14 januari 2021
tekst en foto: Arend Postma
Vanaf het viaduct over de A28 richting Huis ter Heide ligt het kantoor van GSK (GlaxoSmithKline) te glinsteren. Elke keer als ik het zie doet het mij aan een nest van een zwaluw tegen een rotswand denken, het oogt verlaten en zeker geen GSK. Op onze bestemming in Huis ter Heide aangekomen vraag ik of GSK er nog wel zit: ze weet het niet zeker maar denkt van niet.
Als inwoner van Zeist is de Nieuwsbode mijn werkelijkheid. Wel een beperkte, want hij valt pas vrijdagavond en soms zaterdagmorgen op de deurmat en is dan al 2 dagen gedateerd. De actualiteit is flink verschrompeld en dan resteren enkel foodtrucks, de wekelijkse avonturen van de burgemeester, wandelingen, exposities en initiatieven op het gebied van coaching met soms een zelfhulpboek. Daarom ga ik maar wat googelen en stort mij op GSK, Heinz en nog meer raderen van de Zeister economie.
Sinds 1973 woon ik in Zeist en heb vanaf dat moment heel wat bedrijven zien komen en gaan. Ook begon ik op dat moment mijn niet echt indrukwekkende carrière in de ICT bij het PGGM (“Pensioenfonds voor de Gezondheid, Geestelijke en Maatschappelijke belangen”), er werkten toen 125 mensen en nu 1400.
Reden voor het PGGM zich toen in 1969 in Zeist te vestigen was de BVG (Bedrijfsvereniging Voor de Gezondheid, geestelijke maatschappelijke belangen), want die had dezelfde doelgroep. De BVG was een begrip in Zeist omdat het toen meer dan 2000 werknemers had. Later is het in het UWV opgegaan en inclusief het kantoorgebouw totaal van de Zeister aardbodem verdwenen. Een aardschok die geen rimpeling in de Zeister economie veroorzaakte, maar wel een bouwput waar projectontwikkelaars miljoenen euro’s uit diezelfde aardbodem haalden.
Rechtsbijstandsverzekeraar ARAG verhuisde van de Karpervijver naar Leusden, net als het hoofdkantoor van DA. Haar kantoor in Zeist werd gesloopt, zodat er grond vrijkwam voor een nieuwe wijk.
Rijksdienst voor de Monumentenzorg, dat aan het Broederplein zat, vertrok naar Amersfoort. Daar liet het vlak bij Amersfoort Centraal een opvallend kantoor neerzetten dat heel goed in de bouwfilosofie van de kantoren van het WNF (Wereld Natuur Fonds), IN Retail, het PGGM en de Triodos Bank zou passen.
GSK zit nu in Amersfoort vlakbij het station Amersfoort Centraal omdat het een OV-knooppunt is en aantrekkelijk voor (internationale) werknemers.
In het oude gebouw van GSK aan de A28 zitten nu de LMS (Landelijke Meldkamer Samenwerking) en het LCPS (Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding). Bij LMS komen alle meldingen voor politie, brandweer, ambulance en koninklijke marechaussee via 112 binnen. LCPS moet zorgen dat patiënten die gedurende de corona pandemie intensieve zorg nodig hebben zo goed mogelijk over de Nederlandse ziekenhuizen verspreid worden, niet alleen patiënten met Corona, maar alle patiënten.
De Triodosbank heeft zich in Driebergen bij het station Driebergen-Zeist gevestigd vanwege de OV-bereikbaarheid. Heinz verdwijnt met 500 werknemers naar de Amsterdamse Zuidas vanwege de internationale omgeving en is daardoor aantrekkelijker voor sollicitanten dan in Zeist. Het computercentrum Rabofacet is gesloopt en daar kan straks midden in de natuur gewoond en geparkeerd worden.
In Zeist lijkt men zich alleen maar druk te maken over de bereikbaarheid van het centrum met de auto en het bouwen van luxe stulpjes op grond die vrijkomt door wegtrekkende bedrijven en instellingen en dat is jammer.
