De Clomp 2.0

23 april 2023
tekst en foto: Arend Postma

Mijn vorige column ging over een van mijn dagelijkse bezoeken aan mijn eigen winkelcentrum Kerckebosch - hoe een vastgoedeigenaar een winkelcentrum kan maken, maar ook breken.

In de jaren zestig en zeventig was een winkelcentrum in de buitenwijk van een stad er voor de eerste  levensbehoeften van de bewoners. Dus: een supermarkt, een slijterij en een kapper. Deze waren gevestigd onder een flatgebouw midden in de uitgestrekte nieuwbouwwijk volgebouwd met eengezinswoningen met een kabouter in de tuin. Soms ontstond ergens een buurtkroeg of een minder legale maar oogluikend toegestane drinkgelegenheid, want alcohol kroop waar het niet kon gaan.

Nu sta ik in winkelcentrum De Clomp in Zeist-West, en onherkenbaar is het eerste woord dat bij mij opkomt. Want het is voor mij een compleet andere wereld en tijd - ik ben er sinds de metamorfose niet meer geweest. Om het te kunnen bevatten, maak ik foto’s van alles wat beweegt en niet beweegt - dit is De Clomp 2.0!

Het grootse deel van het winkelcentrum ligt als een hoefijzer om het grote parkeerterrein heen. Daardoor is het hele winkelbestand in één keer te overzien: supermarkten, bakker, slager, slijterij, tijdschriften en aanvullende zaken, alles gericht op primaire levensbehoeften. Wat dat betreft is het 1-0 voor de architect, de projectontwikkelaar en de opdrachtgever.

Misschien ligt het aan het onaangenaam koude weer, want bezoekers haasten zich vanaf het parkeerterrein naar de winkel om er hun ding te doen, om daarna naar de auto terug te rennen.

Het lijkt op station Almere CS of in ieder geval op een oord van enkel passanten, want behalve dat het winkelcentrum een concentratie van essentiële winkels is lijkt het mensen niet uit te nodigen er langer dan strikt noodzakelijk te zijn en zeker niet om er nog even rond te hangen.

Behalve een enkele snackgelegenheid is er geen loket of café met terras te bespeuren waar ik met een ambachtelijk biertje, de wijk, ‘de buurt’ of het centrum echt proeven en ervaren kan. Dat is, volgens mij, toch de kracht van horeca in combinatie met een terras. Op een terras ervaar je waar je bent en ben je onderdeel van de omgeving, terras is beleving en voor sommige mensen zelfs een manier van leven.

Misschien is het de overheid die de consumptie van alcohol wil ontmoedigen en daarom geen horeca in een winkelcentrum meer toestaat, wat dat betreft lijkt winkelcentrum Kerckebosch hetzelfde lot beschoren. Of misschien heeft het te maken met het aantal bewoners van het winkelcentrum zelf en is een horecagelegenheid met een terras door gebrek aan belangstelling, aanloop en toevallige passanten gewoon niet rendabel. Mijn conclusie: er wonen gewoon te weinig mensen voor bloeiende horeca en andere voorzieningen.

Daarom, begin ik maar weer eens over de afkeer die Zeist van hoogbouw heeft. Ik zeg: bouw op alle locaties die er nu zijn en nog komen woontorens van twintig tot dertig verdiepingen. Om zo een flink  aantal problemen in een keer op te lossen. Ten eerste: het woningtekort is ook in Zeist immens. Ik ken best veel mensen die graag in een appartement wonen. Ten tweede: Publieke voorzieningen. Hoe meer mensen op een klein oppervlak, hoe beter en robuuster de voorzieningen op het gebied van onderwijs, zorg en OV.

Hadden de architect, de projectontwikkelaar en de opdrachtgever dit allemaal ook meegekregen, dan was het ook nog 2-0 geworden en was De Clomp echt een De Clomp 2.0.