Wat knaagt …

19 mei 2024
tekst: Henny Fokkema; foto: Pixabay
 

Dus houd van elkaar!
Want nijd of haat
komt altijd veel te vroeg
maar echte
liefde nooit te laat.

Er bestaat geen reden
om je stuk te vechten.

Zelfs in vrede
is er al pijn genoeg.

Leo Vroman
 

In de Nieuwsbrief van de gemeenteraad van 10 mei las ik de aankondiging dat op 23 mei in de Ronde Tafel het raadsvoorstel ‘Evaluatie en vervolg van het project gerichte woningtoewijzing Vollenhove’ wordt besproken. Op grond van deze evaluatie wordt voorgesteld om het project met twee jaar te verlengen en uit te breiden naar de Gero-flat.

Nieuwsgierig gemaakt naar deze aankondiging las ik de evaluatie en het voorstel. Concreet houdt het voorstel in dat niet de inschrijftijd bepalend is bij de toewijzing van de woning, maar dat het gaat om de motivatie van de kandidaat. Uiteraard moet de gemotiveerde kandidaat ingeschreven staan bij WoningNet en een passend inkomen hebben voor de sociale huurwoning. Uit de motivatie van de woningzoekende moet blijken welke bijdrage hij/zij wil leveren aan versterking van de leefbaarheid voor de buurt en buurtbewoners. De selectie van de kandidaat gebeurt door een selectiecommissie, bestaande uit twee medewerkers van woningcorporatie Woongroen, een medewerker van MeanderOmnium en een bestuurslid van HuurdersPlatform Seyst. Het experiment wordt toegepast op 25 procent van de vrijkomende sociale huurwoningen in de L-flat met een maximum van 20 woningen per jaar. In de evaluatie komen de bewoners aan het woord die door middel van deze gerichte woningtoewijzing aan een woning zijn geholpen. Hun ervaringen zijn zeer positief: door hun inzet zijn ze snel met heel veel verschillende mensen in contact gekomen en inmiddels is er een groep van 35 vrijwilligers/bewoners actief, die via de gerichte toewijzing een woning in Vollenhove hebben gekregen. De evaluatie laat zien dat met name jonge mensen zich graag willen inzetten voor hun buurt en hun leefomgeving. Een prachtig initiatief waar in mijn ogen niks en dan ook niets mis mee is. En toch, toch is er iets dat knaagt…

Wat knaagt? We leven in een tijd van grote woningnood. Artikel 22, lid 2 van de Nederlandse Grondwet bepaalt dat de Overheid moet zorgen voor goede woningen voor iedere inwoner van Nederland. Daarnaast wordt het recht op huisvesting genoemd in verschillende internationale verdragen, zoals het Europees Sociaal Handvest en het Internationaal Verdrag Economische, Sociale en Culturele Rechten. Als ik de uitvoering van het project in Vollenhove goed begrijp dan worden ten behoeve van de leefbaarheid in de wijk aan dit grondrecht voorwaarden gekoppeld die niet gelden voor mensen die een huis kunnen kopen of in de vrije sector kunnen huren, terwijl de leefbaarheid in Zeist toch voor elke buurt en voor elke Zeistenaar van belang zou moeten zijn. Het is voor mij dus wel een vraag of door dit project van gerichte woningtoewijzing, waarbij kandidaten de verplichting krijgen om zich in te zetten voor de buurtbewoners het grondrecht uit artikel 22 niet wordt aangetast? Naast mogelijke, formeel juridische kanttekeningen knagen ook nog andere gedachten.  Zo vraag ik me af of mensen die de motivatie niet kunnen opbrengen of hun motivatie niet kunnen verwoorden in dit project buiten de boot vallen? Zonder iets af te willen dingen van de goede bedoelingen met dit project kan men ten principale zich afvragen of deze vorm van ‘sociale dienstplicht’ niet riekt naar discriminatie: economisch kansarme woningzoekenden worden verplicht een maatschappelijke bijdrage te leveren, terwijl de economisch meer kansrijken hiervan op voorhand worden vrijgesteld. Concreet: als je in Zeist in het Lyceumkwartier woont of wilt wonen dan heb je zonder voorwaarden het grondrecht op huisvesting, ben je aangewezen op de L-flat of de Gero-flat in Vollenhove dan moet je via een vraaggesprek je maatschappelijke betrokkenheid voor de buurt motiveren en krijg je de verplichting opgelegd om je tenminste 10 klokuren per maand in te zetten voor de gemeenschap.

Nogmaals, inhoudelijk lijkt het mij een heel goed initiatief en een mooi project. Echter, er zou wat mij betreft minder knagen wanneer alle (toekomstige) inwoners van Zeist zouden worden verplicht tot deze vorm van ‘sociale dienstplicht’. Ik denk dat ons mooie dorp dan een echt mooi dorp kan worden, waarin de gelijke rechten en plichten voor alle inwoners zonder pijn gaan gelden.