Blikkenburgerlaan en de Steynlaan

20 augustus 2022
tekst en foto: Arend Postma

Soms wordt een fietstochtje door de randen van Zeist een reis door de tijd. Zo belanden wij op de Blikkenburgerlaan en ik ben er volgens mij al een hele tijd niet meer geweest. Als we recht op de boerderij in de bocht, op Blikkenburgerlaan nummer 2, afrijden word ik getroffen door een puntgave boerderij badend in de zomeravondzon. In een decor van een grasveld als een biljardlaken en omzoomd door een muur van frisgroene bomen is het een surrealistisch vacuüm, ik denk: “Zo moet God het ooit bedoeld hebben, tot Adam en Eva uit de bosjes gekropen kwamen!”

Het is niet de boerderij uit mijn herinnering, daarom ga ik maar eens googelen en kom via Blikkenburgerlaan 2 Zeist bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed terecht, een Rijksdienst die ooit op Broederplein 41 in Zeist zat en nu vlakbij Centraal Station Amersfoort. Ik vind er de foto die meer op mijn herinnering aansluit: een enigszins verwaarloosd boerderijachtig gebouw waar een kunstenaar woonde. De zwart-wit foto is op 12 januari 2013 gemaakt en dat is dan wel weer erg lang geleden, misschien heb ik toch iets gemist. Misschien dat de tijd toch meedogenlozer toegeslagen heeft, zelfs meer dan mijn hersenen aankunnen.

Dat de boerderij regelrecht uit het museumdorp Orvelte in Drenthe geplukt lijkt is puur toeval, want de Blikkenburgerlaan is de enige plek waar die op een onwrikbare fundering metersdiep in de grond verankerd hoort.

Met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed nog in mijn achterhoofd lees ik in de Nieuwsbode: ‘Steynlaan transformeert’. Reden? De Steynlaan behoort niet meer tot het winkelhart van Zeist.

Daarom mogen winkelpanden voortaan zonder al die lastige regels, eisen en beperkingen van een bestemmingsplan naar woonhuizen en appartementen omgebouwd worden, er is namelijk niet meer sprake van nieuwbouw maar van ombouw. Alleen de maximale bouwhoogte van 13,5 meter is nog heilig en daarmee de enige restrictie.

Bouwen op de Steynlaan is daardoor een fluitje van een cent geworden, namelijk: het bestaande winkelpand tot op de fundering slopen en daarna het nieuwe gebouw, dat rechtstreeks uit de fabriek komt, op de oude fundering zetten, hoe eenvoudig kan het leven zijn?

Als ik het bewuste appartementencomplex uit de Nieuwsbode zie, is het nog warm van de fabriek en maagdelijk wit. Door steenstrips op de buitenkant te plakken zal het later de juiste ‘look and feel’ krijgen. Zelf kan ik niet meer om de vergelijking heen: dit gebouw lijkt op de meervlaksvulling composiet (stond op de rekening van de tandarts) die een paar maanden geleden bij mij op de fundering van een afgebroken kies geplaatst werd.

Met het versoepelen en verminderen van de spelregels snijdt het mes aan meerdere kanten, want zowel de leegstand van winkelpanden als de woningnood worden daardoor aangepakt. De woningcrisis is per slot van rekening nog in volle gang.

Kenmerk van een crisis in Nederland is de onbeperkte hoeveelheid geld die plotseling beschikbaar is en een toezicht waar de ogen wat vaker toegeknepen worden. Zo wordt een aantrekkelijk klimaat geschapen voor ondernemers met louter goede bedoelingen en een nóg beter verhaal. Mondkapjes, PGB’s, taalscholen, toeslagen en claimkantoren op de Amsterdamse Zuidas – gelukzoekers en avonturiers voelen er zich als een vis in het water.

Voor mij mag men in het centrum van Zeist best een aantal indrukwekkende woontorens met sociale huurwoningen neerzetten om de woningcrisis echt voor iedereen zichtbaar aan te pakken.

Helaas voor wanhopige woningzoekenden: ik vrees dat in de benepen wereld van een provinciestad, met het oorverdovende bezwaar van nimby’s, het maaiveld de norm zal blijven.