1 mei 2016
tekst: Ruud Vermaase
In deze rubriek recensies van boeken die met Zeist te maken hebben. Dat kan zijn omdat het boek over Zeist gaat of omdat de auteur in Zeist woont. De recensies zijn afkomstig van iemand met een onafhankelijke blik. De veertiende recensie is van Ruud Vermaase en gaat over: Achterhaald Verleden van schrijver Dick van Zijderveld.
In het boek Achterhaald Verleden heeft auteur Dick van Zijderveld gretig gebruik gemaakt van het aloude Magisch Realisme. Meteen grijp je dan terug naar Hubert Lampo en zijn klassieker ‘De komst van Joachim Stiller’. Mijn oudste zus tipte mij dit boek toen ik in de brugklas zat, en sindsdien was ik verkocht voor literatuur. Zo goed konden dus die saaie literaire boeken zijn! En het toeval wil dat ik die Joachim Stiller net weer eens voor 7e of 8e keer heb herlezen tijdens een nachtelijke treinreis. Dus het zat mij nog vers in het geheugen toen ik Van Zijderveld’s roman ontving.
Niks geen puur toeval in alle gebeurtenissen die allemaal samenlopen in het saaie bestaan van hoofdrolspeler Sebastiaan Groen, die zijn weinig levendige baan bij een juridisch adviesbureau afwisselt in een antiekwinkel van zijn vriend Bert Oltmans. In oude Chesterfield die hij wil restaureren vindt hij een mysterieuze brief, de aftrap voor allerlei gebeurtenissen die in elkaar grijpen. Het brengt hem terug naar zijn oude (fictieve) dorp Rijnbergen onder de rook van Utrecht waar hij zijn jeugd doorbracht. Net zoals bij Lampo vindt hij alle oplossingen in zijn eigen netwerk. Hij reist naar een oude kennis in Den Haag of een oom in Limburg. Vraagt een oude vriend die criminologie heeft gestudeerd wat uit te zoeken in zijn stoffige privé archief. Iedere keer geeft het Sebastiaan stukje bij beetje licht in een vuile zwendelzaak in de internationale antiekwereld waar hij inmiddels in verzeild is geraakt.
Ook het taalgebruik doet aan de Vlaamse romans denken. Zelfs als Sebastiaan wordt aangevallen blijft hij vousvoyeren tegen zijn bedreiger. Engelse termen worden cursief afgedrukt, ook als ze meer dan ingeburgerd zijn. En tegen zijn geheime jeugdliefde Brechtje blijft hij op en top gentleman. Hij maakt zelfs in de logeerkamer keurig een bed op als ze een keer blijft slapen. En anders dan bij Lampo, ligt hij niet in zijn bed op zijn rug naar het plafond te staren, als zij daar in een nachtgewaad zijn slaapkamer binnenkomt. Wat wij midlifers stiekem allemaal hopen. Nee, bij auteur Van Zijderveld zien ze elkaar de volgende dag bij het ontbijt en verdwijnt ze met een vriendschappelijke kus op de wang.
Of is Sebastiaan verstandig om niet meteen in bed te duiken met Brechtje? Beide hebben geen relatie meer, ontdekken ze stukje bij beetje al op de middelbare school verliefd op elkaar te zijn geweest. Oh, die afschuwelijke puberonzekerheden. Niets staat in de weg om een stormachtige relatie te beginnen. Maar de ontmoeting met Brechtje in zijn oude geboortedorp waar de mysterieuze brief hem heen trok, is niet zo toevallig. Welke rol speelt Brechtje in het antiekschandaal waarbij de hulp van Sebastiaan wel erg welkom is. Heeft hij haar door? Is zij oprecht?
Sebastiaan wordt tijdens zijn bezoekjes aan zijn oude dorp meerdere keren verward door tijddwalingen. Mooi gevonden scènes waarin de auteur en passant oude auto’s doet herleven. De politie die in een witte Kever (met grote achterruit) rijdt, de lichtgroene Leyland stadbussen (bijgenaamd ‘kromruggers’), ook nog een Dinky Toy van een Crossley stadbus, een knetterende Kreidler en tot overmaat van ramp de Puch waar hij Brechtje achterop ziet zitten bij die populaire jongen van de school. Naast de realistische tijddwalingen heeft hij ook beklemmende dromen die zijn geest beïnvloeden, maar wel allemaal linkjes zijn.
In een van zijn tijddwalingen ziet hij ook kinderen lopen die hem bekend worden. Dat blijken laatste puntjes op de i naar een happy end van deze roman nadat de antiekkwestie, die je bijna vergeet in de verhaallijn, is opgelost.
Is het niet allemaal veel te veel toeval? Nee, de lezer voelt dat het allemaal is voorbestemd. Magisch Realisme van de matras!
Achterhaald Verleden
Dick van Zijderveld
Uitgave Schrijverspunt
142 pagina’s
€ 15,95
ISBN 979462660618
Verkrijgbaar via de (digitale) boekhandel
Zie ook www.dickvanzijderveld.nl
