30 jaar wonen aan de Slotlaan

1 maart 2018
tekst en foto: Anne Meijer

30 jaar geleden verhuisde ik van Groningen naar Zeist en sindsdien woon ik in een appartement aan de Slotlaan. Belcour was in aanbouw en de markt werd gehouden bij het Bethaniëplein op de plaats waar later Grande Belleville zou verrijzen. Op de zaterdag dat ik de markt bezocht had de regen het terrein veranderd in een modderpoel en was oversteken van de weg - het huidige busstation - bijna onmogelijk vanwege druk verkeer dat in twee richtingen voorbij raasde. Ik heb het bij dat ene bezoek gelaten.

De Slotlaan was toen dé verkeersader van Zeist. De weg was tweebaans, had aan weerszijden hoge bomen met daarachter een smal voetpad dat op zaterdagmiddag wat drukte betreft niet onderdeed voor de Kalverstraat nu. Dat veranderde korte tijd later, een renovatie gaf het centrum het aanzien dat dit tot voor kort nog had: eenrichtingsverkeer en brede trottoirs op de Slotlaan, een autovrij busstation en tunneltjes. De avondspits werd voortaan afgewikkeld via de markt. De Slotlaan werd een stuk rustiger en bleef dat totdat de A28 werd geopend. De afsluiting van het busstation, waardoor auto- en vrachtverkeer moest omrijden over de (korte) Steynlaan en Antonlaan was, net als de tunneltjes, bedoeld om het centrum minder aantrekkelijk te maken voor doorgaand verkeer. Het verkeer bleek inderdaad met 15% te zijn afgenomen.

Het plan werd ontwikkeld en uitgevoerd zonder noemenswaardige protesten, bewoners en winkeliers waren ingenomen met de veranderingen en sociale media bestonden nog niet. Gewend aan de autovrije centra van Groningen en Assen belde ik tijdens de werkzaamheden de gemeente met de vraag waarom de Slotlaan niet meteen autovrij werd. Het antwoord kreeg ik van verkeerskundige Ronald de Jong: 'dat is nu niet besloten, maar misschien over vijf jaar'.

Inmiddels zijn er 30 jaar voorbij gegaan en wordt er na 15 jaar overleg een nieuw centrum- en verkeersplan uitgevoerd, de centrumvisie. Uitgangspunt van deze visie is onder andere een autoluwe Slotlaan waarop alleen nog maar verkeer rijdt met een centrumbestemming.
80% van de bewoners van de Slotlaan ziet de auto het liefst helemaal uit het straatbeeld verdwijnen en 72% van de inwoners is het, volgens de jongste peiling van Zeister Magazine, eens met de stelling 'De Slotlaan moet autovrij'. Misschien is het laatste percentage niet helemaal representatief, maar het draagvlak voor afsluiting van onze belangrijkste winkelstraat voor auto's is de laatste jaren zeker toegenomen, evenals de roep om brede en veilige fietspaden. Ook lokale deskundigen als Ronald de Jong, John Hermes en Annemiek Verstappen tonen zich op sociale media regelmatig voorstander van een autovrije Slotlaan. Dat op die trend niet is ingespeeld, komt vooral omdat de winkeliers er nog niet uit zijn, soms is een kleine meerderheid voor, zoals in de tijd van het aansprekende filmpje 'De Nieuwe Slotlaan' op YouTube, dan weer is een kleine meerderheid tegen. Het zijn vooral de zelfstandige winkeliers (de zogenaamde 'local heroes'), met soms al generaties lang een winkel op de Slotlaan, die bang zijn voor verandering. Wat winkelketens ervan vinden is niet bekend, die komen en gaan op basis van verwachtingen en cijfers.

Of de centrumvisie er in slaagt het centrum weer aantrekkelijk te maken en de leegstand terug te dringen, is moeilijk te zeggen. Een autoluwe inrichting, de nieuwe bestrating, de bloemperken, sfeerobjecten en ruimere terrassen zullen zeker bijdragen aan meer gezelligheid. Vooral het autoluw maken is daarbij van belang, want om met John Hermes te spreken: 'Zo lang overal auto's rijden, wordt het in het centrum nooit gezellig'.
Het is dan ook verheugend om in de verkiezingsprogramma's van bijna alle Zeister politieke partijen te lezen dat de Slotlaan autoluw moet worden en doorgaand verkeer om het centrum moet worden geleid - GroenLinks, NDZ en SP kiezen voor autovrij. Maar hoe die verkiezingsbeloften straks omgezet gaan worden in beleid, blijft gissen. Toch zijn de partijen het er wel over eens dat er op korte termijn aanvullende maatregelen nodig die ervoor zorgen dat de Slotlaan goed bereikbaar blijft voor bezoekers en bewoners, maar onaantrekkelijk voor doorgaand verkeer.
Het is aan de verkeerskundigen om een oplossing te vinden, waarbij eerder voorgestelde maatregelen, zoals een kort stukje busbaan zonder auto's ter hoogte van het V&D-gebouw, en eenrichtingsverkeer tussen gemeentehuis en Hogeweg richting het Rond (met op de andere rijstrook een comfortabel fietspad), kunnen bijdragen aan een autoluw centrum, waarbij doorgaand verkeer gebruik maakt van 'rondwegen' zoals de Utrechtseweg, Laan van Beek & Royen, Krakelingweg, Dijnselburgerlaan en de Dreef (de zogenaamde Z-structuur).

Daar ligt voor het nieuwe college en de gemeenteraad de uitdaging: deze lastige, maar dankbare taak - in nauw overleg met deskundigen, belanghebbenden en bewonersorganisaties - tot een goed einde te brengen.

www.facebook.com/bizzeist