Passant in Vollenhove

21 mei 2023
tekst en foto's: Arend Postma

Mijn vorige column, die over De Clomp ging, heeft voldoende reacties opgeroepen om er iets mee te doen. Daarmee blijf ik nog steeds de passant die vanuit een rijdende trein het landschap voorbij ziet schieten en door winkelcentra dendert. Een journaal van zwart-wit impressies die naar alle kanten exploderen om in surrealistische associaties op te lossen.

In combinatie met de vrijheid van de columnist komt dan elke keer weer de vraag op: wat gaat dit opleveren?

De geschiedenis die ik met Vollenhove heb is overzichtelijk en rimpelloos. In de jaren zeventig heb ik zeven jaar in de Torenflat gewoond en was winkelcentrum Vollenhove mijn winkelcentrum.

Dat bestond uit de supermarkten Profimarkt en Vivo, een slijterij, het postkantoor en nog een aantal onmisbare zaken als drogist, apotheek en bloemen. Daarnaast waren er restaurants, cafés en de in Zeist wereldberoemde bar “Scarabee”. Deze bedrijvigheid in combinatie met de vele kantoren boven het winkelcentrum hebben zeker tot de levendigheid en dynamiek van toen bijgedragen.   

Schuin tegenover het winkelcentrum op de hoek van de Dreef, op de plek waar nu ’t Noorderpunt zit, zat toen het Wijkcentrum. Daar zag ik films als “200 Motels” van Frank Zappa en “Citta delle donne” van Federico Fellini, er werd bier uit flesjes gedronken en er heerste een sfeer van studenten uit de Warande en uiteenlopende individuen zoals ik.       

Daarna in 2014, heb ik een jaar in een kantoor boven het winkelcentrum gewerkt. Tussen de middag of na het werk deed ik er boodschappen of nam een biertje op het terras van “De Zotte”. Ik was weer tientallen jaren terug in de tijd.  

Nu, anno 2023, ben ik weer de passant. Want Ronald de Jong en ik drinken een kopje koffie in lunchroom “Samen in Zeist”, in Winkelcentrum Vollenhove. Ronald is een kritische maar zeer gewaardeerde lezer van het Zeistermagazine – ik hecht aan zijn mening.

Onze afspraak is ontstaan uit mijn column over De Clomp. Daarin stelde hij in een opmerking voor om als de Van Rossems het winkelcentrum anno 2023 te beschouwen, te beleven en er eventueel op te schieten. De Van Rossums is het niet van gekomen, maar we zitten wel achter een tafel met een fantastisch uitzicht op het binnenplein.  

Ronald heeft al enig voorwerk gedaan en mij een artikel over Joop Den Uyl gestuurd. Daarin heeft Den Uyl het, als wethouder van Amsterdam, over de nieuw te bouwen Bijlmermeer ten zuiden van de stad. Als hij de maquette van de nieuwe wijk onder ogen krijgt, ziet hij alleen maar laag- en middelhoogbouw gepland. Zijn reactie was: “Kunnen wij niet veel meer woningen op hetzelfde grondgebied bouwen als wij de blokjes kantelen en dus rechtop zetten?” Hiermee was de basis van de Bijlmermeer en andere hoogbouw in Nederland gelegd, en dus ook van Vollenhove.

Ergens eind jaren zestig zag ik in Friesland op de televisie een reportage over Vollenhove, die ging toen over de L-flat, de grootste flat van Europa. Ik woonde in Bakhuizen, een dorp dat wel 5 keer in de L-flat zou passen. Die vergelijking gaf geen benauwd gevoel, maar meer een gevoel van onbegrensdheid. Want duizenden individuen op een klein stukje grond kunnen een goudmijn zijn voor degenen die dat willen zien en een hel voor zij die dat niet willen – kijk naar New York.      

Het scherpe zonlicht schijnt op het binnenplein en op de flats daarboven. Vanachter onze tafel bespeur ik, ondanks alle nieuwe en verdwenen winkels en horeca, de onveranderde bedrijvigheid en dynamiek van weleer.  

Ik ben benieuwd wat ik van het Winkelcentrum Vrijheidsplan ga vinden.