Raadslid aan het woord: Gerard van Vliet

22 oktober 2023
tekst: Gerard van Vliet; foto’s: Marjolein van Elteren (boven) en Anita de Haan (onder)

Zeistermagazine laat de Zeister gemeenteraadsleden aan het woord. Dit keer: Gerard van Vliet (GroenLinks).

Wat motiveert je om politiek actief te zijn?
In mijn jeugd leefde ik aan een dijk en dichtbij natuur en water, sloten vol kikkerdril en gele plomp, vele libellen die rondvlogen en weilanden waar je de kieviet, veldleeuwerik en grutto nog vaak zag of beter hoorde. Met lede ogen zag ik aan dat in Nederland de natuur op vele plaatsen achteruit ging, de gele plomp en meerdere vogelsoorten grotendeels uit het landschap verdwenen en de gruttostand drastisch verminderde. 

Voordat ik in de Raad kwam, was ik al vele jaren landelijk of regionaal actief op het gebied van duurzaamheid, milieu en natuur, het opkomen voor mensenrechten en mensen in zwakkere rechtsposities, vakbonden en werknemersrechten, maatschappelijk verantwoord ondernemen en bescherming van in het wild levende dieren. 

Politiek kan een belangrijk verschil maken voor mensen die in armoede leven, voor het opkomen voor de medemens, voor de natuur en voor in het wild levende dieren. Om die reden besloot ik politiek actief te worden, ook al zag ik niet uit naar urenlange vergaderingen. Ik wil graag met daadkracht resultaat en verandering zien die mens en natuur baat.

Hoe is het eerste jaar van deze nieuwe raadsperiode je bevallen?
Ik miste in het begin van de nieuwe raadsperiode wel enkele raadsleden uit de vorige periode met wie goed had samengewerkt, maar anderen waren gelukkig ook herkozen en er kwamen tevens nieuwe raadsleden met verfrissende ideeën en inzet voor terug.

De atmosfeer in de Zeister gemeenteraad is in de regel goed en dat is plezierig werken. 

Je was in de vorige periode ook raadslid. Merk je verschil tussen de vorige en de huidige raadsperiode?
In de vorige raadsperiode was ik zelf nieuw en viel me dat in ieder niet op, maar in de nieuwe raadsperiode merkte ik wel dat het voor mijn gevoel langer duurde voordat we als Raad weer op stoom kwamen. Inmiddels merk ik als Raad wel vol op stoom te zijn, maar is de agendadruk hoog en komen er per maand veel raadsvoorstellen voor vaststelling langs. Er kwamen wel eens raadsvoorstellen langs die naar mijn indruk meer tijd en aandacht hadden verdiend.

Met welke onderwerpen en thema's heb jij je het afgelopen jaar vooral bezig gehouden?
Het afgelopen jaar heb ik me actief beziggehouden met onderwerpen als duurzaamheid, milieu, natuur, biodiversiteit, circulaire economie en de Omgevingsvisie. In deze Omgevingsvisie is ook een belangrijke motie van GroenLinks aangenomen over behoud en versterken van natuur- en groenblauwe waarden en over het in Zeist gaan invoeren van een deugdelijk systeem van groencompensatie, en is tevens een belangrijk burgeramendement aangenomen. 

Kun je iets bijzonders noemen dat je is opgevallen of wat je hebt meegemaakt in het raadswerk?
Vele fracties geven inmiddels aan de natuur en biodiversiteit in Zeist belangrijk te vinden. Dat is een groot goed en past ook bij de waarde die vele inwoners van Zeist daaraan hechten. Woorden hebben waarde als die in bij die woorden passende daden worden omgezet, dat zag ik hierbij nog niet altijd terug. 

Bij de aangenomen motie vanuit GroenLinks bij de Omgevingsvisie over het versterken van natuur- en groenblauwe waarden en de groencompensatie zag ik wel welk bijzonder belang raadsfracties aan deze waarden hechten. Dat was een opsteker! 

