Walkartpark

30 oktober 2022
tekst en foto: Arend Postma

New York heeft haar Central Park met eekhoorns, pretzels, meren en kilometers aan wandel- en fietspaden terwijl overal in de verte de steeds bewegende skyline opdoemt – het is een essentieel orgaan van de stad.  

En Londen heeft het Hyde Park, waar popconcerten en sportevenementen gehouden worden en het is het park waar zich de Speakers’ Corner bevindt. Hier kan iedereen die iets zinnigs of onzinnigs te melden heeft elke zondag op een zeepkist gaan staan en dit aan de wereld laten weten. Eigenlijk een onschuldige vorm van sociale media want de penetrante geur van bagger lost er op in het overweldigende niets.

Het Gorki Park in Moskou heeft zijn kermisattracties, maar voor de meeste Moskovieten is het een rustpunt in de drukke stad – altijd weer die functie van het park in een stad.

En zo heeft Zeist zijn Walkartpark.

Maandagavond 10 oktober ging in Figi de film ‘Walkart’ van Kees Linnenbank in première. De film is een docudrama over het Walkartpark dat op 24 mei 1905 geopend werd.

Acteurs vertellen, verbeelden en acteren er in de rol van de vermogende familie Walkart van de Keizersgracht uit Amsterdam, van notaris, van gemeente en van tuinarchitect Copijn de ontstaansgeschiedenis van het park. Het lijkt wel alsof het allemaal vlak voor mijn neus plaatsvindt door de herkenning van allerlei locaties in en rondom Zeist.

Daarna komt Anton Mullens, eigenaar van de poffertjeskraam die van 1957 tot 2007 in het park stond, uitgebreid aan het woord. Met foto’s van de poffertjeskraam, die tussendoor vertoond worden, zie ik mijzelf weer op het terras van de poffertjeskraam zitten: zonnebril, een wit tafeltje en een glas Riesling terwijl in de verte door de bomen en het dichte struikgewas ‘Summer in the city’ klinkt.

De poffertjeskraam mocht er vanwege allerlei regels en voorwaarden van de dames Walkart niet het hele jaar door staan, daardoor voelde ik mij net als de poffertjeskraam zelf een passant. Een passant zijn heeft een zekere status waar ik mij niet echt oncomfortabel bij voel – als een vloeibaar verblijf op een luchthaven of een treinstation. Daarmee troostte ik mijzelf met de gedachte: “Volgend jaar zit ik hier gewoon weer!”.

In het laatste deel van het docudrama worden fraaie beelden en sfeerbeelden uit de afgelopen jaren van het Walkartpark getoond. De met drones gemaakte beelden laten zien hoe onlosmakelijk het park bij Zeist hoort.

De beelden van de jaargetijden, die het park zo ongenadig kunnen geselen, maken het voor mij persoonlijk niet alleen een feest van herkenning maar ook tot een baken in mijn leven, want ik woonde tweeëntwintig jaar op de Walkartweg.

Bij het zien van het maagdelijke winterlandschap in het Walkartpark, waar silhouetten wandelen en bij de vijver de schaatsen onder binden, denk ik: “dat komt dus nooit meer terug, net als de Elfstedentocht”, een heel droevig toekomstperspectief!

Bij de foto van de eerste lentezon moest ik meteen aan Frits denken. Hij was een, in Zeist, wereldberoemde zwerver die op zijn fiets een assortiment aan bouwmaterialen meesjouwde waar een middelgrote Gamma jaloers op zou zijn. Na zijn winterslaap overnachtte hij regelmatig in het Walkartpark en het plantsoen op de Hogeweg.   

Dan beelden van bezoekers die er op lome, zwoele zomerdagen met wijn op het glooiende gras van het park lagen te genieten van hoe het leven er voor altijd uit zou moeten zien – een soort van hemel.

En dan komt daar mijn favoriete jaargetijde: de herfst!  

Op een druilerige herfstdag, in de vorige eeuw, liep ik door het Walkartpark en kwam daar mijn buurman Herre Methorst tegen. Dat was een enigszins onwerkelijk rendez-vous. Het is natuurlijk niet onwerkelijk dat je je buurman vlakbij huis tegenkomt, en dat kan zelfs meerdere keren per dag zijn. Maar wel als je weet dat hij niet hier hoort te zijn maar in Botswana, want daar was hij voor drie jaar heen vertrokken. Zijn vrouw Dicky zou daar drie jaar werken voor ICCO, een interkerkelijke ontwikkelingsorganisatie die toen op het Zusterplein in Zeist gevestigd was. Voor Herre, als kunstenaar, kroop het bloed waar het niet gaan kan en hij ontwierp onder andere een serie postzegels voor Botswana.

Ik vroeg: “Wat doe jij hier, jij hoort helemaal niet in dit Zeister decor te zijn!”

Herre zei: “Mijn vader is net overleden en ik ben hier voor zijn begrafenis.”

Zo hoort zijn blik voor altijd bij mijn Walkartpark vol herinneringen.