De verstandige samenleving

18 mei 2020
tekst en foto: Erwin Hagen

Als ik dit stukje op zaterdagochtend schrijf, dan heb ik – zoals elke ochtend – onze hond uitgelaten in het Panbos in Zeist. Door de week is het heerlijk rustig. Op zaterdagochtend is het druk. Met veelal seniore joggers die mij, luid met elkaar communicerend, hijgend en snot-snuivend, voorbij gaan.
Ik blijf mij verbazen dat ook nu de behoefte om op hetzelfde moment met elkaar hetzelfde te doen zo hardnekkig blijkt te zijn.

Vorige week sprak ik een dame van 90 jaar. Leuk mens. Vief. Vol levenslust. Zij vertrouwde mij grinnikend dat ze al wel illegaal naar de kapper ging, dat ze ging bridgen en borrelen. De beperkende maatregelen waren voor haar geen probleem, ze ging lekker haar eigen gang. Ze had een mooi leven gehad en als het virus haar zou raken…nou ja, dan was het zo.
Wat ze zich niet realiseerde is dat als zij vanwege het virus sterk benauwd zou raken, er een ambulance voor haar gebeld zou worden, zij IC-zorg zou krijgen en dat zij een besmettingshaard zou zijn voor anderen.

We lijken het graag te willen vergeten, maar er is momenteel nog steeds sprake van een ‘intelligent lockdown’, een verstandige afsluiting. Degene die ons dat telkens moet vertellen is de minister-president, Mark Rutte. Ik benijd hem niet. Mark Rutte is lid van de VVD.

Ons land is opgedeeld in Veiligheidsregio’s. In tijden van crisis, zoals nu, hebben deze veiligheidsregio’s een krachtig mandaat. De Veiligheidsregio Utrecht heeft een noodverordening ingesteld die onze vrijheden tot 1 september 2020 fors beperkt. De voorzitter van deze Veiligheidsregio, waar ook Zeist onder valt, is Jan van Zanen, burgemeester van Utrecht. Jan van Zanen is, net zoals Mark Rutte, een prominent lid van de VVD.

Ik heb nog nooit op de VVD gestemd, maar ik weet wel dat deze partij vrijheid, liberalisme, ondernemerschap en ‘je eigen gang mogen gaan’ hoog in het vaandel heeft. Overheidsingrijpen werkt bij de gemiddelde VVD-er sterk allergisch. Ik kan mij dus heel goed voorstellen dat de boodschap die Mark Rutte en Jan Zanen vanuit hun bestuurlijke functies moeten uitdragen en de maatregelen die zij moeten nemen sterk indruisen tegen hun politieke overtuiging.
Ze nemen nu maatregelen die ze nooit hadden willen nemen.

En toch doen ze het. Ze tonen verstandig leiderschap.

De maatregelen in de verstandige afsluiting worden momenteel versoepeld. Om mij heen, op straat en in mijn werk, voel ik de maatschappelijke behoefte om weer normaal te gaan doen. Voel ik het sentiment dat we er helemaal klaar mee zijn.

Het is 5 juli 2014. Het Nederlands voetbalelftal speelt tijdens het wereldkampioenschap de kwart-finale tegen Costa Rica. Nederland domineert, maar scoort niet. Nederland wint uiteindelijk na verlengingen en strafschoppen door een strategische keeperswissel van de coach, Louis van Gaal, de leider van het team.
Wat mij het meest is bijgebleven van deze wedstrijd is de peptalk van Arjen Robben in de pauze voor de verlenging. Met z’n vinger tegen zijn kale hoofd tikkend pepte Robben zijn teamgenoten op om door te zetten: “Koppie erbij!”. Als sterspeler nam hij zijn verantwoordelijkheid in het team. Louis van Gaal stond er vlak naast en liet Robben z’n gang gaan. Beide mannen toonden verstandig leiderschap.

“Koppie erbij!”, het galmt de laatste dagen door m’n hoofd. Verstandig leiderschap kan alleen als het team ook verantwoordelijkheid neemt. Ik zou wensen dat we als maatschappij, samen als team, onze verantwoordelijkheid nemen. Dat we een verstandige samenleving willen zijn.
 

Volgende column: Irritaties