1 juni 2016
tekst: Steven Spaargaren
De afvalberg van onze samenleving is enorm. Je zal daar maar mee geconfronteerd worden. Afvalscheiding is in de mode. De gemeente wil meer afval scheiden met beter hergebruik van grondstoffen. Sinds begin dit jaar is de gemeente met afvalscheiding begonnen. Het gemeentelijk raadsvoorstel afvalstoffenbeleid staat in de raad ter discussie. Ik probeer het te volgen. Wat is de toekomst van ons afval?
Wethouder Roy Luca zegt het duidelijk op de gemeentelijke website: “We willen onze kinderen en kleinkinderen niet opschepen met onze afval- en milieuproblemen. We moeten daarom écht anders met afval en afvalscheiding omgaan. We willen vanaf 2018 meer doen aan gescheiden afvalinzameling. Maar dat moet voor de Zeistenaren wel praktisch en goed uit te voeren zijn.”
Sinds 1 januari is de gemeente gestart met gescheiden afvalinzameling. In de uitgave RondZeist van april staat een artikel Zo scheidt u PMD-afval in uw keuken. Er wordt onderscheid gemaakt tussen plastic, metaal (blik) en drankkartons (PMD)-afval en restafval. Er worden speciale PMD-zakken geïntroduceerd. Ik zie dat toevallig. Het is onsamenhangend.
Om de Ronde Tafel bij de gemeente toegankelijker te maken, is besloten tot een digitale vragenlijst die drie weken lang kon worden ingevuld. Binnen de termijn zijn er 194 vragenlijsten ingevuld. Die antwoorden zijn niet echt verrassend. Mensen kunnen het niet meer bijbenen.
Op Zeistermagazine.nl was in mei de stelling van de maand Afval bestaat over tien jaar volgens deskundigen niet meer. Wat blijkt uit deze peiling? Zo’n 64% van de lezers is het daar niet mee eens, terwijl 36% dat wel is. Een ruime meerderheid van de lezers heeft een andere mening dan de deskundigen. De lezers wisten toen niet wie die deskundigen zijn.
Ik zie bij de stukken voor de raad een artikel uit de Volkskrant van 2 mei 2015 met als kop Over tien jaar is afval geen probleem meer. Dat geeft mij hoop. Over tien jaar lachen we erom, voorspellen experts. De redactie vroeg twee experts eens na te denken over hoe de wereld van de vuilnisbak er in 2025 uit zal zien. Het gaat om Wim van Lieshout, directeur van de HVC-groep, de grootste niet-commerciële afvalverwerker van Nederland. En Adriaan Visser voormalig algemeen directeur van de grote commerciële afvalverwerker SITA. Afval-deskundigen bij uitstek.
Laten we die deskundigen maar aan het woord laten. De twee heren hebben een opmerkelijk optimistische visie en staan allerminst te boek als naïeve dromers. Ze baseren zich op trends die zich nu aftekenen. Adriaan Visser: “Een product is in feite niets meer dan een pakketje in elkaar gesleutelde grondstoffen. Die worden schaarser, dus duurder en kunnen technisch vrij gemakkelijk opnieuw worden ingezet in de economie. Als producenten meer werken met ‘design for recycling’ kunnen ze die grondstoffen ook weer uit het product peuteren. Afval bestaat dan straks niet meer.”
Dat is een mooi vooruitzicht. Laten we ons inspireren door dit soort optimistische deskundigen.
Helemaal vanzelf gaat het niet. Volgens de heren moet de overheid het voortouw nemen om producenten tot vernieuwen te prikkelen en consumenten te verleiden tot beter gedrag.
Laat gemeente Zeist het voortouw nemen en helder met mensen communiceren. Mensen moeten verleid worden tot beter gedrag.
We moeten beter afvallen in the toekomst
Ik vind dit allemaal reuze interessant en enorm progressief zo als men dit in Nederland aanpakt. Zag laatst een documentaire over hoe het met er aan toegaat met de afvaldienst in Griekenland waar er maar enorm met de pet na wordt gooit. Niets of heel weinig wordt gerecycled. Nederland schept zeker het voorbeeld en daar ben ik erg blij om.
Afvalpreventie en communicatie
Een prima stuk over de toekomst van afval. Opvallend is de lage informatiegraad van de inwoners. Er ligt inderdaad een verantwoordelijkheid bij de overheid om de inwoners aanhoudend te informeren over de veranderingen en vernieuwingen in "afvalland". Het succes van het afvalbeleid is deels afhankelijk van de mate waarin de inwoners meedoen. Dat vraagt om bewustwording van de mogelijkheden en aansluitend de gewenste gedragsverandering. Dat kost tijd en daar moet dus zo snel mogelijk mee worden begonnen! Er zijn onder inwoners en ondernemers heel wat creatieve pioniers op het gebied van afval scheiden en afval voorkómen. Betrek deze mensen in een doorlopende campagne om bij de medebewoners begrip te kweken voor komende veranderingen. En voer met betrekking tot afval voorkómen een wedstrijdelement in voor inwoners, winkeliers en bedrijven. Last but not least zou het mooi zijn als de gemeente zelf zo veel mogelijk het goede voorbeeld geeft!
Afval
Afval wordt tegenwoordig steeds vaker gezien als bron van grondstoffen, hetgeen een gunstige ontwikkeling mag worden genoemd. Wat mij in dit kader wel verbaast is wat ik op de gemeentelijke stortplaats in diverse containers zie liggen aan spullen die m.i. nog steeds (grotendeels) bruikbaar zijn, met name in de metaalsector. Complete fietsen, tafels, e.w.d.m.z., maar eruit halen is verboden. Ik zou eerder willen verbieden die spullen in die bakken te gooien. Zo heb ik al meer dan tien jaar geleden een herenfiets gered van afvoer naar de stort, gewoon bij mij in de straat, waar ik nog steeds op fiets. De mankementen destijds? Drie kapotte spaken in het achterwiel en een slechte achterband. Gelukkig zit er op de Jagerlaan nog een ouderwets goede fietsenmaker die mij leerde hoe ik zelf die spaken kon vervangen en mijn achterwiel van een nieuwe band voorzag. Verder heb ik aardig wat spullen in huis die ik ook bij het grof vuil heb aangetroffen. Nog steeds zijn veel mensen te beroerd om even naar de kringloop- of weggeefwinkel te gaan met hun ongewenste spullen. Ik zou het aanbevelenswaardig vinden als er bij de gemeentelijke stortplaats eerst gekeken wordt wat nog bruikbaar is (te maken) alvorens het definitief in de container te kieperen.