Wat speelt er op dit moment actueel in de raad? Hoe sta jij daar in?
Een van de onderwerpen die binnen de gemeente speelt, is de door de KNVB gevraagde uitbreiding met nieuwe voetbalvelden. Het doorgang vinden van die plannen zou betekenen dat meerdere hectares aan bosgrond in Zeist zouden verdwijnen en dit nog wel in beschermd natuurgebied (NNN-gebied, NatuurNetwerk Nederland). Dat je dan als soort van tegenprestatie sommige ecologische verbindingen wilt versterken, is voor die vernietiging geen legitieme reden. Nabije natuur en een nabije gezonde leefomgeving zijn voor de inwoners van Zeist heel belangrijk en het bos is dat natuurlijk ook voor de natuur en voor in het wild levende dieren en de asieldieren die in het Dierentehuis worden opgevangen. Het belang van versterking van ecologische verbindingen deel ik, maar bos en een gezonde leefomgeving zijn belangrijk voor de Zeister inwoners, voor dieren en natuur en geen handelswaar. Die ecologische verbindingen kun je ook versterken zonder de vernietiging van hectares aan bosgrond. 

Je hebt een motie ingediend over 'blauwgroene waarden', wat zijn dat, en wat wilde je bereiken?
Ja, ik heb een motie ingediend over de bescherming en versterking van natuurwaarden en groenblauwe waarden, waarbij groen staat voor natuur en blauw voor water. Wat ik ermee wilde bereiken is dat natuur, water en landschap worden beschermd en versterkt en dat er gekeken wordt naar de samenhang van natuur, water en landschap. Om de robuustheid van een natuurlijk systeem te versterken moet je kijken naar de samenhang en de koppeling van natuurwaarden aan het bodem-watersysteem. Dat kan praktisch gaan om het weer in oude glorie herstellen van kwelstromen, zoals we die van oudsher kenden nabij het gebied van station Driebergen-Zeist, om de verdroging van de Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug tegengaan, om het aanleggen van bijenlinten, houtwallen en heggen, om het stimuleren van bijzondere planten en diersoorten. Het gaat daarbij nadrukkelijk ook om het beschermen en versterken van ecologische en groenblauwe netwerken en verbindingszones. Natuurwaarden en groenblauwe waarden zijn van groot belang voor mens en natuur en voor een gezonde leefomgeving. 

Hoe kijk je aan tegen de ontwikkelingen rond station Driebergen-Zeist?
Binnen bestaand stedelijk gebied is het nodige mogelijk. Het is belangrijk om hier nabij het station betaalbare woningen te realiseren voor politie-agenten, leraren, verpleegkundigen en anderen met een minder ruime portemonnee. 

Tegelijkertijd is het belangrijk om in dit kwetsbare gebied het groen en de natuur zoveel te beschermen. De kaders in het vastgestelde plan van aanpak geven nog geen voldoende duidelijke bescherming aan natuurwaarden. Zelfs wat betreft de beschermde natuur in het nabijgelegen NNN-gebied biedt het plan van aanpak geen sluitende bescherming.

De motie bij het raadsvoorstel Plan van Aanpak stationsgebied Driebergen-Zeist en die zich richtte op de bescherming en het ontzien van de nabije beschermde natuur (NNN-gebied) haalde het in Zeist als kader niet. 

Zelfs het bij de uitwerking van de plannen alleen maar mede een optie voorleggen waarbij alleen gebouwd zou worden binnen bebouwd stedelijk gebied haalde in Zeist geen meerderheid. Als je natuurwaarden belangrijk vindt, is wel nodig om in ieder geval in kaart te brengen wat het zou betekenen wanneer je alleen zou bouwen binnen bestaand stedelijk gebied, en was dit wel een gemiste kans. 

Het is nu wel spannend hoe de voorgestelde plannen eruit zullen gaan zien, ook voor de inwoners in de omgeving van het stationsgebied.

Wat betekent de landelijke samenwerking tussen GroenLinks en de Pvda voor de lokale politiek, waar GroenLinks in de coalitie zit en de PvdA niet?
Nu GroenLinks en de PvdA landelijk gezamenlijk een vuist maken, is er een grotere kans op groen en sociaal beleid dat het verschil kan maken voor gezinnen en kinderen die in armoede leven, voor de vele 'werkende armen', voor de aanpak van klimaatverandering en voor groen en natuur die in de wereld maar zeker ook in Nederland sterk onder druk staan.

