In gesprek met een jonge mantelzorger

6 juni 2024
tekst: Vanessa Houthuizen; foto: MantelzorgNL (foto ter illustratie, dit zijn niet Zoë en Ilja)

De twaalfjarige Zoë woont in Zeist samen met haar ouders, haar zusje Ilja (9 jaar) en haar broertje Abel (4 jaar). Ik spreek Zoë bij haar thuis, aan de eettafel. Zoë is een vrolijke meid en zit momenteel in de brugklas. Ze vertelt dat ze houdt van allerlei soorten muziek en dat ze het leuk vindt om creatief bezig te zijn. Daarnaast is ze ook sportief. Ze gaat vaak naar buiten om te skeeleren en samen met haar vader gaat ze binnenkort zelfs een hike-tocht maken. Waar ze niet van houdt is chaos en herrie. Helaas is dat er soms wel in huis. “Sommige dingen gaan bij mij thuis anders dan bij vriendinnen”. Zoë is namelijk mantelzorger voor haar zusje Ilja.

Ilja heeft autisme, een taalontwikkelingsstoornis en een verstandelijke beperking. Zoë zegt: “Ik wil het niet onaardig laten klinken, maar eigenlijk is ze een grote baby.” Ilja kan namelijk niet praten en communiceert met gebaren en geluiden. Ze begrijpt de wereld om haar heen niet en gooit dingen om, maakt wel eens wat kapot of trekt aan Zoë’s haren. Hierdoor kan ze eigenlijk nooit alleen blijven en moet er altijd iemand een oogje in het zeil houden. Ook heeft Ilja hulp nodig bij alle dagelijkse dingen: ze kan zichzelf niet aankleden en ze heeft hulp nodig bij het eten.

Overdag gaat Ilja naar de opvang en 1 keer per maand gaat ze in het weekend uit logeren. Ook komt er soms iemand thuis om op Ilja te passen. Zoë vertelt dat ze vooral Ilja’s grote zus is en niet veel zorgtaken hoeft te doen: “Soms maak ik eten voor haar klaar en help ik haar met eten. En als mijn vader of moeder haar verzorgt dan houd ik Abel in de gaten.”

Een aantal dingen gaan bij Zoë thuis anders dan bij vriendinnen: “Als we iets leuks willen doen, dan moeten we dat lang van tevoren plannen. Ook kan ik niet altijd bij mij thuis afspreken.” Gelukkig heeft Zoë vriendinnen die al jaren bij haar over de vloer komen. Ze kennen Ilja goed en zijn daarom ook aan haar gewend. Op haar nieuwe school heeft ze nog niet veel verteld over haar zusje. Zoë: “Ik vertel wel dat ik een zus heb die autistisch is, maar ze weten niet dat ze zoveel zorg nodig heeft. Als ze door zouden vragen zou ik er wel over willen vertellen, maar dat gebeurt eigenlijk niet.”

Zoë is inmiddels al zo’n 3 keer bij de bijeenkomsten voor jonge mantelzorgers in Zeist geweest. Op de vraag hoe ze deze bijeenkomsten vindt, antwoordt ze: “Ik vind de activiteiten die georganiseerd worden leuk en ik vind het ook leuk om andere jonge mantelzorgers tegen te komen.” Ze zou wel een keer wat langer willen praten met kinderen die ook een broer of zus hebben met een beperking. Zoë heeft ook de JMZ-Gift gekregen, hiervan is ze naar de bioscoop geweest. Ze ziet deze gift als een soort beloning, waardoor ze het gevoel krijgt dat ze gezien wordt. Iets wat niet altijd vanzelfsprekend is voor jonge mantelzorgers zoals zij.

Zoals Zoë zijn er in Zeist veel jonge mantelzorgers (JMZ) die meehelpen met de zorg voor hun broertje, zusje of één van hun ouders. Jonge mantelzorgers worden niet altijd gezien en gehoord. Ben jij of ken jij een jonge mantelzorger? Vraag dan de JMZ-Gift aan! Kijk hiervoor op de website www.mantelzorgzeist.nl.