1 juni 2018
tekst en foto: Arend Postma
Waar Donald Trump een groot deel van de wereldbevolking van 7 miljard mensen als spookrijder beschouwt vraag ik mij af hoe Trumpiaanse types zich in het domein van “Shared space” op de Slotlaan en de Hogeweg zullen gedragen.
Verkeersdeskundige Hans Monderman ontwikkelde in de jaren negentig een nieuwe visie op verkeersveiligheid: “Door in de openbare ruimte geen verkeersregels meer toe te passen en alle verkeerstekens weg te halen worden verkeersdeelnemers gedwongen op elkaar te letten en rekening met elkaar te houden.” Deze visie als verkeersconcept werd later bekend als “Shared space”. Gevolg: Voetgangers, fietsers en automobilisten zijn allemaal gelijk en even sterk en even zwak. In de openbare ruimte zelf zijn geen verkeersregels behalve de maximumsnelheid van 30 kilometer. Daarnaast is er geen belijning, zijn er geen zebrapaden, geen verkeerslichten en geen verkeersborden zodat men niet afgeleid en beïnvloed kan worden.
Toen ik vlak na de heropening over de Slotlaan fietste wist ik nog niet wat een “Shared space” inhield. Wel viel mij op dat er geen afgebakende rijbanen en fietspaden meer waren en dat verkeersborden, zebra’s en oriëntatiepunten ontbraken. Het vroegere fietsgedeelte werd aan de rechterkant door een nauwelijks zichtbare trotoirband begrensd. Toen ik daar tegenaan kwam kon ik mij ternauwernood fietsend houden en beschouwde dat als een forse waarschuwing om voortaan goed op te letten.
Daarna begon de sensatie van gewichtloosheid door het ontbreken van regels en wetten. Want in een wereld, waar verboden middelen niet verboden zijn, is geen bestaansrecht voor illegale drugslaboratoria en bijbehorende criminaliteit. En in een wereld zonder regels en wetten is geen plek voor anarchie. Tegelijkertijd: de wereld waar massaal met elkaar rekening gehouden wordt, moet nog uitgevonden worden en is volgens mij zelfs een behoorlijke utopie. Want ego’s en karakters trekken zich nergens iets van aan – het recht van de sterkste en de grootste mond woekert er vrolijk op los.
Hoe dieper ik de “Shared space” binnendrong des te groter mijn verwarring want ik zat nog in de afkickfase en zag situaties waarvan ik mij afvroeg of het verkeersovertredingen waren of aanloopproblemen. De pakketbezorger met zijn bestelwagen stopte midden op de Slotlaan om - het “Shared space”-gedachtegoed indachtig - alle ruimte te nemen. De auto naast mij hinkte waarschijnlijk op een andere gedachte want waar ik gewoon rechtdoor wilde fietsen om de bestelauto rechts te passeren stond die ineens voor mij zodat ik, in het kader van de zwakste, moest stoppen om lichamelijk letsel te voorkomen. Even later klonk een zwaar gegrom en gleed een Hummer met zijn Amerikaanse oorlogsverleden en een imago van onaantastbaar langs. Hij reed beduidend langzamer dan het “Shared space”-30 km-maximum en stopte ruim op tijd voor het frêle, oude dametje dat midden in het mysterie van de “Shared space” de weg kwijgeraakt was - Frank Boeijen zingt in Kronenburg Park dat iedereen de weg kwijt is. Daarmee was voor mij de “Shared space”-gedachte definitief geïmplementeerd inclusief de nieuwste bedreiging: de E-bike.
Wel maak ik mij enige zorgen over de uiteenlopende gemoedstoestanden die de “Shared space” uiteindelijk zullen bevolken want niet ieder ego en karakter is bestand tegen de ongeschreven regels van een beetje fatsoen en respect.
