Waar maak ik mij druk om? Wat maakt het mij nou helemaal uit, of Zeist een stad of dorp is!’ En hetzelfde geldt natuurlijk voor Doorn.
Wat die échte hitte betreft, die komt er zeker, want ik heb alle vertrouwen in statistieken. Bovendien bieden statistieken, zoals je weet, zeer veel mogelijkheden tot creativiteit. Dus de terrassen van Doorn en Zeist rekenen op ons.
Arend
 Vorige aflevering van deze mailwisseling: Het feestje van grofvuil |
 Meer over Pandarve: Een gouden greep |
 Volgende artikel: Meet & Greet met Roxane van Iperen |
Stad of dorp?
Beste Ruud en Arend,
Arend, volgens mij heeft Den Haag zeker wel stadsrechten gekregen en wel in de Franse tijd, dus zeg rondom 1800. Toen hoefden er overigens geen stadsmuren meer te worden gebouwd, want die voldeden toch niet meer in oorlogstijd. Hetzelfde geldt voor Austerlitz dat in 1806 stadsrechten kreeg.
Stad of dorp? Ik denk overigens dat het een beetje achterhaald is om te kijken naar naar de historie of een bebouwing een stad of een dorp is. Als je alleen naar de historie kijkt zouden New York, London, Tokio, enz. allemaal een dorp moeten zijn. Ik denk dat je tegenwoordig meer moet uitgaan van de soort bebouwing en wat vooral overheersend is. Neem Zeist: grotendeels een stedelijke bebouwing en slechts 5 boerderijen. Daar past niet meer het woord dorp bij. Eindhoven idem dito. Den Haag idem dito. New York idem dito. Werkhoven: bestaat grotendeels uit de landelijke omgeving met agrarische bebouwing. Dus dat mag je dan een dorp noemen. Dingen en definities veranderen in de loop van de tijd. De euro noemen we ook geen gulden of florijn meer. En kijken we naar de plaatselijke pers: we hebben hier De Stadspers en als radio en televisiestation Slotstad.