1 juni 2019
tekst: Henny Fokkema, foto: Pixabay
De waarde van een politieke visie (2)
Ongeacht de samenstelling van het college of de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen lijkt de gemeente Zeist te worden bestuurd vanuit een neoliberale visie. Tot deze waarneming kwam ik eerder gedurende de ruim acht jaar dat ik als politiek verslaggever voor SlotstadRTV de activiteiten van het gemeentebestuur volgde. Nou is er op zich niks mis met het liberalisme en met ‘neo’, dat in de betekenis van nieuw vooruitgang betekent. Bovendien is de VVD in Zeist de grootste partij. Maar toch, er is iets dat knaagt.
Wat knaagt? Ik snap en waardeer het dat er gestreefd wordt naar consensus en dat politieke partijen niet rollebollend over straat willen gaan. Tegelijkertijd knaagt het dat politieke tegenstellingen in de raadsvergaderingen nauwelijks zichtbaar zijn en dat ze slechts in de sociale media in oneliners worden uitvergroot of in vijand denken worden omgezet. Wat je ook vindt van de protesten van de “gele hesjes”, één ding maken ze duidelijk: hun woede knaagt in hun hart. Blijkbaar voelen de mensen zich door hun politieke vertegenwoordigers zich niet (h)erkend in hun problemen. Zowel landelijk als in de gemeentepolitiek van Zeist lijken de rivaliserende visies van de diverse politieke partijen gesteriliseerd: ontdaan van smaak en kleur. In mijn ogen een gevaar voor de democratische rechtstaat en een reden voor maatschappelijke onrust.
Wat knaagt er in deze muizenmaaltijd nog meer? Neem “De brede sociale visie”, die in 2017 onder de verantwoordelijkheid van een VVD-wethouder is opgesteld. “Zelfredzaamheid”, “het “doenvermogen van mensen” en “maatwerk” stonden in dit beleidsplan hoog in het vaandel. Een op het individu gericht liberaal uitgangspunt: iedereen heeft het recht en ook de plicht om zijn eigen geluk en welvaart na te streven. Na de gemeenteraadsverkiezing van 2018 vond een portefeuillewisseling plaats en kwam “De brede sociale visie” in de portefeuille van een GroenLinks wethouder. Je zou verwachten dat de GroenLinks wethouder op grond van haar verkiezingsprogramma duidelijk andere speerpunten zou kiezen, zoals meer aandacht voor de gemeenschap in plaats van het individu en meer aandacht voor de sociale en economische ongelijkheid in Zeist. Het knaagt dat de politieke visie van de bestuurders en de raadsleden in de praktijk zo weinig zichtbaar is.
De ontwikkeling van een bestuurlijke visie op belangrijke punten als de woningmarkt, het klimaat, het sociaal beleid en de gemeentelijke heffingen vergt een visie van de diverse politieke partijen en een breed gevoerde, publieke discussie. Wanneer de gemeente de OZB met 10% verlaagt en de rioolheffing met 8% verhoogt, dan maakt het nogal verschil bij wie het voordeel van de verlaging en bij wie de lasten van de verhoging van de gemeentelijke heffingen terechtkomen. Niet iedereen in Zeist is in het bezit van een koopwoning, maar alle inwoners moeten wel rioolheffing betalen. Welke politieke visie wordt praktisch ten uitvoer gebracht wanneer in het raadsvoorstel van 16 mei jl. “Indexatie Differentiatie Woonvisie” alleen de marktontwikkelingen (gestegen woningprijzen en bouwkosten) bij het voorstel voor de indexatie worden betrokken? Wat betekent deze neoliberale marktgerichte visie voor de politieman of leraar die in Zeist een betaalbare woning zoekt?
Ik vind het jammer dat in Zeist de politieke argumenten de laatste tien jaar bijna niet meer worden gearticuleerd. Er is sprake van een soort van eensgezinde bedekkingscultuur waarin de tegengeluiden op voorhand worden toegedekt. Alsof politici werken met een “geleende” visie van de mensen uit hun omgeving, in plaats dat zij handelen vanuit hun eigen politieke partijvisie en daarvoor aan hun kiezers verantwoording afleggen.
Met de woorden van de dichter K. Michel roep ik alle politici en politieke partijen in Zeist op hun visie duidelijker te expliciteren.
Kam je haar, poets je schoenen!
Trek je innerlijk aan!
We gaan de wind een hand geven.
We gaan de horizon begroeten.
Volgende column: Wake bij Zeist
Brede Sociale Visie
Beste Henny,
Zonder iets af te willen doen aan de strekking van jouw column, toch een lokaal geschiedkundige opmerking. De'Brede Sociale Visie' kwam (in 2012) tot stand in de college-periode 2010-2014. PvdA wethouder Bodes de Vries was toen de portefeuillehouder van dit dossier en heeft destijds (m.i. uitstekend) leiding gegeven aan de 'landing' van de sociale decentralisaties in Zeist. In 2017 was Marcel Fluitman, CDA, de verantwoordelijke wethouder voor het sociaal domein. Ook hij heeft wat mij betreft een uitstekend vervolg gegeven aan het eerder ingezette beleid. In het huidige college hebben CDA (Fluitman) en GroenLinks (Hoogstraten) beiden een portefeuille die de Brede Sociale Visie 'raken', maar ik denk dat het zwaartepunt bij Fluitman ligt. Dus GroenLinks noch VVD..., maar PvdA en CDA.
Beste Erwin,
Beste Erwin,
Dank je wel voor je commentaar en de feitelijke invulling, want ook al betreft het een column de feiten waarop dingen worden beweerd moeten mijn inziens wel juist zijn.
De gedachten in mijn column baseerde ik op het feit dat in de periode 2015-2018 Werk en Inkomen (dus de particpatie) in de portefeuile zat van de VVD wethouder en dat onder zijn verantwoordelijkheid het netwerk minimabeleid viel. In de huidige coalitieperiode viel het mininmabeleid eerstens onder de Groen Links wethouder en recentelijk vernam ik dat dit nu is overgenomen door de CDA-wethouder.
Met vriendelijke groet,
Henny Fokkema