Grillige impulsen maken beschaafde mensen, omdat ze al dagen geen seks gehad hebben, alsnog onberekenbaar. Schepsels met een hoog ASO-gehalte zullen zich sowieso niets gelegen laten liggen aan de beschaving van de medemens. En voor de Trumpiaanse types bestaan er geen andere verkeersdeelnemers.
Toen ik onlangs over de Slotlaan fietste zag ik dat de zebra teruggekeerd was. Waarschijnlijk bedoeld om de voetganger nog enige bescherming te bieden.
Shared Space
Grappig en to the point! We gaan het meemaken of the shared space een blijvertje of een misbaksel is, ik heb geen idee. Na de zege van GroenLinks verwacht ik sowieso een autovrije Slotlaan voor, pak m beet, 2020.
shared space
Alleen al de terminologie vraagt om een teiltje.
De ideeën van warhoofd/dwaallicht Monderman hebben ons in Zeist opgezadeld met een herindeling/herbestrating van de Slotlaan en Hogeweg die niet gebaseerd is op gezond verstand en inzicht hoe mensen zich gedragen als de omgeving niet duidelijk aangeeft wat op iedere plek de rechten en plichten zijn van alle gebruikers van de openbare verkeersruimte. Ook op plekken waar die regels wel duidelijk zijn hebben steeds meer mensen de neiging die regels aan hun laars te lappen en gewoon te doen wat ze willen, ongeacht de situatie en eventuele gevolgen. Zo overkwam mij een week geleden het volgende. Ik reed met mijn auto in de Dorpsstraat ter hoogte van het gemeentehuis toen mij een scooter, bestuurd door een vrouwspersoon van circa 45 jaar, tegemoet reed, dwars tegen de toegestane rijrichting in. Ik heb haar niet van de sokken gereden, maar wel duidelijk gemaakt dat ze volstrekt achterlijk handelde. Ik maak soortgelijke dingen trouwens regelmatig mee, zowel als automobilist, fietser en voetganger. Het heeft er alle schijn van dat het concept 'shared space' erop gericht is voornoemde types alle ruimte te geven. Dat de gemeente Zeist een speciaal talent heeft om verkeerde ontwerpbureaux in te schakelen om straten te herinrichten moge blijken uit de m.i. klunzige herinrichting van de Slotlaan tussen Hogeweg en het Rond. Hier is alleen gedacht aan esthetische aspecten. Of e.e.a. ook functioneel zou voldoen is niet in overweging genomen. Het trottoir langs het Walkartpark is al smaller gemaakt dan voorheen, maar door de geparkeerde auto's gaat er nog eens een stuk loopruimte verloren. Enkele dagen geleden stond er een bus geparkeerd die het hele voetpad blokkeerde en ook nog een stuk van de fietsstrook.
Lost in shared space
Afgelopen weekend was ik in Leeuwarden. Friesland mag dan de bakermat zijn van shared space. Leeuwarden lijkt het principe ver achter zich te hebben gelaten. Het centrum is autovrij, voetgangers en fietsers hebben alle ruimte in de hoofdwinkelstraten en gezellige kleine straatjes. Om het winkelcentrum heen zorgen brede fietspaden (even breed als de smalle autorijbaan) in de herkenbare rode kleur voor een uitnodigende fietsvriendelijk omgeving. Samen met de vele zebrapaden wijzen ze automobilisten hun plaats (auto te gast). En het werkt, in het centrum heerst een aangename ontspannen sfeer, er wordt overal rustig gereden (eerder 20 dan 30), (gezonde) autobezitters parkeren aan de rand het winkelgebied, bussen rijden eromheen. De inrichting zorgt ervoor dat alle verkeersdeelnemers (van piepjong tot stokoud) zich er prettig en veilig voelen en elkaar de ruimte gunt en geeft.
Shared space lijkt een voorbij concept. Jammer dat het idee hier nog zo veel aanhang vond.
Laten we daarom snel werk maken van het weren van doorgaand verkeer, zorgen voor een betere verdeling van de ruimte en vooral voor duidelijke belijning.
