Repair Café: de Duplotrein

11 mei 2024
tekst: Ruud Vermaase en Arend Postma; foto: Ruud Vermaase

Sinds Ruud Vermaase naar Doorn is verhuisd mailt hij met Arend Postma over de voors en tegens van Doorn versus Zeist. In deel 21: het Repair Café.

Doorn, 2 mei 2024

Ha Arend,

In onze vorige mailwisseling hebben we wat locaties besproken waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten in Zeist en in Doorn. Los van de diverse horeca-locaties waarin de mensheid van oudsher elkaar opzoekt. Met een biertje in de hand en een paar achter de kiezen kun je daar de lat gemakkelijk verlagen, althans zo zijn wij beide van nature. Buiten de nuchtere 0,0 ontmoetingsplaatsen zoals het door ons besproken Cultuurcentrum in Doorn en het Binnenbos in Zeist ontdekte ik een alternatief: het Repair Café, waar hooguit een kopje koffie wordt geschonken.

Vol verwachting besloot ik een kansje te wagen toen ik in ons plaatselijke sufferdje een oproep zag.

Op zolder staat namelijk een Duplo locomotiefje die het van de een op andere dag niet meer deed. Maar ja, toen dat gebeurde waren de kinderen er eigenlijk al te groot voor, dus samen met tientallen meters rails verdween de complete trein in een plastic doos om later mee te verhuizen van de zolder in Zeist naar de zolder in Doorn, voorbestemd om daar voor eeuwig te blijven. Tot er een kleinkind bij ons over de vloer kwam. Voor een inmiddels anderhalf jaar oud kind maakt een rijdende trein altijd indruk. Met dat in het achterhoofd ging ik met het kleurrijke locomotiefje naar het Repair Café. Het is een vernuftig stuk speelgoed waarmee een kind met een nog gebrekkige motoriek meteen uit de voeten kan. Met een druk op een grote rode knop op de schoorsteen gaat hij rijden of stoppen. Maar die rode knop weigerde ineens dienst…

Mijn verwachtingen waren hoog. De schuld daarvan ligt bij mijn oom Jaap. Een jongere broer van mijn vader, die kon toveren met een soldeerbout. Alles wat met elektriciteit had te maken had, kreeg hij weer aan de gang. Zo ook mijn allereerste elektrische gitaar. Niks deed het meer, schakelaartjes afgebroken, losse draden hingen eruit, het element lag scheef. Met een bedenkelijke blik nam hij hem mee naar huis en tegen al mijn verwachtingen in bracht hij hem een paar maanden later terug. Alles deed het weer! “Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?” Hij glunderde: “Pielen Ruudje, eindeloos pielen en prutsen.” En die magische soldeerbout natuurlijk, waarmee hij de kleinste draadjes kon fixen waar mijn vader en ik alleen maar grote brosse klodders soldeer konden produceren die meteen weer loslieten.

In het Repair Café van Doorn zitten echter geen ‘Oom Jaaps’. Hun gereedschap overtreft die van mij niet, hun handigheid evenmin en belangrijker, ook hun durf ontbrak om zo’n locomotiefje net iets verder uit elkaar te halen dan mij al was gelukt in mijn ongelovige pogingen.

Wat ik wel ontdekte is dat het café een verkapte mogelijkheid is om elkaar te ontmoeten. Mensen komen slechts voor de vorm binnen met een aftandse schemerlamp, ouderwetse stofzuiger of zinloze wekkerradio. Het is een excuus om met elkaar aan de praat te raken. En daar is helemaal niks mis mee. Maar wel eerst een disclaimer in tweevoud invullen dat de poging van reparatie onder je eigen verantwoording valt!
 

Zeist, 6 mei 2024

Hoi Ruud,

Als ik het goed lees is het niet gelukt jouw Duplo locomotief weer aan de praat te krijgen in het Repair Café in Doorn.

