Het Huijs te Seijst: fictie of werkelijkheid?

24 februari 2024
tekst: Ar Stramrood

Jarenlang hebben historici aangenomen dat het Slot Zeist een voorganger heeft gehad, namelijk het Huijs te Seijst. Een middeleeuws kasteel dat mogelijk gebouwd is door de ridder Godfried van Seijst.

Van dit oude kasteel is heel weinig bekend. Het is niet te vinden op oude landkaarten, er zijn geen afbeeldingen van bewaard gebleven en ook zijn er boven en onder de grond (nog) geen resten van dit kasteel gevonden. Wel wordt het driemaal in oude archieven genoemd, namelijk in de jaren 1536, 1540 en 1677.

Doordat er maar zo weinig van dit Huijs bekend is, zijn er de laatste jaren twijfels ontstaan. Heeft dit middeleeuwse kasteel eigenlijk wel echt bestaan? Was het misschien identiek aan het nabijgelegen Kersbergen dat ook in de Middeleeuwen gebouwd is? En als het bestaan heeft wie heeft het dan gebouwd en wanneer, en waar heeft het gestaan? 

Al die twijfels, dat is jammer. Het was zo’n mooi, spannend verhaal, het imposante en fraaie Slot Zeist, uithangbord van de gemeente Zeist en toeristische trekpleister, gebouwd op de fundamenten van een middeleeuws kasteel.

Dit heeft mij ertoe gebracht om op onderzoek uit te gaan. Een speurtocht door het verleden op zoek naar sporen van dit oude kasteel. Over deze speurtocht en de resultaten daarvan schrijf ik in mijn boek Het Huijs te Seijst, fictie of werkelijkheid?, dat binnenkort verschijnt.

In dit boek leest u over de erkenning van het Huijs in 1536 tot ridderhofstad en over Adriaan Willem van Nassau die in 1677 toestemming krijgt van de Staten van Utrecht om zijn Slot Zeist te bouwen als opvolger van het Huijs te Seijst. Ook kunt u lezen over Johanna van Zuijlen van Harmelen die in het jaar 1536 de eigenaresse was van zowel het Huijs te Seijst als van het kasteel Kersbergen. Klopt dit allemaal wel, of waren de beide kastelen misschien identiek?

Het wapen van de gemeente Zeist komt sterk overeen met het wapen van het Huijs te Seijst en ook met het wapen van het riddergeslacht van Seijst. En ook de schouten van het vroegere gerecht Zeist zegelden al in de veertiende eeuw met dit wapen. Is dit voldoende bewijs om te kunnen aantonen dat het Huijs echt heeft bestaan?

In de jaren na de tweede wereldoorlog zijn rond het Slot onder de grond resten van oude, middeleeuwse bebouwing gevonden. Waren dit misschien de resten van het voormalige Huijs?

Allemaal vragen die ik in dit boek probeer te beantwoorden.

Het boek verschijnt in mei van dit jaar, heeft een omvang van ongeveer 150 bladzijden en bevat vele afbeeldingen. Als u belangstelling hebt kunt u het boek nu al bestellen via ar.stramrood@gmail.com voor de prijs van 12,50 euro. Na 1 juni 2024 is de prijs 15 euro.

Inwoners van Zeist krijgen het boek persoonlijk door de schrijver thuisbezorgd.