24 september 2023
tekst: Ronald Camstra; afbeelding: Vincent van Gogh

Zeistermagazine bestaat deze maand twintig jaar. Steven Spaargaren begon er mee in september 2003. Dat lijkt misschien nog niet zo heel lang geleden, maar in 2003 was internet nog iets bijzonders. Er bestond nog geen Wifi, de eerste iPhone kwam pas in 2007, er was nog geen Google en geen Facebook. Hyves, je weet wel, met die dansende banaan, begon pas eind 2004. Het is niet bekend of Zeistermagazine ooit een Hyves-account heeft gehad. Nu hebben we wel een heel palet andere sociale media: naast de website vind je Zeistermagazine op Facebook, Instagram, Twitter (X), Mastodon, LinkedIn en Pinterest.

Op de website staan inmiddels bijna 1800 pagina’s: vooral columns, artikelen, interviews, gedichten, fotoblogs en aankondigingen van culturele evenementen. En dan is het nog niet eens compleet; veel van de oudste berichten zijn in 2015 verloren gegaan. Zeistermagazine werd in die tijd gehost bij een gratis provider, die plotsklaps failliet ging. Er was geen backup. Daar hebben we van geleerd: goedkoop is duurkoop, ook voor een gratis blad. Dus als je zo af en toe een advertentie ziet, dan is dat om de kosten te betalen voor professionele hosting, professionale backup, professionale anti-virusbescherming en anti-spam en professionele veiligheidscertificaten. Veel lezers lijken dit geen bezwaar te vinden: ook gesponsorde bijdragen kunnen informatief zijn. Meerdere betaalde bijdragen haalden zelfs de Top-100 van best gelezen bijdragen.

Naast advertenties draagt een aantal Zeister ‘Vrienden’ bij aan het bestaan van Zeistermagazine. Voor hen plaatsen wij bijvoorbeeld aankondigingen van culturele evenementen, maar de Vrienden hebben verder geen invloed op de redactionele koers. Met een vierkoppige kernredactie borgen we onze onafhankelijkheid. Ons streven is daarbij niet zo zeer om neutraal te zijn (dat klinkt als vlak, als risicomijdend, als saai) maar om een platform te zijn dat ruimte biedt aan uiteenlopende meningen, een digitale zeepkist, een open podium. De mening die je leest is altijd de mening van de schrijver, niet van het magazine. Binnen de redactie denken we regelmatig verschillend over zaken. Dat geeft ook niet, wij laten graag uiteenlopende meningen aan het woord.

Dat wil niet zeggen dat we alles zomaar plaatsen. Integendeel, we wijzen meer af dan we plaatsen. We zijn niet uitgesproken ‘woke’, maar als een schrijver de veranderde tijdgeest echt gemist heeft is het soms beter hem of haar tegen zichzelf te beschermen. Daarnaast dwarrelt er van alles onze mailbox binnen, zeker sinds we jaarlijks steeds meer lezers trekken (bekijk de cijfers) en Zeistermagazine op verschillende persberichtlijsten is beland. Soms ontvangen we officiële persuitnodigingen, zoals toen de Koning op bezoek kwam bij de Triodosbank en Zeistermagazine plaats mocht nemen tussen het ANP en de NOS. Maar lang niet alle persberichten zijn even interessant voor onze lezers. Veel ‘wc-eend’ berichten plaatsen wij niet (“wij van LTO vinden de boeren zielig”), en het moet altijd wel ergens een link hebben met Zeist (de berichten “Nieuwe hogesnelheidstrein tussen Rome en Pompeï”, “Nieuw logo voor Air India” en “ISS Aerospace announces NEW tactical UAV for time critical tasking” haalden het magazine niet). Ook krijgen we veel berichten toegestuurd over nieuwe boeken, maar plaatsen we die alleen als minimaal óf de schrijver uit Zeist komt óf het verhaal zich in Zeist afspeelt. Ook plaatsen we geen oproepen van mensen die een woning zoeken (dat is voor de lezers niet zo boeiend), geen verloren sleutels, weggelopen huisdieren of gevonden bankpassen (daar is Facebook voor), en ook geen berichten over ongevallen, aanrijdingen en brandjes (daar zijn andere lokale media voor). We proberen wat dieper te gaan dan de andere Zeister media en zo iets toe te voegen aan het lokale medialandschap.

Zeistermagazine wil de lezer amuseren en aan het denken zetten. Als lijn kiezen we voor ‘positieve verwondering’: niet te veel klagen maar vooral nieuwsgierig om je heen kijken. Of zoals lezer Chris Huiden het onlangs uitdrukte: “Ik vind de stijl waarin jullie schrijven heel fijn om te lezen. Serieus, maar niet te zwaar, met een knipoog hier en daar.”

Soms belandt onze mailbox ongevraagd in het midden van de fittie. Zo stonden wij vorig jaar in de cc bij een mailbericht aan een in Zeist gevestigd reisbureau, waarvan de eigenaar in de mail werd opgeroepen de deuren van het “neokoloniale reisbureau zo snel mogelijk te sluiten vanwege haar schadelijke vliegreizen”. De reisbureaueigenaar reageerde prompt (ook met ons in cc) met een lange mail vol gezellige woorden als ‘hypocriet’ en sloot af met “ik wens je een fijn weekend, gras etend in je eigengemaakte wollen ondergoed”. We vroegen beide partijen waarom ze er voor kozen om er zo met gestrekt been in te gaan, met de pers in cc. Daar zag men het probleem niet van in: “ik zie columns als bij uitstek de plek voor het strekken van de benen”. Okee, dat kan je zo zien, maar liever niet in ons Magazine.

Reacties vinden we leuker. Toen Arend een column schreef over de garageboxen in Kerckebosch reageerde een dame die een heel fotoboek heeft gemaakt over garageboxen (“Opslagverliefd”). Op columns over anders omgaan met de jaarwisseling reageren standaard een aantal vuurwerkgekkies uit het hele land, vooral op Instagram. Ook deelacties vinden we leuk, zoals toen Tom Coronel (924.000 volgers) reageerde op een tweet over een column over de 4e vliegroute, of de schrijver Ilja Leonard Pfeijffer die ons verslag van zijn lezing weer deelde met al zijn eigen volgers.

Op deze manier volgt Zeistermagazine al 20 jaar een hopelijk herkenbare en gewaardeerde lijn. We gaan veranderingen niet uit de weg: zo ging de nieuwsbrief van maandelijks naar wekelijks en begonnen we nieuwe rubrieken als een mailwisseling, Raadslid aan het woord en de Mooiste foto van een lezer. En we snuffelen aan AI, onze columnist Ewout heeft al bij drie columns geen foto geplaatst maar een door AI gegenereerde afbeelding. En hoewel veranderingen bijna altijd negatieve reacties oproepen, over deze afbeeldingen geen onvertogen woord. Daarom plaatsen we boven deze column een door Vincent van Gogh gemaakt schilderij van het gemeentehuis van Zeist. Vincent werd daarbij een klein beetje geholpen door Bing Image Creator.