16 januari 2021
tekst: Steven Spaargaren, foto: Pixabay
Na vijf tot zes jaar is het nu dan zover in Amersfoort. Sinds begin dit jaar is de binnenstad autoluw. Het historische stadshart is binnen de singels autoluw geworden: de duizend auto’s aan sluipverkeer mogen er niet meer in. Een verbod dat met camera’s wordt gecontroleerd. Volgt Zeist dit voorbeeld van Amersfoort? Onder welke voorwaarden?
Op 9 januari stond er een groot artikel in Trouw onder de kop: Amersfoortse winkeliers zijn gelukkig met hun autoluwe binnenstad. Het is geschreven door Sybilla Claus, redacteur van Trouw. Het artikel bevat een interview met Walrick Halewijn, de grote promotor van het project. Hij is de eigenaar van vier cafés in Amersfoort. Tevens is hij voorzitter van de ondernemersvereniging. Hij wist collega’s over te halen mee te gaan doen. Een sleutelfiguur dus. Hoe gaat hij te werk? Laat ik een voorbeeld geven. Waarom waren bepaalde ondernemers tegen het autoluwe plan? Halewijn: “Een ondernemer in een chique audio- en tv-apparatuur zei dat het hem zijn winkel zou kosten. Ik vroeg hem of hij wist hoeveel klanten met de auto komen. Hij had eigenlijk geen idee en ging het uitzoeken. Toen bleek dat de meesten allang naar een parkeergarage gaan. Indien nodig kon hij bij de anderen de spullen bezorgen.”
Je hebt iemand nodig die dit soort gesprekken voert. Meer in het algemeen geldt dat onderzoek bewijst dat autovrije winkelstraten juist publiek trekken. Een kwestie van feiten. In Amersfoort kan het bezoek terecht in acht parkeergarages aan de centrumkant. Wel blijft bestemmingsverkeer volop mogelijk en ook gehandicapten en taxi’s zijn welkom. Bezoek voor bewoner en ondernemer kan met kenteken worden aangemeld, zodat ook laden en lossen uitvoerbaar blijft. Dat zijn besluiten die in Amersfoort zijn genomen.
Ook de Amersfoortse verkeerswethouder Hans Buijtelaar (VVD) komt aan het woord. Hij zegt: ”Draagvlak bepaalt de snelheid waarmee je kunt werken. Er spelen superveel belangen en allerlei mensen vragen een uitzondering. Wie in een auto zit wil snel doorrijden, wie uitstapt wil alles zo veilig mogelijk achterlaten. Het was een hele puzzel.”
In Zeist zal het ook een hele puzzel zijn. Het zal zeker nog wel een paar jaar duren. Met bovenstaand artikel kunnen we ons laten inspireren. Amersfoort stelt een concreet doel: het autoluw maken van het hart van de gemeente. Dat zal ook voor Zeist gelden. Minimaal twee voorwaarden passeren de revue. Een sleutelfiguur die de winkeliers goed kent. Een gemeenteraad die de belangen goed afweegt en besluiten durft te nemen. En een besluit niet weer opnieuw terugdraait, zoals vorig jaar in Zeist gebeurde.
We moeten doorgaan op de ingeslagen weg. Met een concreet doel voor ogen: het autoluw maken van het hart van de gemeente zoals in Amersfoort plaatsvond. Er zal meer onderzoek moeten gedaan worden in Zeist. Dan worden Zeister winkeliers uiteindelijk ook gelukkig van een autoluw hart.
 |
Volgende column: Online Outside |
 |
Ook over dit onderwerp: Zeist autovrij |
 |
Eerder schreef Steven: Duurzaam wonen in Kerckebosch |
Zeist is Amersfoort niet!
Amersfoort heeft een historische binnenstad. Zeist heeft dat niet. Die historische kern van de Keistad is nu autovrij en dat brengt sommigen in Zeist op het idee om het allang achterhaalde plan om de Slotlaan autovrij te maken, nog eens af te stoffen. In de nasleep van de uitvoering van de door de feiten ingehaalde Centrumvisie zijn in het centrum van Zeist verkeersmaatregelen getroffen, die na lang en heftig protest van inwoners en winkeliers onder grote druk door de gemeenteraad zijn teruggedraaid. Bereikbaarheid en toegankelijkheid zijn kernbegrippen voor het succes van de winkels in het centrum van Zeist. Daar past geen autovrije Stotlaan bij, voor sommigen een droombeeld, maar voor alle betrokkenen een schrikbeeld.
