Hoe meer zielen, hoe meer vreugd

1 juni 2019
tekst en foto: Arend Postma

In de Volkskrant van vrijdag 10 mei stond een artikel met als titel: ‘Bos in aanbouw.’ Dat ging over verticale bossen oftewel groene woontorens van soms meer dan 100 meter hoog. Een verticaal bos is eenvoudig gezegd: een flatgebouw waar op allerlei manieren op de dakterrassen, aan de gevels en in de binnentuinen bomen, struiken en planten verwerkt zijn. De bewoners wonen daardoor in het bos. In Milaan zijn al dergelijke groene woontorens en in Eindhoven en Utrecht zijn vergevorderde plannen. Ik dacht: ‘nu hebben we het ergens over!’.

Ik moest meteen aan mijn wijk Kerckebosch denken. Tijdens het Nationaal Debat van Building Holland over natuurinclusief bouwen werd de wijk uitgeroepen tot het meest sprekende voorbeeld van natuurinclusieve gebiedsontwikkeling in Nederland en won daarmee de eerste prijs voor ‘Bouwen + Biodiversiteit’. De prijs is bedoeld projectontwikkelaars uit te dagen natuur en groen integraal onderdeel van bouwplannen te maken. Dat is in Kerckebosch tot nu toe goed gelukt en daarom is de prijs een inspirerende bevestiging van ‘goed bezig’ zijn.

In de naoorlogse jaren zestig kreeg de wijk Kerckebosch ook al een prijs, zelfs een landelijke. Toen voor het bouwen van flats in de natuur. De bewoners stapten vanuit hun portiek het Zeisterbos in, een haast paradijselijke ervaring. Daar, waar de Bijlmer met een prachtige filosofie van hoogbouw en natuur door allerlei weerstanden helaas geen succes werd, hield Kerckebosch wel stand. Maar de tijd ging er overheen en dan valt er voor diverse partijen met gelikte brochures vol idealistische vergezichten geld te verdienen.    

In Zeist is het natuurlijk wel zo, dat als je je hoofd op het gebied van hoogbouw iets boven de dakgoot uitsteekt, je een probleem hebt. Want ooit werden, in een artikel over bouwen in Zeist, de kantoorgebouwen met drie verdiepingen aan de Boulevard het ‘Manhattan van Zeist’ genoemd. Dat vond ik toen wel een beetje wereldvreemd, want de gebouwen zijn nauwelijks hoger dan een eengezinswoning in Brugakker. Daarom vroeg ik mij af: ‘Hoe laag moet je gaan?’

Volgens mij passen verticale bossen oftewel groene woontorens van minimaal honderd meter naadloos in de door de wijk Kerckebosch ingezette natuurinclusieve koers. Met een minimale aantasting van het Zeisterbos kunnen er nog honderden sociale woningen gebouwd worden. Daarmee snijdt het mes aan meerdere kanten: minder woningnood, de buitengebieden van Zeist worden voor totale overwoekering door nieuwbouw behoed en een voorbeeld van hoe het ook kan.      

Honderden appartementen op een stuk grond van 20 bij 20 meter? Investeerders stoppen daar graag hun geld in.

Ook in het centrum van Zeist kan veel meer appartement uit de schaarse grond gehaald worden. Want nu wordt, elke keer als er weer een stukje authentiek Zeist tegen de vlakte gegaan is, op de vrijgekomen grond een bord geplaatst. Hierop een artist’s impression van een paar luxe, over het algemeen onbetaalbare appartementen in een gebouw met nostalgische elementen en een naam vol heimwee. Want die naam is minimaal samengesteld uit ‘Hoogh’, ‘Huys’ of ‘Seyst’, woorden die tegenwoordig niet meer door de spellingscontrole heenkomen.    

Door op de nu nog overgebleven grond hoge woontorens met koop- en huurwoningen voor alle inkomensgroepen te bouwen kan het centrum in alle opzichten versterkt worden. Want al die extra bewoners uit alle lagen van de bevolking zorgen voor een robuustere middenstand, beter openbaar vervoer en versterking van algemene en stedelijke voorzieningen. En dus een nóg aantrekkelijker centrum om te wonen, te winkelen en te zijn. Kortom: hoe meer zielen, hoe meer vreugd. 

 
Volgende column: Zeist schuldenvrij!