Rob Duetz: een markante Zeistenaar

30 juni 2024
tekst en foto’s: Maarten Bos

Onlangs las ik dat modeketen Duetz, met een lange historie in Zeist, na 167 jaar failliet is gegaan. Het bedrijf is altijd in de familie gebleven, vond zijn oorsprong in Wijk bij Duurstede en Zeist en werd verder vooral groot in het Gooi. Het bericht deed me terugdenken aan Rob Duetz, die enige jaren geleden overleed en die ik goed heb gekend. Rob woonde in hetzelfde flatgebouw in Zeist als ik. Toen ik hem leerde kennen was hij al 83 en ziek. Het was coronatijd en ik deed wekelijks boodschappen voor Rob. Als ik hem de boodschappen bracht hadden we steeds een leuk uurtje samen in zijn bijzondere vrijgezellenflat. Een jaar lang heb ik hem zo geholpen. Toen overleed hij, 84 jaar oud.  

Naaste familie 
Rob was naaste familie van de eigenaars van Duetz. Hij is in luxe opgegroeid. Hij vertelde mij altijd sappige verhalen over zeiltochten en paardrijritjes in zijn jeugd. Als puber kwam hij op een katholiek jongensinternaat terecht. Daar werd heel benauwd omgegaan met het thema seksualiteit en dat had Rob naar eigen zeggen geen goed gedaan. Een van de gevolgen was, zo meende hij zelf, dat hij altijd vrijgezel was gebleven. Dat speet hem aan het eind van zijn leven wel. Het was hem nooit gelukt de schroom die door thuis en het internaat was opgelegd af te leggen.

In zijn werkzaam leven ging het Rob goed. Hij werkte met geluid voor de omroepen in Hilversum. Hij kon zich een prettig leven veroorloven. Als ik boodschappen voor hem deed bestelde hij vaak luxeproducten, zoals bijvoorbeeld grasboter en carpaccio. Het was trouwens een genoegen die levensmiddelen voor hem in huis te halen. En ondanks de ook wat mindere kanten van zijn katholieke opvoeding bleef Rob zijn hele leven een trouw katholiek.

Acoliet
Zozeer zelfs dat hij tot zijn dood acoliet was in de Rooms-Katholieke Kerk (bij acoliet moet je denken aan een misdienaar die nog wat verder doorgegroeid is in zijn of haar functie). Aan het eind van zijn leven was hij 75 jaar eerst misdienaar en daarna acoliet geweest. Toen hij op leeftijd was begeleidde hij nog altijd de mis in de Willibrordkerk in Utrecht, totdat het door ziekte niet meer ging. Dat sterke geloof hielp hem erg op zijn oude dag toen het ziekteproces onomkeerbaar was geworden. 

Rob vertelde mij ook over zijn vroegste jeugd in Zeist. Hij was een kind in de oorlog. Hij ging toen al graag naar de kerk. Hij deed communie in 1943 in de Jozefkerk, bij kardinaal De Jong. Hij was dan ook geschokt toen hij zag hoe de Duitse bezetter op zekere dag de ijzeren klokken uit de kerk aan de Rozenstraat haalde. Het ijzer werd omgesmeed voor het gebruik van wapens. Verder herinnerde hij zich dat zijn familie tijdens de Hongerwinter nooit naar de gaarkeukens hoefde omdat zijn vader voedsel wist te verkrijgen door kledingstoffen te ruilen. Hoewel hij zelf in een bevoorrechte positie verkeerde was hij zich toen toch sterk bewust van het leed van anderen. Hij vertelde me ook hoe hij in zijn vroege jeugd in Zeist in de tram een praatje maakte met een vriendelijke meneer die een gele ster droeg. En direct na de oorlog zag hij de Zeister pastoor Overmaat met een kaalgeschoren hoofd in het dorp lopen. De moedige voorganger Overmaat had tijdens de bezetting geweigerd NSB'ers te voorzien van de laatste sacramenten, geheel volgens instructie van kardinaal De Jong trouwens. Overmaat werd vanwege dat feit en omdat hij predikte tegen de bezetter naar Dachau gestuurd (in Dachau waren speciale barakken voor priesters en predikanten). Hij overleefde, keerde na de oorlog in Zeist terug en werd weer pastoor. 

1857
In 1857 opende Bernard Willem Duetz de eerste winkel in Wijk bij Duurstede. Na een aantal jaar verplaatste hij zich naar Zeist en sindsdien was de zaak uitgegroeid tot een keten die vooral dus in het Gooi naam wist te maken. 

Tijdens het 150-jarige bestaan in 2007 gaf koningin Beatrix Duetz het predikaat hofleverancier. Door de coronacrisis belandde het bedrijf in een financieel dal, waar het nooit meer uitkwam. Er waren vijf Duetz-winkels, niet alleen in Zeist maar bijvoorbeeld ook in Bilthoven en Hilversum.