Bomen in de wijk

1 april 2018
tekst en foto's: Egbert Visscher

Op 2 oktober 2017 hield de gemeente voor Zeist-Noord een informatiebijeenkomst over de uitvoering van het, door de gemeenteraad vastgestelde, Bomenbeheerplan 2016-2041.

Uit burgerpeilingen blijkt dat circa 80 procent van de bewoners bomen in hun omgeving belangrijk vindt. Bomen zorgen voor beeldkwaliteit van straten, verkoeling tijdens hete perioden, productie van zuurstof en opname van koolzuurgas, filtering van fijnstof en nog veel meer. Daar tegenover staat schaduw en soms overlast door blad en dergelijke. Bekend is dat buurten met bomen en groen, ook van particulieren, erg gewild zijn wat weer leidt tot hogere waardering van de woonomgeving en de huizen.

Veel oude bomen
De meeste bomen in Zeist-Noord werden na de grootschalige nieuwbouw aangeplant in de jaren dertig van de 20e eeuw. Die bomen zijn nu soms al behoorlijk oud. Voor een laanboom rekent de gemeente op een gemiddelde leeftijd van 70 jaar. Dat blijkt uit ervaringsgegevens. Natuurlijk kunnen sommige soorten bomen ouder worden, maar dat lukt niet altijd. Een belangrijke oorzaak is een slechte standplaats met weinig wortelruimte door bijvoorbeeld leidingen en kabels. Auto’s op de wortels is een probleem door de verdichting van de grond. Watergebrek speelt ook een rol. Dat treedt op door verlaging van het grondwaterniveau en de versnelde afvoer van regenwater door meer bodemverharding. Verder kan de boombast beschadigd raken door auto’s en onderhoudsmachines. Niet in de laatste plaats bezwijken bomen door ziekten en plagen.

Zeist blijft groen
De gemeente gaat de komende 10 jaar in de wijk circa één op de drie bomen door sterfte vervangen. Dat vraagt een forse investering. Daarvoor wordt nu en de komende jaren geld opzij gezet. Bij de gehele operatie gaat het dus om vervanging en niet om een bezuiniging.

In woonbuurten komt er eerst overleg met de omwonenden voordat er een ingrijpende aanpassing plaatsvindt. Zij krijgen daarover bericht. Tot die tijd worden dode bomen gewoon herplant. Wil de gemeente buiten het beheerplan om een levende boom vervangen dan moet zij daarvoor nog steeds vergunning aanvragen. Die wordt gepubliceerd en kan worden betwist. Verder geldt voor vervanging in het kader van het plan een aantal voorwaarden. Het gaat bijvoorbeeld om kwaliteit boven kwantiteit, het zorgen voor goede standplaatsen, gebruik van vitale soorten, diversiteit aan bomen, geen kaalslag, bomen vervangen bij herinrichting van straten. Het gehele proces wordt begeleid door een klankbordgroep. Als onze buurtbewoners zitten daarin Anna Adrichem (als particulier) en Egbert Visscher (Stichting Beter Zeist). Ook de groene organisaties doen mee.

Inventarisatie
Voor het beheer van dit bomenplan zijn de gemeentelijke bomen in de bebouwde kommen verdeeld over ongeveer duizend gebiedjes met een inspiratiebeeld. Dit beeld geldt als uitgangspunt voor de vervanging. Verder worden elke drie jaar alle bomen geïnventariseerd. Het gaat hierbij om de soortnaam, leeftijd, omvang, hoogte en de levensverwachting. In de loop van 2018 kunnen de bewoners van Zeist de digitale inventarisatie zelf raadplegen. Tot die tijd kan de gemeente op verzoek informatie geven over bepaalde bomen. De soort laan- of straatinrichting is al wel vinden in het bomenbeheerplan, zie www.zeist.nl/bomen.

Dit artikel verscheen eerder in Dichterbij Magazine, het blad van de bewonersbelangenvereniging Dichtersbuurt