In gesprek met: Karst Schuring

9 september 2021
tekst: Henny Fokkema; foto: PvdA Zeist

In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 interviewt Henny Fokkema een aantal lokale politici. In deze eerste aflevering spreekt ze met Karst Schuring, die 19 jaar raadslid was voor de PvdA.

Aan de keukentafel ga ik in gesprek met Karst Schuring. Karst is ruim 19 jaar namens de PvdA lid geweest van de gemeenteraad van Zeist. In mei 2021 legde hij zijn functie als fractievoorzitter neer en werd buitengewoon raadslid. Deze lange geschiedenis is bij uitstek geschikt om een inkijkje te krijgen in de belevingen van een PvdA-raadslid in de gemeente Zeist.

Karst, je bent zowel bedrijfskundige, als historicus en je hebt een lange staat van dienst als gemeenteraadslid achter de rug. Je kennis van zaken op financieel gebied wordt alom geroemd. Heeft je achtergrond als historicus je ook geholpen bij het werk als raadslid?
Ja wel, door deze achtergrond weet ik door te dringen in een raadsvoorstel en zie ik ook rap de geschiedenis achter zo’n voorstel. Daarnaast kan ik heel snel de cultuurhistorische waarde inschatten. Een mooi voorbeeld hiervan is de Azijnmakerij hier in Zeist; de plek waar de eerste machine in Zeist stond. Het was het waard om het huisje te bewaren en dat is mede op initiatief van de PvdA gelukt. Ook het behoud van een deel van de huizen in Griffensteijn (met huizen die typerend waren voor de bouw in de jaren ’50) vind ik belangrijk. Ze moeten echter wel op peil gebracht worden door een goede renovatie.

Tsja, geschiedenis, in de periode 2006 tot 2010 zaten we in Zeist nog met acht raadsleden voor de PvdA in de gemeenteraad, in 2010 met vijf, in 2014 met 3 leden en in 2018 met nog één zetel.  

Ik hoop dat de PvdA in Zeist bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen in 2022 opnieuw vier zetels haalt. Dat moet lukken.

Waarom ben je indertijd lid geworden van de PvdA?
Goede vraag: ik vond de PvdA de enige politieke partij waar ik toentertijd – de jaren ’80 - mijn werkzaamheden in de wereldwinkel en de vredesbeweging samen kon brengen in een politieke stroming en samenhang kon brengen tussen die verschillende bewegingen. Daarnaast gaf de PvdA ook aandacht aan de dingen die belangrijk voor mij waren: betaalbare woningbouw, goede voorzieningen voor de Zeistenaren en goed sociaal beleid ten aanzien van mensen die (tijdelijk of voor langere tijd) op een uitkering zijn aangewezen. De PvdA, de sociaaldemocratie, bracht voor mij een samenhangend beleid in al die verschillende zaken.

Vind je dat een raadslid vanuit de ideologie waarvoor hij/zij staat vooral moet “kunnen” of vooral moet “willen”?
Ik denk dat je eerst moet willen en als je hard genoeg wilt, dan kun je het ook. Ik heb altijd gewerkt vanuit het idee dat ik mensen in Zeist steun die het moeilijk hebben of op een achterstand staan. In veel voorstellen zie je dat terug en dan kun je daar wat mee. Maar er zijn ook voorstellen (bijvoorbeeld vaak over verkeer of het beheer van de openbare ruimte) waar je weinig hebt aan ideologieën. Daarin gaat het vooral om wat bewoners wensen, is het passend, is het verstandig en logisch. En daar kun je soms de plank misslaan, zoals bij de verkeersafsluiting van het centrum in 2017. Gelukkig is die teruggedraaid.

Wat zijn in jouw ogen de belangrijkste kwaliteiten waarover een raadslid moet beschikken?
Als je als raadslid goed wilt functioneren en invloed wilt hebben, moet je werken aan het opbouwen van gezag in de raad. Dit gezag kun je opbouwen door kennis van ontwikkelingen in Zeist te hebben, je dossiers te kennen, je constructief op te stellen en samen te werken met anderen in de raad en hen ook zaken te gunnen. Ook helpt een specialisme, zoals bij mij de financiële en bedrijfskundige kennis. Het zoeken naar verbinding met anderen in de raad is een belangrijk onderdeel daarvan; dossierkennis, goed luisteren naar de anderen, constructief zijn en elkaar iets gunnen staat daarin centraal. Daarnaast heb ik erg geprofiteerd van de harmonieuze sfeer binnen de raad en ik denk daaraan ook bijgedragen te hebben. Vanuit die verbindende rol heb ik veel kunnen bereiken voor mensen in Zeist.

Vind je dat je ook een prijs hebt moeten betalen voor de harmonieuze sfeer in de raad?
Deels. Het verbindende werk in de raad is niet altijd zichtbaar, ook al bereik je veel. Maar je probeert het samen te doen, omdat niemand een meerderheid heeft en je toch zaken wilt bereiken voor de bewoners van Zeist. Met werken aan verbinding ben je niet altijd zichtbaar voor de bewoners in Zeist (ook al is het in hun belang) en dat is wellicht een zwakte. Daarbij komt wel dat de PvdA (ik dus ook) gefaald heeft in de communicatie over wat ze vindt en wat ze doet. De raadsleden van de PvdA maakten nauwelijks of geen gebruik van Twitter, Facebook, Instagram of anderszins. Ik was meestal blij en opgelucht als iets was gelukt en nam even rust voor het volgende dossier. De zwakte zat dus in het niet uitventen van het behaalde succes naar buiten. Overigens is dat niet de enige reden voor de teruggang van de PvdA in Zeist. Ook de landelijke politiek speelt een belangrijke rol, helaas.

