Experiment basisinkomen in Zeist?

1 april 2017
tekst: Steven Spaargaren, foto: PIxabay

Het basisinkomen is een ideaal waarbij elke inwoner van een land, werkend of werkloos, elke maand een uitkering krijgt. Dan hoeft men zich geen zorgen te maken voor zijn inkomen en kan men zich op die manier inzetten voor de maatschappij. Blijft dit een ideaal of wordt het gerealiseerd? Diverse gemeenten zoals Utrecht, Wageningen, Groningen en Tilburg zijn ermee aan de slag. Komt er een experiment basisinkomen voor werklozen in Zeist?

Op Zeistermagazine.nl was in maart de stelling van de maand: Zeist moet een experiment aangaan met het basisinkomen voor werklozen. Wat blijkt uit deze peiling? Zo’n 59% van de lezers is het daar mee eens, terwijl slechts 41% dat niet is. Hier is sprake van een dilemma. Een kleine meerderheid van de lezers vindt dat Zeist een experiment moet aangaan met het basisinkomen voor werklozen.

Een basisinkomen is een vast bedrag per maand dat de overheid zonder voorwaarden aan alle volwassen burgers verstrekt. De betreffende gemeenten hebben toestemming gekregen van de demissionaire staatssecretaris Sociale Zaken Jetta Klijnsma van de PvdA om te beginnen met experimenten. Om bijstandsgerechtigden een uitkering te verstrekken met meer vrijheden en minder dwang. Als compromis mogen bijstandsgerechtigden tot een maximum van 199 euro per maand bijverdienen. Dat is een compromis met de VVD die tegen het basisinkomen is.

De gemeente Utrecht steunt het initiatief omdat de regels voor een bijstandsuitkering simpeler kan.
In het experiment wordt er gekeken wat er beter werkt voor mensen met een uitkering en voor de gemeente zelf. Tijdens de proef met het basisinkomen krijgen de deelnemers een jaar lang 900 euro per maand. Voor het experiment wordt intensief samengewerkt met de Universiteit Utrecht.

Het experiment in Utrecht richt zich op drie groepen die momenteel ook al een uitkering krijgen. Op basis van dit experiment gaat de gemeente kijken welke manier van het verstrekken van een uitkering het beste werkt. Dat lijkt me nooit weg: een kleinere overheid.

Er is een hele uitkeringsindustrie ontstaan. Al die re-integratiebureau’s stimuleren mensen niet om zelf actief aan het werk te gaan. Ieder jaar geeft Nederland zo’n 800 miljoen euro aan arbeidsbemiddeling. Maar bij veel maatregelen is het effect op de werkgelegenheid nul of nauwelijks aan te tonen.

Het basisinkomen rukt op zowel in ons land als in het buitenland zoals in Finland. Er moet ruimte zijn voor het experiment. Het is niet voor niets dat in de genoemde gemeenten universiteiten zijn. Die experimenten moeten goed begeleid worden.
Gaan we in Zeist ook het experiment aan?