Pittig voor pubers

9 april 2023
tekst: Marieke Palm; foto: Brigitte Werner op Pixabay

“Laat me gewoon mijn fouten maken”, “school is een mijnenveld”, “ik ben bang om de toets te maken”, “ik heb geen motivatie voor school”, “ik weet niet wat ik later wil”, “mijn ouders bemoeien zich met alles”, “iedereen vindt wat van elkaar”.

Dit zijn enkele uitspraken van pubers die ik hoor tijdens mijn werk bij het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) in Zeist. Allemaal hele ‘gewone’ jongeren in een mooie en ook kwetsbare leeftijdsfase, maar in een lastige maatschappij. Wat typeert een gewone puber nu? Een puber is vaak voor ouders brutaal, totaal van een andere wereld, onzeker,  slaapt laat en liefst uit, vergeet vaak de tijd, vindt ouders rare wezens die niks snappen van hem of haar, en vindt dat ouders niet zo moeten zeuren.

In hun ontwikkelingsfase in deze huidige maatschappij van prestatie en control hebben pubers het best pittig. Hebben wij als ouder, als maatschappij wel genoeg begrip en compassie voor onze pubers? Krijgen ze genoeg ruimte om aan te klooien?

Onze pubers zijn super hardwerkende survivalaars! Zij verdienen respect! Naast hun drukke bestaan in de ingewikkelde (online) sociale wereld zijn zij ook nog eens scholieren. Ze hebben vaak een bijbaan, sporten, vrienden en willen daarnaast toch echt nog een geliefde zoon of dochter zijn. Laten we zeggen dat ze zich hiermee zo’n 50 uur per week mee bezig houden. Daarnaast hebben ze wat meer slaap nodig dan wij als volwassenen, alleen krijgen ze die niet. Jongeren slapen laat en staan vroeg op vanwege het school rooster, hun bioritme is anders. Ik zou bijna vergeten dat hun lichaam ook groeit, wat ook veel energie kost. Best veel als je dit afzet tegen een volwassene.

We willen allemaal dat onze gelukkig zijn en later een leuke en goede baan hebben. Slaan we niet een beetje door in onze behoefte aan sturing en controle van onze pubers? Mogen ze nog fouten maken en aanklooien? Mag het ook even niet goed gaan, mogen ze zich ellendig voelen? Wanneer ik terug denk aan mijn middelbare schooltijd dan denk ik aan vrijheid, sporten en het gevoel van veel tijd hebben. Onze ouders konden niets zien van ons huiswerk in Magister, onze resultaten en wanneer we spijbelden hoorden ouders dat pas veelt later of überhaupt helemaal niet. 

Het is bijzonder dat ik steeds weer een kijkje mag nemen in de wereld van de ouders  en hun kinderen die ik spreek. Door met deze ouders in gesprek te gaan is het mooi te zien dat ouders vaak eigen antwoorden en inzichten krijgen door naar zichzelf durven te kijken, te reflecteren. Waar gaat het nu eigenlijk echt om? Onze pubers hebben tijd en ruimte nodig om te doen wat ze ook horen te doen: uitbreken, ontdekken, leren, groeien, vallen en weer opstaan. En wij, als ouder en maatschappij, zijn er als ze ons nodig hebben. Hun kompas en hun veiligheid op aanvraag.

Zelf denk ik dat de meeste ouders veel begrip en compassie hebben, maar zich mee laten slepen in wat ze denken dat wordt verwacht. En dat we allemaal vaak vergeten dat onze kinderen hard aan de bak zijn. Durven we echt te kijken naar onszelf, welke rol wij zelf hebben in dit geheel, in deze maatschappij van hoge verwachtingen? We mogen meer vertrouwen op onszelf en op onze kinderen. Ik denk dat onze pubers te weinig ruimte krijgen doordat we met z’n allen uit angst en controle niet kunnen loslaten omdat prestatie zo belangrijk is geworden. En het wrange vind ik dat ouders dit helemaal niet lijken te willen. Zij worstelen ook. We hebben hier dus echt wat te doen als volwassenen en maatschappij.

Ik ben een dromer en geloof dat het anders kan en anders wordt. Onze pubers gaan hiervoor zorgen, met ons, voor hun kinderen. Laten we daar de stenen voor leggen!