Nachtzorg

Vorige maand werd ik gebeld door een familie uit Huis ter Heide. Ze waren op zoek naar nachtzorg vanwege hun vader die was uitbehandeld en uit het ziekenhuis ontslagen was. Vader wilde graag thuis overlijden, maar de familie zag er erg tegenop om de nacht alleen met hun vader door te brengen. Voor dit soort situaties is er nachtzorg beschikbaar.

22 februari 2025
tekst en foto: Margot ten Hoor

Vorige maand werd ik gebeld door een familie uit Huis ter Heide. Ze waren op zoek naar nachtzorg vanwege hun vader die uit het ziekenhuis ontslagen was. De familie zag er erg tegenop om de nacht alleen met hun vader door te brengen. De heer was uitbehandeld, reguliere zorg was ingezet. Reguliere zorg komt dan vaak wel overdag maar bood geen nachtzorg vanwege een gebrek aan capaciteit. 

Zorgverzekeraars hebben echter een zorgplicht. Zorgplicht betekent dat een zorgverzekeraar moet zorgen dat iedere verzekerde binnen een redelijke tijd en afstand de zorg kan krijgen die nodig is, tenzij er sprake is van overmacht. Als je een dierbare kwijt raakt is een zorgorganisatie die het af laat weten waarschijnlijk het laatste waarop je zit te wachten. 

Hoe zit het precies met de vergoeding van Nachtzorg aan huis en wat is er wel mogelijk?

Het recht op nachtzorg thuis 
Nachtzorg kan nodig zijn wanneer er sprake is van nachtelijke onrust, bijvoorbeeld door dementie. Maar zorg in de nacht kan ook nodig zijn doordat er in de nacht een zorgbehoefte is. Dat kan zijn doordat iemand zichzelf niet kan draaien of hulp nodig heeft met beademing of voeding in de nacht. Ook in de terminale nachtzorg kan er 24-uurszorg, dag - en nachtzorg nodig zijn. 

In de particuliere thuiszorg komt er de hele nacht een zorgverlener in huis. Deze zorgverlener is in huis oproepbaar aanwezig of deze blijft de hele nacht wakker om hulp op onplanbare momenten te verlenen. 

Nachtzorg kan bestaan uit verschillende diensten, zoals persoonlijke verzorging, medische zorg, of gewoon toezicht houden om ervoor te zorgen dat de persoon veilig is. Met de toenemende vergrijzing in Nederland en de verschuiving naar meer thuiszorg, wordt nachtzorg steeds belangrijker.

Het doel van nachtzorg is om de kwaliteit van leven te verbeteren voor mensen die in hun eigen huis willen blijven wonen, maar die 's nachts extra hulp nodig hebben. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat een zorgverlener 's nachts helpt om medicatie toe te dienen, te helpen bij toiletbezoek, of gewoon aanwezig te zijn voor emotionele ondersteuning. Hierdoor kunnen mensen met een zorgbehoefte beter slapen, wetende dat er iemand is die hen kan helpen indien nodig.

Bovendien kan nachtzorg ook een geruststelling zijn voor familieleden die zich zorgen maken over hun geliefden. Het biedt hen de mogelijkheid om gerust te zijn, wetende dat er professionele zorg beschikbaar is, zelfs terwijl zij zelf slapen. Dit kan stress en angst verminderen, wat weer bijdraagt aan het welzijn van zowel de zorgbehoevende als hun familie.

Welke vergoeding is er mogelijk voor nachtzorg?
Voor elke nachtzorg die wordt verleend geldt dat deze vergoed wordt wanneer er een indicatie is voor zorg. Als deze indicatie en vergoeding nachtzorg er niet is, kan zorg particulier worden ingezet. De kosten van particuliere nachtzorg komen dan voor eigen rekening.

Vergoeding Nachtzorg vanuit de Zorgverzekerings Wet (ZvW)
Wanneer nachtzorg geïndiceerd wordt vanuit de Zorgverzekeringswet (ZvW), dan wordt deze vergoed en is er geen eigen bijdrage nodig. Nachtzorg wordt gefinancierd vanuit de ZvW wanneer er sprake is van een terminale levenssituatie. Er wordt gesproken over een terminale situatie wanneer de levensverwachting niet langer is dan 3 maanden. Een onafhankelijke wijkverpleegkundige stelt de indicatie voor zorg. 
Een nachtdienst wordt in principe verleent vanaf 23:00 - 7:00 uur. Door de verpleegkundige of verzorgende wordt dan waakzorg verleend. Dit houdt in dat de zorgverlener wakker blijft en de onplanbare zorgmomenten verleent. Het kan zijn dat er plotselinge zorg nodig is bij bestrijding van pijn.   

