Edward Hopper en de maandagmorgen van Zeist

21 januari 2024
tekst en foto’s: Arend Postma

Omdat mijn Samsung smartphone in het weekend weigerde, moet er gehandeld worden. Het enige dat ik bedenken kan is een telefoonwinkel of een telefoonreparatiezaak. Zodoende ben ik op maandagmorgen onderweg naar de Slotlaan, naar de eerste de beste telefoonwinkel die ik op internet heb kunnen vinden die open is.

Tijdens de fietstocht denk ik aan hoe ik mijzelf afhankelijk van de smartphone heb gemaakt.

Tot vier jaar geleden voer ik met mijn mobiele telefoon, een uitklapbare Nokia, jarenlang tegen de stroom in. Met dit toestel was ik een spookrijder in een race die volgens alle natuurkundige wetten, toekomstscenario’s en in de meest natte fantasieën niet te winnen viel. Mijn tijdperk was al jaren geleden versteend maar dat kwartje is toen nooit bij mij gevallen.

Eigenlijk wel begrijpelijk, want de mobiele telefoon was voor mij de ultieme vorm van communicatie - altijd en overal bereikbaar en de vaste telefoon en telefooncel werden overbodig. Mijn oude vertrouwde Nokia, een fossiel apparaat, waarmee ik goede telefoongesprekken voerde, foto’s maakte en via sms de tweestapsverificatie voor mijn DigiD deed - wat wil de mens nog meer?

Nog een voordeel: ik kon het apparaat uitzetten en mijn leven ging gewoon door. Want mijn echte leven speelde zich af in de grote mensenwereld en op mijn laptop. Daar kon ik schrijven, deed ik de financiën, mailde ik met de hele wereld en de overheid. Ik kon het toestel zo lang ik wilde aan de kant leggen zonder dat het mijn relatie met de wereld zou verstoren.

De Nokia bleek echter niet onsterfelijk en mijn nieuwe mobiele telefoon werd dus de onvermijdelijke smartphone. Wel bleef ik nog vrij lang in de sleur, veiligheid en het gemak van mijn oude, vertrouwde Nokia hangen tot ik de app en social media op mijn smartphone ontdekte. Want met het ontdekken van die mogelijkheden ging er een wereld voor mij open die ik tot dan toe angstvallig gemeden had.    

De app en social media hebben mijn relatie met de wereld voorgoed veranderd. Elke stap die ik nu zet,  mijn relatie met de overheid, de financiële wereld, het OV en de huisarts - het gaat allemaal via mijn smartphone. De vrijheid die ik met de Nokia meende te hebben is door de apps en social media in afhankelijkheid en kwetsbaarheid overgegaan.       

In de telefoonwinkel kan de medewerker vrij snel vaststellen wat er met het toestel aan de hand is. Het probleem verhelpen zal ongeveer een half uur in beslag nemen. Daarom ga ik wel ergens koffie drinken.

Ik ben onder de indruk van de ruimte en rust die ik op deze vroege maandagmorgen op de Slotlaan ervaar. Laden en lossen plus fietsers die een doel hebben. Een enkele eenzame wandelaar maakt het beeld compleet.  

Een paar winkels zijn al open, waaronder de Hema. Daar ga ik naar binnen om er in de lunchroom koffie te drinken. Het verbaast mij dat ik er zelf nog nooit binnen geweest ben, want ik ben best wel nieuwsgierig naar deze vorm van horeca. Het zitgedeelte van de lunchroom grenst aan de passage die dwars door de Hema naar Belcour loopt. Er zitten een paar mensen die er gewoon zijn.

Ik word er geraakt door de confrontatie met een Hopper. Want waar ik Edward Hopper met zijn fameuze Nighthawks van mijn eigen middernachtelijke momenten herken, past hij met Chop Suey perfect in de maandagmorgen van Zeist.