1 november 2018
tekst: Ingrid Wong, foto: Pixabay
Soms is mantelzorg een kek kappersmanteltje en soms voelt het als een hermelijnen koningsmantel met zware sleep. Toch blijft de balans voor mij positief.
Is het zorgen voor een ander leuk of lastig? Mensen met kleine kinderen weten als geen ander hoe zwaar zorgen en verantwoordelijkheid kunnen zijn maar zeggen enthousiast: “Je krijgt er zo veel voor terug”. Als moeder met nu volwassen kinderen kan ik dat van harte beamen. De lusten en lasten zijn niet altijd in balans maar ik zeg welgemeend dat het qua kinderen nog steeds leuker wordt. Ook al zijn nu 30+.
En mantelzorg dan? Dat ligt iets ingewikkelder. Want waar je vrij bewust kiest voor kinderen en de bijbehorende zorg is mantelzorg vaak geen vrije keuze, het is iets waar je langzaam ingroeit. Steeds iets meer lasten maar zeker ook lusten.
Mijn vrijwilligersbezoek bij ‘mijn bejaarde’ begon met koffie en computerles. Stilletjes aan nam ik kleine dingen over. Bracht de koffiekopjes naar binnen, maakte de gehoorapparaten schoon, haalde de post even op van beneden. Dingen die voor haar lastiger werden vanwege slecht lopen en artrose.
Natuurlijk wilde ik zorgen voor nieuwe geraniums op het balkon en hielp ik bij het opnieuw instellen van de televisie. Ik bracht de oude kranten naar de container in de berging. Samen spraken we over het wel of niet bellen van de huisarts, vulden formulieren in voor huishoudelijke hulp en ik zorgde dat ze contant geld in huis had. Het was een mantel die lekker warm aanvoelde en prima paste.
De zorg werd snel zwaarder toen ze een paar keer in het ziekenhuis kwam. Dagelijks op bezoek, de was, overleg met artsen en zorg voor thuis regelen. Toen ze een rollator nodig had, ook binnenshuis, moest er ruimte komen in haar overvolle flat. Ze bewaarde namelijk alles en zorgde dat ze overal minstens twee exemplaren van had (ik vond drie strijkbouten). Het werd met haar toestemming een grote opruiming, vervanging van het oude, versleten tapijt met gladde vloerbedekking en van de oude, ingezakte twijfelaar met een hoog-laag-bed.
Dat was een mooie maar heftige mantel met een zware sleep. Gelukkig was dat tijdelijk.
Met de jaren groeide ons onderling vertrouwen en afhankelijkheid. Ik schermde haar zo veel mogelijk af voor de bureaucratie van de wmo en deed haar wekelijkse boodschappen. De zorgmantel was weer even op maat maar kreeg een zware voering toen ze niet meer alleen kon lopen, ook niet in huis. De thuiszorg werd opgeschroefd en ik bleef regelmatig heen en weer rijden om kleine zaken op te lossen zoals de afstandsbediening waar ze per ongeluk een verkeerd knopje van had ingedrukt of om een zorgverlener binnen te laten die geen sleutel bij zich had.
Dat was het moment waarop onze verhouding definitief kantelde. We wisten allebei dat ze niet meer alleen thuis kon wonen maar ze wilde en kon zelf niet de knoop doorhakken. Langzaam aan heb ik dat voor haar gedaan. We vroegen een indicatie aan en dat was helder: verpleeghuiszorg. Bij het aanmelden voor een plaats koos ik voor de Wijngaard, gewoon omdat het daar zeker niet slecht was en vooral omdat het qua afstand voor mij het dichtste bij was.
En in één keer deelde ik mijn zorgmantel met een fantastische zorgorganisatie. Ze leverden, zolang ze op de wachtlijst stond, verpleeghuiszorg aan huis. Ze gingen zelfs zo ver dat er midden in de nacht iemand kwam voor een extra toiletbezoek. Dat kon niet volgens de officiële regels maar ze deden het toch. Na een paar maanden kwam een kamer vrij. Natuurlijk was het moeilijk afscheid nemen van haar eigen flat maar binnen een paar weken voelden we allebei dat de last van onze schouders was afgevallen.
Dat waren de lasten. Maar daar tegenover staan zoveel lusten. Het contact met mijn mevrouw heeft heel veel kennis en verhalen opgeleverd over vroeger, verhalen die mij helpen om het leven te relativeren. Het laat mij ook zien hoe belangrijk het is om te tellen wat je hebt en niet wat je mist, dat zeuren het leven niet beter maakt. En zij is daarin mijn grote voorbeeld.
En een hele belangrijke les: hoe moeilijk maar ook belangrijk het is om hulp te durven vragen en accepteren. Het is niet alleen ‘geef wat je wilt ontvangen’ maar vooral ook ‘geef en durf dat ook te ontvangen’. Later dan natuurlijk, als ik oud ben….