Tijd

“Hoe ouder ik word, hoe meer ik besef dat tijd het meest waardevolle geschenk is dat we hebben”, schrijft Claire. Op hospice Heuvelrug maakte ze vaak mee dat iemand hoopte genoeg tijd te hebben om nog een speciaal moment mee te maken. “Bijvoorbeeld het jonge bruidspaar, ze maakten tijd om tijdens hun huwelijksdag oma te bezoeken.”

5 januari 2025

tekst en foto: Claire van Spanje-Blom

“Hoe ouder ik word, hoe meer ik besef dat tijd het meest waardevolle geschenk is dat we hebben”

Ik las deze uiting op een online platform en plaatste meteen een stevige duim omhoog. Deze zin intrigeert mij, omdat ik zelf een vijfenvijftigplusser ben en de tijd inderdaad als steeds waardevoller ervaar. De beleving van tijd verandert gedurende het leven. In onze jeugdjaren kon de tijd eindeloos aanvoelen. En de tijd lijkt sneller te gaan naarmate we ouder worden. Soms is factor tijd ineens heel fundamenteel. Bijvoorbeeld door een ziekteproces, als de levensverwachting korter is dan gehoopt. Zoals in ons hospice Heuvelrug: in het Huis van de Tijd.

Als de dood naderbij komt, krijgt de tijd een ander perspectief. Worden schijnbaar kleine momentjes van grote betekenis. En er is meer behoefte om beelden vast te houden en nieuwe herinneringen te maken. Om te herdenken, gedenken, dingen uit te spreken, te eren, te toosten en te vieren. Het vieren van het leven houdt echt niet op in het hospice. Integendeel. 

Zo ook bij het jonge bruidspaar, ze maakten tijd om tijdens hun huwelijksdag oma te bezoeken. Onze gaste Margje keek er verlangend naar uit. En gelukkig kreeg ze die tijd ook. Toen kleindochter met haar kersverse echtgenoot binnenschreed straalde Margje van trots. Het was een emotioneel moment voor iedereen die er getuige van was. Deze dierbare herinnering zal groeien als een diamant, zeker nu oma Margje is overleden.

Ik herinner mij ook de spanningen rondom een geliefde broer die vanuit Suriname naar Nederland vloog. Hij kwam over om afscheid nemen van zijn terminaal zieke zus Maria. Het vliegtuig landde, na een flinke vertraging, op Amsterdamse bodem. Vanaf Schiphol reed haar broer direct door naar het hospice. Broer en zus hebben, nog net op tijd, een etmaal met elkaar kunnen doorbrengen, voordat Maria stierf. Die net-op-tijd-ervaringen zijn vaak heel aangrijpend voor alle betrokkenen. 

Intens is ook een zwangerschap in de familie. Het toeleven naar de geboorte van een kind. Het is regelmatig een laatste levensdoel van onze gast. Een reden om grenzen te verleggen. Zal ik het kindje nog gaan zien? Wat soms onmogelijk wordt geacht blijkt dan toch mogelijk. Met alle moed en kracht die onze gast André in zich heeft, leeft hij toe naar de geboorte van zijn kleindochter. Tijdens mijn avonddienst help ik hem met beeldbellen om voor het eerst zijn kleindochtertje te kunnen aanschouwen. Het kleine mensje in de armen van zijn zoon ontroert hem zeer. Na een poosje bewonderen zegt hij met een brede glimlach: “Hier ligt een intens gelukkig man”. André heeft die specifieke avond zijn ultieme doel bereikt en sterft niet lang daarna.

In een kortere tijdspanne is er de wil om nog dierbare momenten mee te kunnen maken. Het digitaal meeleven met het afzwemmen van je kleinkind. Uitzien naar de verkiezingsuitslag van het kabinet. Of een toost uitbrengen op de vooravond van een nieuw jaar. Aandacht voor je geboortedag; de laatste verjaardag met wellicht een bescheiden feestje. De uitreiking van een diploma. Of de naderende datum van een huwelijksjubileum. Beide echtelieden bidden dagelijks om nog even samen te zijn en te kunnen vieren.

Dit wens ik iedereen toe: waardering voor de kostbare tijd in ons leven.
 

Naschrift: Het was tijd voor een laatste column van mij voor Zeistermagazine. Door middel van mijn columns heb ik de lezers een kijkje in hospice Heuvelrug willen geven. Misschien heb ik de kwetsbare periode voor het levenseinde van de gasten iets zichtbaarder kunnen maken. En hopelijk duidelijk gemaakt dat er ook veel aandacht voor het leven is in een hospice. 

Ruim 9 jaar heb ik met veel plezier gewerkt in hospice Heuvelrug in Zeist. Per 1 januari 2025 ben ik een nieuwe uitdaging aangegaan in een ander hospice buiten Zeist. Om die reden heb ik geen actieve band meer met Zeist. Overigens wel hele mooie herinneringen!

Een harte groet van Claire van Spanje-Blom, verpleegkundige van hospice Heuvelrug tot januari 2025.