De Zeisterse veranderingen; wat brengen ze ons?

25 januari 2020
tekst en foto’s: Kirsten Vonk

Onze gemeente is volop in ontwikkeling. Zo wordt er gezocht naar haar identiteit, het centrum wordt heringericht, er worden vernieuwende evenementen georganiseerd, de vorm van burgerparticipatie wordt onderzocht, etc. Sommige ontwikkelingen ervaren we als prettig en andere ontwikkelingen brengen ons van het padje.

En soms doen zich ontwikkelingen voor die impact hebben en ons vragen op een andere manier te kijken naar hetgeen zich voordoet.

Zoals in het Britse koningshuis. Op zich lijkt het nieuws dat Harry en Meghan een stap uit het koningshuis zetten, voer voor de tabloids. Business as usual.

Maar als je zelf een stap achteruit zet, kun je op een andere manier kijken naar hetgeen zich voordoet. Ik zie bijvoorbeeld een instituut dat stijf staat van de tradities, gewoontes, protocollen, omgangsvormen en patronen. Het zijn allemaal zaken die vastgelegd zijn met het hoofd. Niet met het hart.

Hiermee wordt geprobeerd alles in stand te houden en iedereen in het gelid te houden. Er is geen ruimte voor spontaniteit, gevoel, meningen en wensen. Het moet gaan ‘zoals het hoort’.

En juist als je zoveel controle over iets wilt uitoefenen, zul je zien dat je situaties over je afroept die je lenigheid testen. Zoals nu met Harry en Meghan. En was het niet in de vorige eeuw dat prins Edward met een gescheiden, niet-adellijke Amerikaanse vrouw trouwde? Utterly indecent natuurlijk.

En daarna volgden nog veel meer scheidingen, politieke aardverschuivingen en de solo-tour van de UK die de Queen’s thee van haar antieke schoteltje deed trillen. 

Ik vraag me af of controle van gedrag niet een van de meest onzinnige bedenksels is van de mens. Als het anders  gaat dan we van tevoren hebben bedacht en het afwijkt van het ‘normaal’ dan ervaren we stress. En dan dient er iets geëlimineerd te worden zodat we weer op oude voet kunnen verder gaan.

Zo zag ik onlangs op het nieuws dat de NVWA een vogelopvang wil sluiten omdat er geen voorgeschreven dierenarts aanwezig is. Regels zijn nou eenmaal regels.

We kiezen er dus voor om vogels te laten creperen in plaats van ze liefdevol te laten verzorgen door mensen zonder diploma.

Klinkt als controle. Het hoofd praat deze maatregel goed maar het hart breekt.

Een andere ontwikkeling met impact is de waarde van geld. De Europese Centrale Bank wil sparen onaantrekkelijk maken en investeren en geld uitgeven juist aantrekkelijk maken. Ook dit is een vorm van controle. Het betreft een economisch, rationeel belang. Maar de (onbedoelde) ontwikkeling kan ook zijn dat we gaan leren op een andere manier naar geld te kijken.

Ooit was geld een ruilmiddel maar nu is het een manier om van geld nog meer geld te maken, om er status aan te ontlenen, om totaal over de top te consumeren of door macht te kopen.

Geld zorgt voor armoede in de wereld. Niet alleen qua materie of voeding maar ook qua menselijkheid, voor elkaar zorgen, betrokkenheid en een ander iets gunnen.

Hopelijk is het effect van deze maatregel dat we anders, meer met het hart naar geld gaan kijken.

Dichter bij huis; we blijven maar naar de lege winkelpanden kijken op de Slotlaan en proberen iets of iemand hiervan de schuld te geven. Er zullen best aanwijsbare oorzaken zijn die de winkelstraat weerhoudt om in oude glorie te herrijzen. Maar misschien blijkt dat shoppen in de huidige vorm niet meer bij het nu past. Er is een ontwikkeling die het rationele brein overstijgt en ons dwingt om een patroon te doorbreken.

Zo las ik bijvoorbeeld een reactie van een Zeisterse die vertelde dat ze het tegenwoordig veel leuker vindt om met familie of vrienden de Zeister natuur in de trekken. Contact, plezier en delen met mensen levert haar energie op, ze voelt zich gelukkig en het geeft haar een bevredigender gevoel  dan het kopen in een winkel. De ontwikkeling kan zijn dat het verzamelen van materie (shoppen) wordt verlegd naar een activiteit op gevoelsniveau.

Nu denken wij dat we het zwaar hebben met alle maatschappelijke en gemeentelijke ontwikkelingen zoals zwarte piet, vuurwerk en het eenrichtingsverkeer van de Slotlaan, maar er komt nog veel meer aan. Zoals ik in een reactie las van een transgender op de coming out van Nikki Tutorials; hold on to your wigs!

De komende jaren/decennia kunnen we ontwikkelingen verwachten op het gebied van o.a. alcohol, medicijnen, zuivel, de rol van de auto op het asfalt, fokken en houden van (huis)dieren, het alleen of met een gezin wonen op veel m2, toerisme, maar ook de almaar kleiner wordende (uiterlijke) verschillen tussen man en vrouw. En dit is slechts een greep uit het evolutieassortiment. Ik verzin het niet, de signalen dienen zich al aan. Het zorgt voor verandering van tijdperk.

Hoe gaan we hier mee om? Gaan we ons verzetten, hakken in het zand om de verandering tegen te houden of zou het ons lukken om de controle en de honger naar ‘hoe het was’ wat meer los te laten? Wat zou er kunnen ontstaan als ons dat lukt, als inwoner van Zeist maar ook als gemeente? Zou er bijvoorbeeld meer ruimte ontstaan voor de ontwikkeling van saamhorigheid, meer ‘clubtrots’ voor onze gemeente of voor ideeën die passen bij het Zeist van nu?

Ben benieuwd wat het ons brengt.

Volgende column: Maatschappelijke diensttijd van start