1 januari 2019
tekst: Noortje van Breukelen (*), foto: Pixabay

Met kerst ben ik altijd vrij, dat is het voordeel van in het onderwijs werken. Heerlijke dagen met een boek, kat Monroe op schoot en de Top 2000 aan. Goede voornemens maken, en een beetje nadenken over de wereld.

Mijn goede voornemen voor 2019 zou zijn: minder zeuren. Niet voor mezelf, want ik zeur natuurlijk nooit ;-). Maar velen zouden hier baat bij kunnen hebben. Zo lees ik her en der mensen die boos zijn op NPO Radio 2 omdat er teveel oude witte mannen in de Top 2000 staan. Muziek van mijn vader, zeg maar. Maar mensen, daar kan de NPO toch niks aan doen? Stem dan zelf, bijvoorbeeld op een zwarte vrouw, in plaats van te klagen. Op Rihanna bijvoorbeeld, of Grace Jones, of Sade. Tina Turner desnoods. Keus zat.

Maar dat gevoel heb ik met meer onderwerpen. In Zeist woedt naast de zwartepietendiscussie nu ook een vuurwerkdiscussie. Hoewel die twee onderwerpen feitelijk bijna niets met elkaar te maken hebben, behalve de maand december, zie je toch opvallende gelijkenissen in hoe de discussie verloopt. Of eigenlijk is het ook helemaal geen discussie, want voor- en tegenstander luisteren absoluut niet naar elkaar. De mensen die vinden dat het anders moet komen vaak met rationele argumenten, over aantallen gewonden, over gekwetste minderheden, of wijzen op hoe andere landen dit soort feesten vieren. Degenen die alles bij het oude willen laten zijn echter doof voor rationele argumenten, zij beredeneren het vooral emotioneel. “Alles wat leuk is wordt ons afgepakt”.

Dat is een boeiende stellingname. Was vroeger echt alles beter? Er zijn immers ook veel leuke dingen bijgekomen de afgelopen decennia, zoals de smartphone, het internet, de goedkope luchtvaart, 60 ipv 4 TV-zenders, om eens wat te noemen. Wat dat betreft hoeft blijkbaar toch niet alles bij het oude te blijven. Maar als het om rare verouderde gebruiken gaat die bovendien gevaarlijk of kwetsend zijn, dan zijn ineens onze cultuur en traditie in het geding? En negeren we de nadelen alleen omdat anders “straks niks meer mag”? Bijzonder is dat.

Naast het selectieve conservatisme valt ook de slachtofferrol op. “Alles” wordt van “ons” afgepakt. Door de boze overheid. Steeds vaker wordt de overheid, of lokaal de gemeente, als tegenstander gezien in plaats van een voorziening van ons allen. In de discussies over het Centrum hoor je dat ook vaak. “Ik wil recht voor mijn deur kunnen parkeren en niet hoeven omrijden, en de overheid moet dat regelen”. Doet de overheid iets anders, dan “gooien ze geld over de balk”. Dat er ook een collectief belang zou zijn, waar het individuele belang een heel klein beetje rekening mee zou mogen houden, dat wil er bij steeds meer mensen niet in. Het neoliberalisme zit kennelijk griezelig diep in vele genen.

Ik snap dat wantrouwen in de overheid niet goed. Maar ik werk dan ook zelf voor de overheid, ik geef les aan pubers. Van jullie belastingcenten, ja. Sorry. Persoonlijk denk ik dat het toch wel zinvol is. Sterker nog: ik merk dat langzamerhand de pubers in mijn klassen genuanceerder tegen zaken als zwarte piet, vuurwerk, verkeer, immigratie en milieu aankijken. Genuanceerder dan hun ouders vaak. De nieuwe generatie is nog niet zo verbitterd of met zichzelf bezig als de huidige generatie veertigers die zichzelf her en der in een geel hesje kleden en zichzelf ongenuanceerd voor gek zet.

Dus ik zou zeggen, stop snel met zeuren voordat je kinderen dat tegen je zeggen. Nederland is een geweldig land, en Zeist al helemaal, dat hangt heus niet af van een roetveegje of een rotje. Geniet van de dingen die werkelijk van waarde zijn, met je naasten. Een heel gezond en gelukkig 2019!
 

(*) Noortje van Breukelen is een pseudoniem. De naam van de auteur is bij de redactie bekend.