'Schaduw over Zonneschijn - (oorlogs)verhalen uit een kindertehuis in Zeist’
1 juli 2016
tekst: Ruud Vermaase
In de boekenrubriek van Zeistermagazine dit keer een bijzondere uitgave. Een onderbelichte en tevens donkere periode over een kindertehuis in Zeist ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Opgetekend door historicus Jim Terlingen, die meer opmerkelijke kwesties uit de oorlog aan het licht bracht met zijn publicaties.
Kindertehuis Zonneschijn in Zeist werd begin jaren dertig van de vorige eeuw gesticht als herstellingsoord voor zieke kinderen van welgestelde ouders. De schone lucht in Zeist is ‘goed voor kinderen met astma, bronchitis en nerveuze klachten’, staat in een brochure uit die tijd. In 1939 kwam ook de gezonde Ramses Shaffy in het tehuis, een onderbelichte periode uit zijn leven.
Auteur Jim Terlingen heeft met behulp van informatie uit archieven en getuigenissen van ex-Zonneschijnbewoners een nauwkeurige reconstructie gemaakt van deze geschiedenissen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog lieten de directrices er op verzoek van het verzet tegen betaling ook joodse kinderen onderduiken. Twee hartverscheurende verhalen waarin deze kinderen een hoofdrol spelen, staan centraal in dit boekje.
Centraal staan twee oorlogsgeschiedenissen, die nauwkeurig zijn gereconstrueerd. Tevens wordt een algemeen beeld geschetst van dit tehuis in Zeist.
In het boekwerk wordt onder meer een heel triest oorlogsverhaal onthuld: hoe een joods meisje dat ondergedoken zat in Zonneschijn is gestorven. Dit gebeurde niet door toedoen van de bezetter, maar door mishandeling in het tehuis. Tot nu werd er vanuit gegaan dat de bezetter verantwoordelijk was voor haar dood. Daarom staat haar naam vermeld op het oorlogsmonument 'Niet weer, nooit meer – weggehaald en vermoord. 1940 -1945' in Zeist en in het standaardwerk 'In Memoriam', waarin alle namen van gedeporteerde Nederlandse kinderen staan.
Een ander opmerkelijk feit dat Terlingen achterhaalde, is wie 'juffrouw Annie' was, een in Zonneschijn ondergedoken joodse vrouw die in 1944 bij een razzia uit het tehuis is gehaald. Tot nu toe was dit een onopgeloste kwestie.
'Schaduw over Zonneschijn - (oorlogs)verhalen uit een kindertehuis in Zeist’
is te koop in alle boekhandels in Zeist en webshops verkrijgbaar in hardcopy (€ 18,75 - ISBN 9789402147155)
Online is het ook verkrijgbaar als e-book (€ 7,99 - ISBN 9789402147391)
Meer informatie en reacties van lezers staan op de blogspot van het boek.
Kijk op www.zonneschijnzeist.blogspot.nl
Jim Terlingen (1965) is van origine informaticus. Hij werkte lange tijd in de mediawereld als redacteur/journalist (lokaal, regionaal en landelijk - twaalf jaar bij de NOS). Hij is gefascineerd door het verleden. Hij schrijft de laatste jaren met regelmaat over geschiedkundige onderwerpen. Hij publiceerde eerder een boekje over een pand op de Vismarkt, een straat in de binnenstad van Utrecht.
Hij heeft zich verdiept in de daarvoor nog amper opgemerkte geschiedenis van Kamp Rhijnauwen, een interneringskamp voor NSB'ers dat tussen 1945-1948 heeft bestaan. In 2015 organiseerde hij bijeenkomsten tijdens de eerste Open Joodse Huizen-route in Utrecht op een adres in diezelfde straat. Een joods jongetje dat daar ter wereld kwam, werd tijdens de oorlog een van de onderduikers in Zonneschijn.
Op het Joods Monument in Utrecht ontdekte hij fouten en schreef in 2016 daarover artikelen in het Algemeen Dagblad, editie Utrechts Nieuwsblad.