Bizar dat er in Zeist geen keuzes gemaakt worden
Het winkelgebied in Zeist kent het grootste deel van zijn bezoekers vanuit de gemeente zelf. Die wonen allemaal op fietsafstand en gelukkig komen de meeste ook op de fiets. Een autovrije slotlaan zou een enorme boost voor de kwaliteit en de veiligheid zijn.
Het is mij een raadsel waarom er in het nieuwe ontwerp uberhaupt zoveel m2 gereserveerd zijn voor geparkeerde autos op de Slotlaan. Er zijn een massa aan parkeergarages direct achter de slotlaan, die paar parkeerplaatsen op de slotlaan nemen onnodige ruimte in gebruik - meer ruimte voor groen, voetgangers en terras lijkt me veel winstgevender dan die paar auto's.
Dat dhr. Oskam de Slotlaan niet historisch noemt is natuurlijk niet correct. Zeker voor een centrumgebied in Zeist zou de Slotlaan juist iets zijn om historisch trots op te zijn. Met allure en niet als hoofdverkeersas voor auto's, vrachtauto's en bussen.
Autoluw centrum
Ik ben het helemaal eens met Steven Spaargaren die in zijn artikel over de Amersfoortse autoluwe binnenstad memoreert dat de gemeenteraad van Zeist de moed moet hebben om niet na korte tijd terug te komen op het besluit om het centrum autoluw te maken.
In februari 2019 was het hele gebied bij de markt en het Emmaplein voor miljoenen euro’s heringericht voor fietsers, voetgangers en bussen, wat letterlijk een verademing was voor alle omwonenden en de bezoekers van het centrum.
Zonder enige oriëntatie bij andere gemeenten met een autoluw centrum werd door de Zeister winkeliers druk uitgeoefend om weer auto’s toe te staan. Na 9 maanden de weg langs de bibliotheek weer opengesteld voor alle verkeer met als gevolg dat deze nu een doorgaande route is vanaf de hoofdwegen rond Zeist, waar steeds meer auto en vrachtverkeer met grote snelheid doorheen dendert.
Van een evaluatie van deze m.i. zeer ongewenste situatie lijkt vooralsnog geen sprake, laat staan dat de gemeenteraad bereid lijkt te zijn op dit ondoordachte besluit terug te komen.
Vorstelijk winkelen in Zeist: levensgevaarlijk!
Ik ken geen stad in Nederland waar de hoofdwinkelstraat wordt gedomineerd door auto- en busverkeer. In plaats van een veilig en gezellig winkel- en wandelgebied blijft de Zeister Slotlaan gehandhaafd als 'onmisbare verkeersader’ in een inmiddels achterhaald verkeerscirculatieplan, want nog daterend uit de vorige eeuw.
'Vorstelijk winkelen' betekent voor veel Zeistenaren op de fiets je weg zoeken tussen op het fietspad geparkeerde auto's en lading-lossende vrachtwagens. De 'auto te gast' is op zomerdagen vaak een te hard rijdende lawaaibak van muziek met om aandacht vragende sneue figuren; verder te grote SUV's, waarvan de eigenaren hun parkeerruimte over- dan wel onderschatten.
Ik herinner me dat de gemeente zo’n vijftal jaren terug Zeistenaren opriep met suggesties te komen ter verbetering van het centrum van Zeist.
Veel van die suggesties werden naar de prullenbak verwezen, omdat die strijdig waren met het reeds eerder 'door de raad goedgekeurde verkeerscirculatieplan' met daarin de Slotlaan als dominante verkeersader voor auto- en busverkeer. Ook ik diende destijds een vorstelijk voorstel in: de rijbaan vervangen door een smalle gracht met aan de schaduwzijde een twee-richtingen fietspad en aan de zonnekant een ruim winkel- en wandelgebied met terrassen. Binnen een week werd ik gebeld door een medewerker van de gemeente met het verzoek mijn voorstel in te trekken omdat het strijdig zou zijn met het toen geldende verkeerscirculatieplan! Niettemin had het AD/UN mijn verfrissende plan toen al enthousiast gepubliceerd.
Kortom: winkelen langs de gracht is zoveel vorstelijker dan winkelen langs de autorijbaan.
Ik zet me er graag voor in: auto’s eruit, gezelligheid erin!