Wat zou je een nieuw raadslid adviseren?
Nieuwe raadsleden moeten niet denken dat politiek alleen een standpunt innemen en stemmen is. Je moet ook wat willen bereiken voor de mensen. Dat kost tijd, nadenken en proberen en je niet gek laten maken als het een keer niet lukt. Ik raad ze aan voorzichtig te beginnen. Lees je in op een aantal onderwerpen en leer de mensen – ook van de andere fracties, de leden van het college en de ambtenaren - kennen. Ga op een bepaald dossier – waar jij goed in bent - proberen invloed te krijgen door een motie of amendement op te stellen en probeer er een meerderheid voor te krijgen. Het zal niet meteen allemaal lukken; geef je zelf de tijd en probeer het opnieuw. Maar communiceer naar je achterban en het Zeister publiek over wat je doet.

Hoe kijk je aan tegen de InwonersAdviesCommissie?
Ik vind het een aardig initiatief, goed georganiseerd en de inwoners die meededen en de ambtenaren die hen ondersteunden hebben hard gewerkt en er zijn veel goede voorstellen uit gekomen. Maar of het een geslaagd initiatief genoemd kan worden, hangt helemaal ervan af hoe het college en de raad met de adviezen omgaan.

Wat zou jij graag in Zeist veranderd zien, anders gezegd waarover zou jij graag een dwingend advies uitbrengen?
In de eerste plaats moet Zeist meer doen aan sociale woningbouw en meer zorgen voor meer betaalbare koopwoningen. De ruimte is beperkt in Zeist, maar een substantieel deel dat gebouwd kan worden moet bestaan uit betaalbare woningen. In Zeist moeten mensen soms 11 jaar wachten op een huurwoning; dat moet veranderen.

In de tweede plaats moet de gemeente meer doen aan verduurzaming en dit niet alleen maar afhankelijk laten zijn van het particulier initiatief. De gemeente zelf moet daarin de regie gaan pakken en de woningbouwverenigingen aan de hand nemen om het tempo op te voeren bij het verduurzamen van woningen. Daarbij moeten mensen met een koopwoning en een klein inkomen gecompenseerd worden voor het extra geld dat ze moeten betalen voor verduurzaming.

Wat het sociale domein en de participatiewet in de derde plaats betreft, is er wat mij betreft behoefte aan hardheidsclausules, zodat er in schrijnende gevallen van regelingen – in de zorg of rond uitkeringen - kan worden afgeweken. Dit geldt ook voor de gemeentelijke belastingen. Zonder de PvdA in het college heeft het liberale denken van de VVD de afgelopen jaren centraal kunnen staan.  Daardoor heeft de liberale oriëntatie van “het ontkennen van de eigen gemeentelijke rol en “het initiatief laten aan de samenleving’ te veel ruimte gekregen. De gemeente, dus de politiek, dient hier haar rol weer op te pakken en lokaal alles in het werk te stellen om de ongelijkheid en laaggeletterdheid in de samenleving tegen te gaan. Ook dient zij beter op te komen voor mensen met een beperking.

Heb je in de afgelopen jaren als raadslid ook dingen als moeilijk ervaren?
Ja, soms wel. Bijvoorbeeld tijdens de crisis in 2008/2009 was het noodzakelijk – om grondexploitaties en de gemeentelijke financiën gezond te houden – meer dure woningen te bouwen in plaats van sociale huurwoningen.  Tandenknarsend moest ik wel akkoord gaan.

Daarnaast heb ik me ingezet voor behoud van Werkartaal, een instelling die eraan werkte om mensen die een achterstand hadden op de arbeidsmarkt arbeidservaring op te laten doen en dus nieuwe kansen te geven. Het college en de liberale meerderheid van de raad ging hier niet in mee. Zucht.

Ook heb ik een amendement ingediend om € 1,5 miljoen apart te zetten voor de sociale werkvoorziening om ervoor te zorgen dat mensen die daarop aangewezen zijn daar ook een plek konden vinden. Toen de PvdA uit het college viel in 2014 zijn die middelen wegbezuinigd. Nog een zucht.

Als gemeenteraadslid vond en vind ik nog steeds dat de gemeente meer grip moet krijgen op de zorg (de WMO en de Jeugdzorg). Er gebeurt een boel, maar als raadslid hebben we er geen beeld van of we het goede doen. Er gaan jaarlijks veel gemeentelijke middelen in de zorg, maar we hebben niet duidelijk of daarmee ook de juiste hulp wordt gegeven en wat de kwaliteit van die zorg is. Ik ben ervan overtuigd dat het college en de verschillende mensen die hieraan werken ook geen idee hebben of de zorg echt goed is en dat moet gewoon beter.

En dan de problemen van een aantal burgers, zoals de heer Wich aan de Antonlaan of de bewoners aan de Paltzerweg rond het bouwplan Bethesda. Fouten bij het vaststellen van het bestemmingsplan vragen daar om schuldbewustzijn. Ook bij mij. Ik ga als buitengewoon raadslid nog eens kijken of ik hier nog iets aan kan doen, heb ik me voorgenomen.

Tenslotte heb ik het verlies van mijn vrouw Bette in 2015 als een groot gemis en als moeilijk ervaren. Bette was een enorme steun voor mij als raadslid, zij las mijn teksten mee, gaf goede tips en vuurde me aan. En ze organiseerde bijeenkomsten in onze tuin waar leden van de raad en het college elkaar in een ontspannen sfeer konden leren kennen.