1 mei 2016
tekst: Arend Postma, foto: Kees Linnenbank
Om goed over Zeist en haar straten te kunnen schrijven zijn goede observatie vanaf het terras en nieuwsgierigheid vanuit een Connexion bus onontbeerlijk. Daarnaast is De Nieuwsbode een onmisbare bron voor lokale informatie.
Het gaat mij uiteindelijk om de ongewoonheid en het niet zichtbare van het alledaagse leven in Zeist te signaleren. Dit klinkt een beetje tegenstrijdig maar is de essentie van het leven tussen de regels. En dat gaat niet alleen om wat er is, om wat er komen gaat maar ook om wat er was.
Een zwart-wit foto in De Nieuwsbode van 6 april 2016 trekt mijn aandacht. Die is van kruidenierszaak Jansen aan de Jufferstraat. Die winkel is in de jaren 60 gesloopt maar ik heb daar nooit iets van meegekregen omdat ik toen nog niet in Zeist woonde. Omdat er problemen met rechten kunnen ontstaan zal ik de echte foto niet laten zien maar hem zo goed mogelijk beschrijven.
Op de zwart-wit foto staan de gevels van een woonhuis en van Kruidenierszaak Jansen met daarvoor een trottoir en een weg, beide keurig geplaveid met straatklinkers. Voor het raam van het woonhuis is kruidenier Jansen met witte jas en pet druk bezig zijn bakfiets in te laden - misschien woont hij zelf wel in het woonhuis ernaast. De klep van de bakfiets staat omhoog. Voor de etalage van de kruidenierszaak staan een transportfiets met rieten korf en een herenfiets - al deze vervoermiddelen passen weer volledig in het huidige straatbeeld. Tussen de deur en de etalage van de winkel zijn emaille reclameborden van Blue Band en Maggi op de muur bevestigd. Het bord daaronder is door de transportfiets met korf niet zichtbaar.
Kruidenier Jansen is een figurant in de symmetrie van de gevels en de gaafheid van het trottoir en de straat. Dit is 1950 en zou een zwijgend decor voor een nostalgische Nederlandse tv-serie kunnen zijn. Maar wel herbouwd in Hongarije en waarschijnlijk nog beter in China.
Het reclamebord van Blue Band is alleen herkenbaar als je er goed naar kijkt. Dat is niet het geval met dat van Maggi, want dat is zo aanwezig op de muur dat het de hele foto ondanks zijn zwart-wit bepaalt.
Maggi is tijdloos en daarom enigszins onopvallend. Als ik de druppels in mijn vermicellisoep bij elkaar optel kom ik tot behoorlijke hoeveelheden in mijn leven. Maar Maggi is meer. Maggi is een factor die generaties lang op de formicatafels in kantines en stationsrestauraties aanwezig is geweest. Ook uit wegrestaurants was het flesje met de gele dop niet weg te denken - het hoorde bij Van der Valk als de schnitzel en de appelmoes met kers.
Op school, tijdens de pauze, werd om de zoveel tijd de gele dop zo ver losgedraaid dat als iemand maggi in de soep wilde doen de inhoud van het flesje in een keer in de soep verdween – de kwaliteit van de soep leed er niet echt onder.
Laatst zag ik een tv-programma over Suriname en daar is Maggi zo populair dat de supermarkten er vol staan met grote flessen met de bekende gele dop.
De Jufferstraat van de zwart-wit foto is verdwenen. De straat bestaat na de komst van een parkeergarage uit twee afzonderlijke werelden. De ene wereld is, met uitzondering van een kantoorgebouw, redelijk ongeschonden aan de slopershamer ontkomen en oogt vrolijk en vitaal, vooral als er zonlicht op valt. De andere wereld is zoals van een parkeergarage verwacht mag worden: autolichten die plotseling opduiken, schimmen die oplossen en een zweem van naargeestigheid.