Als uitvloeisel van die samenwerking zijn we als PvdA en GroenLinks ook lokaal in Zeist intensiever gaan samenwerken. Dat GroenLinks in Zeist deelneemt aan de coalitie en de PvdA in Zeist in de oppositie zit, blijkt die samenwerking in de praktijk niet in de weg te zitten. Bij de gezamenlijke fractievergaderingen spreken we onder andere over de inhoud en standpunten bij raadsvoorstellen. Soms hebben we een ander standpunt, maar we gaan ook bij verschillen respectvol met elkaar om. De samenwerking loopt tot op heden dus goed. 

Je zit in de raad ook in de 'agendacommissie', wat houdt dat in?
Ja, als een soort wisselspeler kon ik als raadslid enkele maanden meedraaien in de Agendacommissie. De Agendacommissie stelt de agenda van de Raad vast, bepaalt wanneer welke raadsvoorstellen in de gemeenteraad aan de orde komen en op welke manier die kunnen worden afgehandeld. 

Als lid van de Agendacommissie vond ik het belangrijk om bij sommige raadsvoorstellen aan te geven waarom deze zeker een Ronde Tafel en mogelijk een Debat verdienden voordat ze in de Raad aan de orde zouden komen. 

Hoe combineer je het raadswerk met je andere activiteiten?
Het combineren van mijn raadswerk met mijn andere activiteiten is niet altijd eenvoudig. Zo besteed ik veel tijd aan het raadswerk. Naast mijn raadswerk werk ik als postbezorger in Zeist en ben ik sinds enige tijd vanuit mijn werk tevens als kaderlid actief voor de FNV, ook internationaal. Daarbij zet ik me in voor internationale vakbonds- en arbeidsrechten en reis ik soms naar bijeenkomsten in het buitenland.
Voorheen zette ik me voor een mensenrechtenorganisatie jarenlang actief in voor internationale mensenrechten, maar dat is gewijzigd, daar kan ik praktisch nog maar beperkt tijd aan besteden.

Hoe onderhoud je contact met je kiezers en je achterban in Zeist?
Dat doe ik op verschillende manieren, zoals waar maar kan deelnemen aan de wijkbezoeken die de gemeenteraad aflegt, door in Zeist werkzaam te zijn en te horen wat er leeft, door met een zekere regelmaat deel te nemen aan het politieke spreekuur, door ledenvergaderingen bij te wonen, door informatie op onze eigen GroenLinks ledenapp intensief te volgen, door locaties te bezoeken, door waar de tijd heb werkbezoeken af te leggen, door bijeenkomsten bij te wonen en door contact met inwoners die me benaderen bij specifieke onderwerpen die spelen.

Waar ga je je de komende tijd hard voor maken in de raad?
De komende tijd wil ik me actief blijven inzetten voor schone(re) lucht, water en bodem, minder fijnstof en de bescherming en versterking van natuur, ecologische verbindingen en groenblauwe waarden en netwerken. Dat is heel belangrijk voor de inwoners van Zeist en bevordert een gezonde leefomgeving, maar ook belangrijk voor de in het wild levende dieren en de natuur die Zeist rijk is. 

Ook wil ik me blijven richten op het vanuit Zeist en in samenwerking met de regio bevorderen en zoveel mogelijk realiseren van een circulaire economie, waar producten zo worden ontworpen dat ze gemakkelijk kunnen hergebruikt en afval weer kan ingezet als grondstof. 

Daarnaast wil ik me samen met anderen focussen op hoe iedere persoon en dus ook elk meisje, elke vrouw en elke persoon van niet-heteroseksuele geaardheid in de nachtelijke uren veilig over straat kan lopen, en hoe we mensen die het oorlogsgeweld in landen als Afghanistan, Syrië en Oekraïne ontvluchten een veilig en menswaardig toevluchtsoord kunnen bieden, zoals ook wij dat zouden wensen wanneer wijzelf door oorlogsgeweld zouden moeten vluchten.