Vergoeding Nachtzorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz)
Ook voor nachtzorg vanuit de Wlz is het nodig dat er een indicatie is voor zorg. Wlz-zorg wordt aangevraagd door de thuiszorginstelling en geïndiceerd door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). De nachtzorg kan helpen met medicatie-toediening, wondzorg en toiletbezoek. Een Wlz-indicatie geeft toegang tot verblijf, dit houdt in dat iemand opgenomen kan worden in een zorginstelling (verpleegtehuis). Deze Wlz-indicatie is ook om te zetten naar een Persoons Gebonden Budget (PGB) waarmee iemand zelf zorg kan inkopen bij particuliere thuiszorg. Nachtzorg vanuit de Wlz wordt alleen vergoed wanneer er daadwerkelijk zorg wordt verleend, toezicht wordt vanuit de Wlz niet vergoed. 

Particuliere nachtzorg
Particuliere nachtzorg thuis is altijd in te zetten, ook als er geen indicatie is voor zorg. De kosten komen voor eigen rekening als er geen indicatie is voor zorg. Zorgkosten (hoger dan de drempel) zijn wel aftrekbaar van de inkomstenbelasting. 
Particuliere nachtzorg is langdurig of tijdelijk inzetbaar. Deze nachtzorg kan nodig zijn als er sprake is van valgevaar of onrust in de nacht. Nachtzorg kan nodig zijn omdat de zorgvrager alleen woont of juist omdat er een partner in huis woont die 's nachts moet kunnen rusten om overdag de mantelzorg te kunnen verlenen. Mantelzorgondersteuning wordt hierbij verleend. 

Voordelen van nachtzorg thuis
Eén van de belangrijkste voordelen van nachtzorg in uw eigen huis is de verhoogde autonomie en zelfstandigheid die het biedt. Voor veel mensen is hun huis een plek van comfort en veiligheid. Door nachtzorg thuis te ontvangen, kunnen zij in hun vertrouwde omgeving blijven zonder zich aan te passen aan een verpleeghuis of zorginstelling.

Behoefte neemt toe
De vraag naar nachtzorg neemt in de gemeente Zeist toe, doordat steeds meer mensen de regie over hun leven tot de laatste levensfase willen behouden. Uit recente statistieken blijkt dat ongeveer 30% van de oudere bevolking behoefte heeft aan enige vorm van nachtzorg. Dit percentage stijgt met de leeftijd; terwijl 20% van de 65- tot 70-jarigen nachtzorg nodig heeft, loopt dit op tot meer dan 50% voor mensen ouder dan 85 jaar. Deze cijfers onderstrepen de noodzaak voor een adequaat zorgsysteem dat is afgestemd op de behoeften van deze groeiende demografische groep.

Nachtzorg-aanbieders in Zeist
In Zeist zijn er diverse aanbieders van nachtzorg, van grote zorginstellingen tot kleinere thuishulporganisaties. Kleinere zorgaanbieders zijn vaak beter uitgerust om persoonlijke thuiszorg op maat te verlenen. 

Daarnaast zijn er ook gespecialiseerde bureaus die zich richten op nachtzorg. Deze kleinere organisaties kunnen meer persoonlijke aandacht bieden en flexibeler inspelen op uw specifieke wensen. Het is belangrijk om bij het kiezen van een zorgaanbieder rekening te houden met hun ervaring, beoordelingen van andere klanten en de diensten die zij aanbieden. U kunt ook vragen om een kennismakingsgesprek om een beter idee te krijgen van hun aanpak.

Huis ter Heide
Voor de heer uit Huis ter Heide kwam de nachtzorg gelukkig niet te laat. Particuliere zorgverleners hebben bij de familie twee weken lang elke nacht zorg verleend. De familie kon ’s nachts gewoon slapen. De heer heeft kunnen overlijden in zijn eigen huis, wat zijn wens ook was.