Als antwoord op Lost in shared space door Anne Meijer (lezer)
Shared Space
Ik was vorige week ook in Leeuwarden, maar maar niet in het weekend maar op drie doordeweekse dagen. Het was goed opletten geblazen in de binnenstad. Ontzettend veel vrachtverkeer die ook aan het in- en uitladen waren, fietsers en brommers/scooters die links en rechts passeerden, ook niet rechts hielden. Wat kan een mens toch een heel ander beeld krijgen van een verkeersbeeld in een stad. Maar ja, het past wel bij het tijdsbeeld dat we van veel regeltjes af willen. In een programma als "Ik vertrek" hoor je niet anders. En ook is waar: hoe onveiliger je je voelt, hoe meer je oplet.
Shared Space?
Het stukje over de Slotlaan bij het Walkartpark van Léon heeft niet zo zeer met Shared Space te maken, maar roept wel vragen op over het ontwerp bureau. Terecht vind ik. Waarom daar geen schuine P-vakken? Veiliger voor de fietsers en makkelijker met parkeren en tja, het levert iets minder P-plekken op. Zo'n haakse bocht bij het parkeren, geen sinecure en gevaarlijk, zeker bij het uit parkeren.
Mooi Anne die fietsstraat in Leeuwarden. Maar waarom alleen in het centrum? Maak een statement, Zeister poltiek, ga in woonstraten in
heel Zeist, voor het 'Auto te Gast' principe.
Als antwoord op Shared Space? door Hagen (lezer)
shared space
Ik heb de herinrichting van de Slotlaan tussen Hogeweg en het Rond aangehaald als een ander voorbeeld van een ontwerp dat is voortgekomen uit warhoofdigheid.
Hier in Zeist is het concept van shared space vooral gericht op het gezamenlijk gebruik van de ruimte door fietsers en voetgangers. Wie regelmatig loopt in Zeist op Slotlaan en Hogeweg, zoals mijn vrouw en ik, ervaart voortdurend dat veel fietsers, niet alleen de jeugd maar ook lieden van onze leeftijd (65+) zich helemaal niets gelegen laten liggen aan regels en fatsoen. Tegen de rijrichting in rijden en ook veelvuldig op de stoep fietsen op een manier die niet bepaald getuigt van respect voor voetgangers. Zo liepen wij kort geleden op de Slotlaan en hoorden achter ons fietsers bellen die ons op het trottoir wilden passeren. Je hoeft bepaald geen genie te zijn om te beseffen dat Shared space een buitengewoon stompzinnig concept is. Er is nu, dankzij de herbestrating van de Hogeweg, geen niveauverschil meer tussen fietspad en trottoir hetgeen veel fietsers interpreteren als het verlenen van toestemming om overal te mogen fietsen in iedere gewenste richting. Zo snijdt men de haakse bocht Hogeweg-Slotlaan bij de INGbank graag af door over het trottoir te fietsen. Ik geloof dat het zo langzamerhand tijd wordt voor een gepantserde rollator voorzien van boordkanon....
Als antwoord op Shared Space? door Hagen (lezer)
shared space
Ik heb de parkeersituatie van de Slotlaan bij het Walkartpark aangekaart bij de gemeente en mij werd verteld dat het dwars parkeren gaat verdwijnen. Het wordt weer langs parkeren. Helaas heeft men opnieuw de fout gemaakt het fietspad te situeren tussen rijweg en parkeerplaatsen, zodat zowel de fietsers als de automobilisten hinder van elkaar zullen ondervinden. Het blijft toch een beetje tobben met deze gemeente....
Shared space
Ontzettend gevaarlijke situaties met kinderen en de fiets....
De Slotlaan verkeersluw maken lukt want wij mijden hem. Jawel: met fiets, auto en lopend. Jammer voor de winkels die er zitten maar ik heb geen zin om dagelijks m'n plamuurmes mee te moeten nemen om m'n plat gewalste kindjes van het asfalt te moeten schrapen!