Het nieuwe jaar

14 januari 2024
tekst: Arend Postma en Ruud Vermaase; foto: Arend Postma

Sinds Ruud Vermaase naar Doorn is verhuisd mailt hij met Arend Postma over de voors en tegens van Doorn versus Zeist. In deel 15: uitdrukkingen en clichés.
 

Zeist, 2 januari

Hoi Ruud,

“Als de rook om je hoofd is verdwenen” van Boudewijn de Groot lijkt mij een goeie invalshoek en het juiste moment het nieuwe jaar 2024 in te gaan. Natuurlijk in combinatie met het onverslijtbare cliché: “een gelukkig nieuwjaar!”   

Ik voel mij redelijk thuis in de omgeving van clichés en tegeltjeswijsheden en daardoor is mijn vocabulaire op dat gebied in de loop van mijn leven alleen maar groter geworden. Want op elk moment, elke plaats en in elke situatie heb ik weleens iets opgevangen dat voor altijd in mijn geheugen opgeslagen is en later misschien nog goed van pas kan komen. Zo zijn er bijvoorbeeld: “ze zijn in ons bos aan het kappen” (als er weer iemand van mijn eigen leeftijd overleden is), “na regen komt zonneschijn” en mijn favoriet: “voor niets gaat de zon onder”. Het “wiel opnieuw uitvinden” laat ik liever aan anderen over. Ook Loesje heeft hieraan een belangrijke bijdrage geleverd, bijvoorbeeld: “aan het eind van mijn salaris, heb ik nog een heel stuk maand over”.  

Het is natuurlijk de kunst op het juiste moment de juiste tegeltjeswijsheid erin te gooien, of een cliché dat er metersdik bovenop ligt. Want dan lijkt het erop alsof ik de wereld begrijp, maar dat is niet altijd het geval. Ooit ontsnapte mij het “over smaak valt niet te twisten” en dat heb ik geweten, want er viel heel veel over smaak te twisten en ik stond “met de mond vol tanden”. Sindsdien ben ik wel wat voorzichtiger met tegeltjeswijsheden geworden.

Hier op de Anna Paulownalaan heb ikzelf de jaarwisseling als behoorlijk rustig ervaren. Vlak nadat W. en ik elkaar het allerbeste en allermooiste voor 2024 gewenst hadden, ben ik met een vol glas champagne naar de hoogste verdieping van ons flatgebouw gegaan, om er mensen die ik tegenkwam een gelukkig nieuwjaar te wensen en naar het vuurwerk te kijken dat overal in Zeist tot aan Vollenhove en Soesterberg de lucht in schoot. Heel positief vond ik, dat het afval van vuurwerk dat afgestoken was, de volgende morgen al opgeruimd was – zo kan het dus ook.

Maar even ter zake Ruud: hoe heb jij jouw eerste jaarwisseling In Doorn ervaren?
 

Doorn, 8 januari 2024

Ha Arend,

Over de jaarwisseling in Doorn kan ik kort zijn. Er is hier een vuurwerkverbod, maar desalniettemin konden we genieten van prachtig vuurwerk hoog boven de daken van het dorp. In tegenstelling tot jou helemaal eenzaam op het plein voor ons huis. Geen van de buren was thuis om samen de restjes champagne soldaat te maken.

Spreekwoorden, gezegdes, tegeltjeswijsheden, Loesje. Ik hou er wel van, maar ontdek wel dat het steeds gevaarlijker wordt om ze zomaar in een gesprek te verweven. En dan bedoel ik een gesprek met Next Generations.

Laatst opende ik een redactievergadering met hogeschoolstudenten lollig met een opgewonden uitroep. “Ik heb nieuws! Heet van de naald!” Zoiets breekt het ijs van een leeftijdsverschil van ruim veertig jaar, dacht ik. Het groepje studenten keek mij geschokt aan. Klinkt het dubbelzinnig, vloog er onmiddellijk door mijn hoofd. Een woordspeling uitleggen is altijd pijnlijk. Maar inhakend op het vinyl dat weer helemaal hip is, legde ik uit dat schreeuwerige DJ’s in de jaren ‘60 en ‘70 met deze kreet een nieuwe single aankondigden. Bij gebrek aan reactie slingerde ik nog namen in de strijd van legendarische DJ’s zoals Joost de Draaier, Felix Mulder en Ferry Maat. Wijdde uit over Radio Veronica, de voorloper van Radio 538, die ik stiekem op een transistorradiootje luisterde, tot een student van haar telefoon opkeek en mij verbeterde. “De uitdrukking komt uit de modewereld”, Ruud. “‘Heet van de naald’ betekent dat het nieuwe mode is… Nog warm van de naald.” Die verrekte fact check generation ook.

Maar niet lang daarna emotioneerde ik een stagiaire. Een supercreatieve jongen, steevast met een tandenstokertje in zijn mond, een petje achterstevoren op zijn hoofd en armen vol tatoeages. Hij pinkte echt even een traan weg. “Wat is dat mooi gezegd, Ruud. Dat je voor mij een lans wil breken”, stamelde hij. Nu nog even checken waar die uitdrukking precies vandaan komt.
  

Zeist, 11 januari 2024

Ja Ruud, vraag je jezelf niet af: wat heb ik nu weer goed gedaan? Want als je een “lans voor iemand breekt” en zo’n reactie terugkrijgt dan is dat best wel egostrelend. Het geeft je een zelfvertrouwen dat heel bruikbaar is in een tijd waar het alle kanten uit kan gaan.  

Ook een reactie uit onverwachte hoek kan het zelfvertrouwen, de eigen mening of gedachte een flinke boost geven. Ik heb weleens een mening over een persoon gehad dat ik dacht: ben ik nou gek? Maar dan kwam er uit totaal onverwachte hoek een opmerking van iemand over die persoon waardoor dat een bevestiging voor mij werd. Dat is mij overigens maar een of twee keer overkomen en dat zegt dan wel iets over mij. Dit naar aanleiding van gezegdes en tegeltjeswijsheden.

Want ondertussen is het alweer 11 januari 2024, is de rook allang weer om mijn hoofd verdwenen en sta ik met beide benen in de werkelijkheid van elke dag. Die bestaat op dit moment uit vrieskou, droge lucht en een stralende hemel – wat wil een Fries nog meer?

In het hele land zijn schaatsclubs in de weer geweest de eerste marathon op natuurijs te organiseren. Dat gaat er nog steeds heel vriendschappelijk aan toe, maar hoe lang nog? Ik weet niet hoe lang dat nog zo blijft, want hoewel ik het nieuwe jaar altijd vol goed moed begin, bespeur ik ook ieder nieuw jaar weer nieuwe en grotere barsten in de toekomst.

Daar wil ik niet in blijven hangen. Daarom pak ik het oude vertrouwde nieuwe jaar maar weer op – ergens gloort hoop!