Bedrijven staan te trappelen om hun hoofdkantoor in de booming steden Utrecht en Amersfoort vlakbij het station of op een per OV goed bereikbare locatie te vestigen. In deze conglomeratie ligt Zeist schitterend tussen Amersfoort Centraal, Driebergen-Zeist met rechtstreekse verbinding met Schiphol, Utrecht Science Park en Utrecht Centraal. Het hoeft daarbinnen alleen maar een hoogwaardige OV-infrastructuur op te bouwen om samen met het al bestaande hoge voorzieningenniveau een aantrekkelijke vestigingsplaats met allure voor nieuwe en bestaande bedrijven te zijn, en daarmee ook een aantrekkelijke woonplaats voor alle inkomens, met of zonder auto.
 |
Volgende bijdrage: Thuiswerken en thuisonderwijs geven? De Oppaslijn biedt uitkomst |
 |
Arend schreef eerder: De bushalte is nog niet hufterproof |
BVG en Rabofacet
Mijn hele leven woon ik al in Zeist, ik heb vakantiewerk gedaan bij de BVG, en 22 jaar bij Rabofacet (mijn Rabobank standplaats is nu Utrecht). Dus nooit meer heerlijk op mijn fiets naar het werk en soms een boodschap bij de Zeister ondernemer. De nieuwe wijken zijn ook niet voor de lagere inkomens, vooral dat vindt ik erg jammer. De laatste reus is volgens mij het terrein van de TNO... wat zal daar komen? Iets moois voor iedere burger van Zeist of weer huizen en huizen en huizen.... we worden echt een slaapstad. Dit vindt ik zelf erg jammer.
bvg en rabofacet
Prima dat bedrijven de spoorwegknooppunten verkiezen voor hun kantoren, dan komt er meer ruimte voor wonen, en dat is hard nodig.
Alleen zou er een stop moeten worden afgekondigd op het bouwen van grote éénsgezinswoningen, die zijn er al veel te veel.
Betaalbare appartementen voor lagere en midden-inkomens zijn er nodig,en ruimte voor gemeenschappelijk wonen met gedeelde tuinen en andere gemeenschappelijke voorzieningen, zodat ouderen met een eensgezinswoningen een keuze hebben om naar toe te verhuizen, en er veel voormalig sociale huurwoningen vrijkomen voor gezinnen.
Aantrekkelijkheid van Zeist
Mooie opsomming van de hoofdkantoren van grootbedrijven in Zeist en de leegloop ervan. Zal het doortrekken van de Uithoflijn naar Zeist de aantrekkingskracht van deze slaapstad weer verhogen? Ik herinner me ook nog het gebouw van Kodak Nederland in Odijk (daar heb ik nog vakantiewerk verricht), maar - bedenk ik me terwijl ik het schrijf - dat valt natuurlijk onder de gemeente Bunnik.
Veel werkgelegenheid in Zeist
Zeist is geen forenzendorp, zoals ik dacht toen ik hier 20 jaar geleden kwam wonen. Zeist is een gemeente waar per saldo meer mensen werken dan wonen - net als de grote steden - en trekt juist forenzen. Dat is/was voor Coronatijd ook goed te zien met de file 's ochtends Zeist ingaand en 's avonds Zeist weer uit. Er is veel werkgelegenheid in Zeist.
Wat dat betreft was ik blij dat een paar hoofdkantoren naar elders verhuisden: dat brengt de zaak meer in evenwicht. Met als bijkomend voordeel dat in Zeist ruimte vrijkomt om huizen te bouwen. "Inbreien" heet dat in woningbouwjargon: binnen de gemeentegrenzen bouwen en niet een aangrenzen weiland of bos volbouwen.
Er blijven genoeg grote hoofdkantoren over in Zeist: Achmea, PGGM, Wereldnatuurfonds. En het oude hoofdkantoor van Triodos wordt nog volop gebruikt: Triodos had door enorme groei gewoon meer kantoorruimte nodig. Oh, ik vergeet zelfs nog een groot hoofdkantoor: KNVB!
NB Ik ben geen familie van vorige lezer Danny Martens