Tram

3 maart 2020
tekst: Marcel Leenders; foto’s: Historisch Gemeentearchief

Loop als U tijd heeft eens op dinsdag bij het gemeentehuis, via de automatische draaideuren, naar binnen. En ga dan niet, zoals gebruikelijk, linksaf voor bijvoorbeeld een rijbewijs of paspoort, maar meteen bij binnenkomst rechtsaf naar de studiezaal van het historisch gemeentearchief, dat op die dag vrij toegankelijk is.

Open de glazen deur, daar waar het licht brandt, helemaal achter in de hoek, sluit Uzelf voor even af voor het heden. En betreedt het domein van het verleden, dat is gebonden, verwoord, gedrukt en geprint in oude boeken op nicotine gele pagina’s en gefotografeerd en afgebeeld op korrelige foto’s in sepia. Netjes gerangschikt en uitgestald op volgorde en jaartal, op lange witte planken aan de muur tegenover U, of gedigitaliseerd op harde schijven van computers op formicatafels. En al wat U zoekt en niet kunt vinden, al die oude boeken, tekeningen en foto’s die nog niet zijn gerubriceerd en gedigitaliseerd, die kan Trudy (Ooh wat is het historische gemeentearchief zonder Trudy!) beneden in de kelder, alleen zij weet precies waar, voor U halen.

Maar alleen op dinsdag, want alleen op dinsdag doet zij dit graag. En als U dan een keer gaat, ik kan het U van harte aanbevelen, ga dan nog één keer, voor vijf cent, voor een ritje met de tram over de Slotlaan…

Geschiedenis

In 1879 namen de mensen liever de comfortabele paardentram van de Stichtsche Tramway Maatschappij, die over vlakke rails reed dan de hobbelende koetsen. Dertig jaar lang zou de paardentram tussen Utrecht en Zeist rijden. In Zeist stopte de tram aanvankelijk op het Rond. In 1885 werd de lijn verlengd tot de Nieuwe Sociëtiet op de hoek Slotlaan 2^e Hogeweg en in 1897 tot hotel Parkoord op de Slotlaan. De langste tijd kende men geen vaste halte plaatsen. In 1882 ging de paardentram ook naar station Driebergen- Zeist rijden. Zeist telde destijds 5800 inwoners.

In 1909 werd de paardentramdienst vervangen door de elektrische tram, de zogenaamde Zeister Tram. Binnen drie kwartier was men nu op comfortabele wijze in Utrecht. In het eerste jaar werden al meer dan 400.000 passagiers vervoerd. In 1948 was de Zeister tram de drukste interlokale tramlijn van Nederland. Om verkeerstechnische redenen en in verband met de tegenstand van het gemeentebestuur van Utrecht werd de lijn in 1949 opgeheven.

(tekst : Geheugen van Zeist)