1 juli 2016
tekst: Nelleke de Vos en Julia van Ooijen, foto’s: GGD regio Utrecht
De meerderheid van de jongeren in GGD regio Utrecht voelt zich gezond en is tevreden over zijn of haar leven. De meeste jongeren zijn lid van een (sport)club of vereniging en ervaren voldoende steun van hun omgeving. Hun leefgewoonten zijn verbeterd ten opzichte van vier jaar geleden: minder jongeren roken en drinken, zij eten vaker dagelijks groenten en fruit en sporten en bewegen vaker.
Kwetsbare groepen zijn jongeren voor wie meedoen niet vanzelfsprekend is: jongeren die zich minder gezond voelen, gepest worden, het thuis niet breed hebben en jonge mantelzorgers. Dit zijn groepen waarvoor extra aandacht nodig is om veilig en gezond op te groeien en zich maximaal te kunnen ontwikkelen en ontplooien.
Dit blijkt uit het onderzoek dat GGD regio Utrecht in het najaar van 2015 uitvoerde in opdracht van de gemeenten, onder bijna 10.000 jongeren van klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs. De gemeenten kunnen de resultaten gebruiken ter onderbouwing van hun beleid en interventies ter bevordering van een gezonde ontwikkeling van de jeugd.
Wie meedoet in de maatschappij, is gezonder en gelukkiger en wie gezond en gelukkig is, doet beter mee. Dat geldt ook voor jongeren. De meeste jongeren (83%) zijn lid van een (sport)club of vereniging. Jongeren die zich minder gezond voelen en jongeren met een verhoogd risico op psychosociale problemen zijn minder vaak lid van een (sport)club of vereniging (respectievelijk 71% en 77%).
Financiële situatie thuis van invloed op welbevinden jongeren
8% van de jongeren geeft aan dat men thuis moeite heeft met rondkomen. Bij VMBO-leerlingen en jongeren uit een eenouder gezin komt dit vaker voor. Jongeren in deze situatie hebben vaker psychosociale problemen, voelen zich minder gezond en verzuimen vaker van school wegens ziekte. Ook worden zij twee keer zo vaak gepest op school en zijn zij twee keer zo vaak geen lid van een (sport)club of vereniging dan jongeren waarbij men thuis geen moeite heeft om rond te komen. Voor deze jongeren is extra aandacht nodig om veilig en gezond op te groeien en zich maximaal te kunnen ontwikkelen en ontplooien.
Jonge mantelzorgers
32% van de jongeren heeft thuis te maken (gehad) met een lichamelijk of psychisch ziek of verslaafd gezinslid. Dit kan gevolgen hebben voor de eigen gezondheid, sociale contacten en de schoolprestaties van de jongere. Uit het onderzoek blijkt dat een vijfde van hen een hoge kans heeft op lichamelijke of psychische klachten door deze thuissituatie. Ook deze jongeren vormen een kwetsbare groep.
Ervaren discriminatie
Uit het onderzoek blijkt dat 10% van alle jongeren zich recent wel eens gediscrimineerd heeft gevoeld. Bij jongeren met een niet-Westerse achtergrond is dit 31%. Jongeren die dit aangeven, hebben een minder positieve toekomstverwachting, verzuimen vaker van school wegens ziekte en ervaren minder sociale steun. GGD regio Utrecht beraadt zich samen met de gemeenten en scholen welke maatregelen zij kunnen treffen om discriminatie tegen te gaan.
Minder jongeren drinken alcohol
Het ophogen van leeftijdsgrens voor alcohol naar 18 jaar lijkt te werken. Het aantal jongeren dat recent alcohol heeft gedronken, is van 38% (in 2011) gedaald naar 27%. Deze jongeren mogen wettelijk gezien geen alcohol kopen en/of drinken. Als jongeren drinken, drinken ze nog steeds veel. 66% van deze jongeren drinkt regelmatig vijf glazen of meer bij één gelegenheid (binge drinken). Dit aandeel is net zo hoog als vier jaar geleden.
Actief aan de slag in gemeenten en op scholen
Het onderzoek is in het najaar van 2015 uitgevoerd door GGD regio Utrecht onder bijna 10.000 leerlingen van klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs. Dit onderzoek voert GGD regio Utrecht elke vier jaar uit in opdracht van de gemeenten. Voor elke deelnemende school maakt de GGD een eigen schoolrapportage en bespreekt deze met de scholen. Daarnaast hebben alle gemeenten de resultaten ontvangen over de jongeren die in hun gemeente wonen. Gemeenten, scholen en organisaties kunnen met de resultaten gericht werken aan het verbeteren van de gezondheid, het welbevinden en de leefstijl van jongeren, want: investeren in jeugd loont!
Meer informatie: www.ggdru.nl
