Lezing: Carry van Bruggen en Jacob Israël de Haan

18 augustus 2024
tekst: Leonie Silkens en Jantsje de Boer

‘Schrijvers van een wereld in verandering’ is de titel van een lezing die Els van Ardenne op donderdagmiddag 5 september geeft over Carry van Bruggen (1881-1932) en Jacob Israël de Haan (1881-1924). De schrijvende broer en zus groeien op in Smilde en Zaandam in een joods-orthodox gezin. Na hun opleiding tot onderwijzer vertrekken beiden naar Amsterdam.

De Haan debuteert met de roman ‘Pijpelijntjes’ (1904), de eerste homoseksuele roman in Nederland. Hij verliest daardoor zijn baan als onderwijzer en wordt ontslagen bij het socialistische dagblad Het Volk. In 1919 vertrekt hij naar Palestina en publiceert in het Algemeen Handelsblad zijn ervaringen. Hoewel De Haan voorstander is van een joodse staat, toont hij begrip voor de rechten van de Arabieren, wat hem uiteindelijk zijn leven kost.

De vroege werken van Carry van Bruggen beschrijven de verscheurdheid tussen het veilige joodse gezin en de vijandige buitenwereld. In haar roman ‘De verlatene’ (1910) verbeeldt ze de breuk met het joodse geloof. In de romans die volgen zijn de vrouwelijke personages op zoek naar hun identiteit en onafhankelijkheid. Daarmee is Carry van Bruggen de eerste Nederlandse schrijfster die de problematische positie van de vrouw aankaart.

In deze lezing voeren tekstfragmenten en beelden u langs het leven en werk van deze veelzijdige en nog actuele auteurs.

Els van Ardenne-Diephuis studeerde Nederlandse taal en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam en de RUG. Ze werkte 25 jaar als docente Nederlands in het voortgezet onderwijs. Voor diverse culturele instellingen verzorgt ze cursussen en lezingen over onderwerpen uit de Nederlandse literatuur, zowel op het gebied van proza als poëzie.

Deze lezing wordt  door de Algemene Seniorenvereniging Zeist (ASZ) in samenwerking met Literair Zeist georganiseerd. De middag vindt plaats in het Torenlaan Theater, Torenlaan 38 in Zeist. Aanvang: 14.00 uur, zaal open vanaf 13.30 uur. Kosten: € 6,00 exclusief consumpties. Aanmelden/betalen online: www.seniorenzeist.nl. Geen internet? Kaartje kopen kan elke dinsdagmiddag van 15.00-16.00 uur in het Torenlaan Theater. Meer informatie: www.literairzeist.nl of www.seniorenzeist.nl.