Duplo klinkt als onverwoestbaar. Maar met de introductie van elektronica, microchips en zelfs AI in de speelgoed- en grotemensenwereld wereld, en eigenlijk in alle apparatuur van tegenwoordig, is er een andere wind gaan waaien in de wereld van de reparatie – zelfs een eenvoudige stoeptegel zit tegenwoordig boordevol intelligentie.

Een kortsluiting is tot daar aan toe, maar daarna ben je toch al gauw aangewezen op de ‘Oom Jaaps’ van deze tijd. Ik kan mij voorstellen dat de hobbyisten dan maar heel snel met elkaar gaan praten, misschien wel filosoferen over een wereld waarin fabrikanten apparaten maken die volledig recyclebaar zijn.

Vroeger viel de term ‘onverwoestbaar’ nog weleens in combinatie met het Oost-Duitse automerk Wartburg. Het verhaal ging, dat het automerk aan haar eigen succes door onverwoestbaarheid ten onder ging.  

Mijn broer, die nu met pensioen is, heeft zijn leven lang als machinist gevaren. Eerst over de hele wereld en daarna de laatste vijfentwintig jaar op een tanker voor eetbare oliën op de Noord- en Oostzee en de Atlantische oceaan. Zijn opdracht was: de boot in de lucht houden. Behalve zijn eigen kennis en vernuft waren Oost-Europese collega’s zijn steun. Ik noem geen landen, maar Oost-Europeanen zijn er heel goed in alles waar maar een fractie techniek in zit weer aan de praat te krijgen. Overleving, survival en alles wat daarbij komt kijken – in de verte zie ik de Siberische ongereptheid en eindeloosheid om daarin te overleven.

Ongeveer een jaar geleden togen wij, op een zaterdagmorgen, met ons Nespresso apparaat naar het Repair Café in het Binnenbos. Nadat vastgesteld was dat het geen kortsluiting was, werd het toch een nieuw Nespresso apparaat bij BCC. Daar waren wij nog net op tijd, omdat de elektronicawinkel de week daarop haar deuren sloot in Zeist.

Jij kent ongetwijfeld de televisieserie MacGyver van tig jaar geleden, hij maakte explosieven van huis-tuin-en-keukenmiddelen, gewoon iemand die alles weer aan de praat kreeg. En nu ik het toch over MacGyver heb, die zou jouw Duplo locomotief dus zo weer laten rijden. Ik denk, dat hij van een gebruikte Nespresso cup nog een bermbom zou kunnen fabriceren. Maar ik weet ook zeker, dat hij bereid zou zijn dat vernuft en genialiteit, in deze bizarre en onvoorspelbare tijden, in te zetten voor een betere wereld.

Daarom ben ik wel benieuwd naar waar en wanneer het eerste Repair Café zich als MacGyver Café gaat presenteren, Doorn of Zeist?
 

Doorn, 8 mei 2024

Ha Arend,

Mooie switch naar de wereld van all round getrainde geheim agenten. Meteen denk ik aan Charles Bronson (geen idee welke film) die volledig in het nauw gedreven, ongewapend en naderende gewetenloze moordenaars in een groezelig hotelkamertje zijn eenzame einde tegemoet leek te gaan. Leek! Want met de holle buis van een schemerlamp wist hij een blaaspijp te maken waarmee hij ergens los geprutste spijkers precies op de juiste plek in de nek van een insluiper blies. Meteen morsdood.… Ik fantaseer een beetje, wellicht weet een lezer om welke film het gaat en kunnen we hem op YouTube terugzien. En dan blijkt mijn herinnering totaal niet te kloppen.

Wat ik wel zeker weet is dat de beste spion ter wereld ooit knipogend naar de lens zei: “In de handen van een geheim agent is zelf een stijf opgerolde Pep een dodelijk wapen”. Ik bedoel natuurlijk Agent 327, Herman IJzerbrood, een creatie van striptekenaar Martin Lodewijk. De enige strip die ik meteen koop als er weer een nieuwe verschijnt.

Maar hiermee rijdt mijn Duplotreintje nog steeds niet. Waar zijn de Oom Jaaps gebleven?