Nationale stranddag

1 november 2017
tekst: Ronald Camstra, foto: Pixabay

Hoe wil jij over tien jaar wonen? Best een lastige vraag. Tien jaar is lang. Er kan veel veranderen in tien jaar, in je leven, in je inkomen, in je gezondheid, in je woonwensen. Een onmogelijke vraag dus eigenlijk. Leef bij de dag!

Maar toch is het niet zo’n rare vraag. De gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning is in onze regio gestegen tot meer dan tien jaar. Dus als je je nu inschrijft bij Woningnet, dan ben je eind 2027 aan de beurt.

Het is dus nogal dringen, op de woningmarkt. Bij Woningnet staan er op dit moment maar liefst 240.000 mensen ingeschreven. Okee, niet alleen voor Zeist, het is een samenwerkingsverband tussen 16 gemeenten. Van Lopik tot Wijk bij Duurstede en van Breukelen tot Vianen. Laten we voor het gemak even aannemen dat 1/16 van deze mensen in Zeist zou willen wonen, dan hebben we het over ongeveer 15.000 woningzoekenden. Er zijn in Zeist ongeveer 9.000 sociale huurwoningen. Geen wonder dus dat het even duurt voor je aan de beurt bent.

Tegelijkertijd komen er maar weinig woningen vrij. En dat aantal daalt al jaren, tot op dit moment ongeveer 7 procent van de woningen die per jaar worden opgezegd. Logisch ook wel, want waar moet men heen? De woningmarkt zit op slot. Voor een andere sociale huurwoning moet je tien jaar wachten, en de stap naar een koopwoning is voor velen niet mogelijk. Nu de koopprijzen stijgen en de banken steeds strenger worden, wordt doorstroming van huur naar koop alleen maar lastiger.

Hoe lossen we dit op? Bijbouwen? Ja, dat zal zeker helpen. Zeist heeft veel te weinig sociale huurwoningen. En het worden er alleen maar minder, door sloop en verkoop. De afgelopen jaren zijn er maar heel weinig nieuwe sociale huurwoningen bijgebouwd. Projectontwikkelaars bouwen liever dure koopwoningen, want daar verdienden ze meer aan, en gek genoeg verdient de gemeente daar ook meer aan. Het vraagt dus om politieke wil om toch voldoende ruimte te bieden om ook sociale huurwoningen te bouwen. Projectontwikkelaars willen dat liever niet, omwonenden soms ook niet en de woningzoekenden hebben geen herkenbare stem. Dan moet de gemeente haar rug recht houden. De afgelopen jaren is dat eigenlijk alleen in Kerckebosch gelukt. Bij andere bouwmogelijkheden, zoals bij de Zeister Warande, bij de Koppelweg, bij De Clomp, in Den Dolder, bij de Sanatoriumlaan en op de vliegbasis komen nu bijna tot geen sociale woningen. Gemiste kansen. En de wachttijd loopt alsmaar verder op…

Kan het ook anders? De woningcorporaties lanceerden onlangs een speciale app voor woningruil, ‘HuisjeHuisje’. Als wachten te lang duurt en er te weinig gebouwd wordt, dan kunnen we misschien ruilen? Iedereen wacht immers op elkaar. Die 15.000 Zeister woningzoekenden slapen nu natuurlijk niet allemaal onder de brug, al zijn er wel veel schrijnende situaties. Maar de meeste mensen die willen verhuizen, wonen al wel ergens. Alleen wonen ze te klein, sinds ze kinderen hebben. Of juist te groot, sinds de kinderen uit huis zijn. Willen ze na jaren in een flat wel eens een keer een tuin. Of willen ze vanwege hun gezondheid juist een gelijkvloerse woning zonder trappen. Kortom, iedereen wacht tot de ander in beweging komt. Muurvast.

Een oude docent van me, Gert Middelkoop, had hier een creatieve oplossing voor bedacht. Hij noemde dit de nationale stranddag. Zijn idee was dat de nieuwe woning die iedereen zoekt er op zich wel is, alleen wonen daar nu andere mensen in, die op hun beurt ook weer wachten. Om het wachten op elkaar te doorbreken zou op één dag iedere Nederlander ’s-ochtends naar het strand moeten gaan. Alle Nederlandse woningen staan dan leeg. Aan het eind van de dag gaat iedereen dan weer naar huis, niet naar zijn of haar oude huis, maar naar het gewenste huis. De stelling van Middelkoop was dat er dan voor iedereen plek zou zijn en dat iedereen de gewenste nieuwe woning zou vinden. Het op elkaar wachten zou zijn doorbroken.

Zullen we dit voor Zeist eens proberen? Met z’n allen een dagje naar het strand? Eerlijk gezegd denk ik niet dat het gaat werken. We zullen toch ook bij moeten bouwen. Maar het kan natuurlijk wel een heel gezellige dag worden.