De waarde van zichtbaarheid in de politiek

18 mei 2022
tekst: Henny Fokkema; foto: Mel Boas

"Een werkdag" 

Ik begon te staren.
Wat ik zag, vervaagde, tot ik niets meer zag.
Wel kwam mij een gezicht voor de geest.
Een gezicht als een blinde vlek.
Nu hunkerde ik daarnaar.

Kees Ouwens

Bij het lezen van het coalitieakkoord 2022-2026 moest ik denken aan de laatste strofe uit het gedicht “Een werkdag” van de op 27 juni 1944 in Zeist geboren dichter Kees Ouwens. Ik had naar het coalitieakkoord zitten “staren”, en vond het aanvankelijk bijzonder lastig om iets concreet waar te nemen.  Er kwam me een beeld voor de geest, een beeld als een blinde vlek. Door te lezen werd voor mij niet zichtbaar wat er de komende raadsperiode concreet gaat veranderen in Zeist ten opzicht van de afgelopen vier jaar.  

Zo opent het voorwoord van het coalitieakkoord met de mededeling dat GroenLinks, VVD, D66 en ChristenUnie-SGP beginnen aan de raadsperiode vanuit de waarden “kracht”, “nabijheid” en “vertrouwen”. Een waarde geeft in algemene zin aan wat men in de politiek algemeen wenselijk vindt. Bekend zijn de basiswaarden: vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit. Bij deze algemeen aanvaarde waarden kan ik me iets concreet verbeelden, maar wat moet ik me voorstellen bij “kracht”? . De eerst associatie die het woord bij mij oproept is “kracht naar kruis”, maar over ons kruis zal het in dit coalitieakkoord niet gaan. Wat moet ik me concreet voorstellen bij “nabijheid”: dichtbij in de buurt? Samen met het woord kracht komt een associatie uit lang vervlogen tijden bovendrijven: “alle ware kracht komt uit het in nabijheid zijn van God”. Anders gezegd, de mate van onze kracht zou evenredig zijn aan hoe dichtbij we bij God staan!. Het lijkt er op dat GroenLinks, VVD en D66 de kleine christelijke coalitiepartner qua taal en benoeming van waarden een heel groot stuk van de taart hebben gegeven. Hier is niks mis mee, al hoop ik niet dat deze knieval voor de ChristenUnie-SGP is ingeven om de grote ideologische verschillen tussen GroenLinks en de meer liberale VVD en D66 toe te dekken, want dan wordt het wel heel onduidelijk waarvoor de kiezer naar de stembus is gegaan. Immers, de ChristenUnie plaatst zich economisch gezien meer aan de progressieve linkerzijde van het politieke spectrum, maar de SGP is sociaal economisch en maatschappelijk te duiden als conservatief rechts.

Verder lezend zie ik op de volgende bladzijden voorzichtig vage contouren van een meer concrete werkelijkheid ontstaan. Zo worden in lange lijsten per thema de uitgangspunten opgesomd en “Wat gaan we doen” benoemd. Deze lange lijsten wekken jammer genoeg de indruk dat alle opgesomde punten even belangrijk zijn, waardoor prioritering ontbreekt en het gevaar dreigt dat op voorhand al genoegen wordt genomen met de werkelijkheid dat lang niet alles haalbaar is. Daarnaast valt mij op dat er nergens wordt gerept over een wending in het beleid op grond van de verkiezingsuitslag, waardoor een ander college is aangetreden. Bij voorbeeld nu D66 twee zetels heeft gewonnen zou ik meer aandacht voor onderwijs verwachten en graag een invulling zien op welke wijze het nieuwe college zich gaat aansluiten bij de gelijke-kansen-alliantie voor kinderen,  die is geïnitieerd door het Ministerie van Onderwijs.

Al met al wil ik de raadsleden graag nogmaals gelukwensen met hun verkiezing, de wethouders feliciteren met hun benoeming en college en raad veel succes en concrete, zichtbare en positieve resultaten toewensen. Daarnaar hunkerde ik.