25 september 2020
tekst: Steven Spaargaren; foto’s: Pixabay / Floriaan Spaargaren
Bossen worden steeds meer bedreigd door de droogte. Terwijl het jaren duurt voordat een bos opnieuw is aangeplant. Het klimaat verandert ontegenzeggelijk in onze wereld: dat wordt gesteund door steeds meer wetenschappers. Het bezoek aan natuurgebieden is tijdens de coronacrisis fors toegenomen. Stellen we onze natuurgebieden open voor het grote publiek? We verkennen het bos door iemand die het bos kent.
Op 12 september 2020 stond er een artikel onder de kop: Boswachters, denk mens-inclusief in Trouw. Het is geschreven door Arjen Buijs, een senior onderzoeker bij Wageningen Universiteit en Wageningen Environmental Research en houdt zich bezig met de relaties tussen mens en natuur.
Hij vindt dat natuurorganisaties de mens te veel als een bedreiging zien. Hij haakt in op de discussie die in Trouw woedt over de gevolgen van de recreatie die veroorzaakt wordt door de coronacrisis.
Uit gegevens van de mobiliteit blijkt dat het bezoek aan natuurgebieden tijdens de coronacrisis fors is toegenomen: 33 procent meer bezoeken tijdens het hoogtepunt van de crisis (Google-mobiliteitsdata).
Hoe gaan we hiermee om? Zien we het als een bedreiging voor de natuur? Dat is de traditionele reactie van de natuurbeschermers. Arjen Buijs schetst het dilemma: “Ze zijn bang dat er steeds meer mensen komen, ten koste van hun mooie natuur. Tegelijkertijd zoeken natuurorganisaties al jaren naar manieren om de steun voor natuurbescherming te vergroten. Ze zien dat jonge generaties steeds minder in de natuur komen en zijn bang dat daardoor de steun voor de bescherming afbrokkelt. Onbekend maakt onbemind.”
Daar stelt de auteur iets tegenover. De mens als een zegen voor de natuur. We moeten al die mensen als een kans zien en niet als een bedreiging.
Hij komt met een voorbeeld uit Denemarken. “Ook daar was een forse toename te zien, zelfs met 50 procent. Maar deze extra bezoekers werden verwelkomd en gefaciliteerd. Deense boswachters zagen de bezoekers niet als bedreiging, maar als kans en als uiting van betrokkenheid bij de natuur. Ze grepen de kans aan om verbinding te leggen met mensen die voorheen niet de natuur in gingen.”
De natuur is de gezamenlijke ruimte van mens, dier en plant. Als mens zijn we er een onderdeel van. Ondanks de ‘superieure’ positie die we op de planeet innemen. We moeten de mens en de natuur niet tegenover elkaar plaatsen.
Bomen zijn voor mij steeds belangrijker in mijn leven. Tijdens mijn huwelijk in 1983 heb ik de levensboom centraal gezet. Kennelijk leefde dat op die dag al. Ik heb die levensboom in mijn appartement in Nieuw Beerschoten hangen.
In het Zeisterbos woont mijn oudste zoon. Daar ligt Bezoekerscentrum De Boswerf, een prachtige groene oase middenin het Zeisterbos. Tal van activiteiten worden er het hele jaar georganiseerd. Het is een broedplaats voor ouders en jonge kinderen.
Telkens als ik in het Zeisterbos fiets of wandel zie ik hoe mooi het bos eigenlijk is. Laten we met elkaar respect tonen voor het bos. Ook denken aan onze (klein)kinderen. Ruimte geven aan toekomstige generaties en iedereen die het bos (opnieuw) wil ontdekken.
 |
Volgende bijdrage: Kunstwerk voor het Hart van Austerlitz |
Mens en natuur
Helemaal eens. We moeten als mens heel respectvol omgaan met natuur. En leren hoe dat moet door bijvoorbeeld boswachters. Maar Natuurgebieden sluiten voor dieren en planten ten nadele van mensen, dan gaan we aan het doel voorbij. Natuur is er toch ook om genoten te worden. Wat als je daar niet in kunt? (Uitgezonderd broedtijd, die vind ik logisch). Zo vond ik het onverteerbaar dat heidestein gesloten was in de tijd dat de hei bloeide. En wat gebeurde er ? Iedereen trok naar den treek. Wat een drukte daar!! En wellicht overbelasting. Het ‘probleem’ verschuiven’. Maar is ‘overbelasting’ erg? Als er íets minder heideplanten komen en insecten als de mensen zó genieten van dit prachtige landschap! Is het niet belangrijker dat meer mensen naar buiten gaan, bewegen en liefde krijgen voor onze Nederlandse natuur? Waar moeten we dan heen als alles dicht gaat? Moeten we maar binnen blijven of in gecultiveerde tuinen zitten? En wat voor die mensen die geen tuin hebben? Is dat de boodschap die je als natuurorganisatie wilt mee geven? Nee toch?! Ik vind het de omgekeerder wereld als we dieren en planten beschermen ten kosten van mensen. Laten we met elkaar genieten van de natuur. En bijdragen aan natuurorganisaties. Dan kunnen er meer boswachters komen om mensen die de regels overtreden te wijzen op het belang van natuurbehoud. Maar mensen weg houden van natuur is wreed. En helpt niet om natuur te gaan waarderen.